مسئولیت اجتماعی دانشگاه تهران


روابط عمومی دانشگاه تهران: «مسئولیت اجتماعی» مقوله‌ای مهم در گفتمان دانشگاه‌های «نسل چهارم» با محوریت تعهد و مسئولیت آنها نسبت به محیط پیرامونی، از جمله نقش و مشارکت در توسعه اجتماعی، تعهد در قبال محیط زیست، شفافیت و شایسته سالاری، رعایت حقوق عامه‌های مختلف و … با هدف باز طراحی زیست اخلاقی محیط‌های فعالیت خود است. به عبارت دیگر، مسئولیت اجتماعی را می‌توان مجموعه‌ی وظایف و تعهداتی دانست که یک نهاد یا سازمان بایستی در راستای معونت و همین‌طور حفاظت، صیانت و مراقبت از جامعه‌ای که در آن فعالیت می‌کند، انجام دهد.
دانشگاه به مثابه‌ی عالی‌ترین نهاد آموزشی و پژوهشیِ یک جامعه، نقش و جایگاه ویژه و ذوابعادی در این زمینه دارد و خصوصاً با دگرگونی پارادایم توسعه و موضوعیت یافتنِ مفهومِ «توسعه‌ی پایدار»، مقوله‌ی مسئولیت اجتماعی، به طور خاص در دانشگاه‌های نسل چهارم، پایگاه، تبلور و نمودِ مضاعفی یافته است. چرا که اساساً فلسفه‌ی وجودی دانشگاه، بر مبنای تولیدِ خیرِ عمومی و رفاه اجتماعی از شاهراه خردورزی، علم آموزی و دانش‌اندوزی است و امتزاجِ خارج از تعادل و افراط‌گونه‌ی آن با منطق‌های مادی و منفعت‌گرایانه‌ی صِرف، دانشگاه را از هویت ذاتی و تاریخیِ خود که سرشتی فرهنگی و اجتماعی دارد، تهی می‌سازد.
از طرف دیگر، رجوع به یافته‌های مقالات علمی و تجارب جهانی نیز مؤید این واقعیت است که بخش قابلِ اعتنایی از مسیرِ رفع تعارضات اجتماعی، کاهش مسائل مدیریت شهری و توسعه‌ی روستایی، کاهش هزینه‌های دولتی، فقر زدایی و همین‌طور توجه به گروه‌های ویژه‌ی اجتماعی نظیر سالمندان، کودکان، نوجوانان، کم‌توانان ذهنی و جسمی و آسیب‌دیدگان حوادث و بلایای طبیعی، از گذرگاهِ مسئولیت اجتماعی دانشگاه عبور می‌کند. به علاوه، توجه به مقوله‌ی مسئولیت اجتماعی، با ایجاد و افزایش میزانِ مؤلفه‌هایی چون حسِ رضایت فردی و جمعی، همبستگی روابط، اعتماد میان افراد و همچنین روحیه‌ی تعاون، منجر به افزایش سرمایه‌ی اجتماعی خواهد شد.
بنابراین می‌توان گفت مسئولیت اجتماعی دانشگاه، ظرفیتی است که دانشگاه‌ها را قادر می‌سازد تا از دریچه‌ی آن، کنش‌های ارتباطی خود را با حوزه‌ی عمومی، اجتماعات محلی، فضا‌ها و ارگان‌های غیرانتفاعی، گروه‌های قومی و اجتماعی، نهادهای مدنی و سازمان‌های مردم‌نهاد بهبود و ارتقا بخشند. به واقع، دانشگاه در جایگاه پیش‌قراول، مبدأ تحولات و رهبرِ تغییراتِ مطلوب مدنی و اجتماعی، طلایه‌دار ترویج مسئولیت اجتماعی در جامعه و نضج‌دهنده و قوام‌بخشِ هویت‌های مسئولیت‌پذیر و اخلاق‌مدار در برابر هم‌کلاسان، هم‌دانشگاهیان، هم‌محلان، همشهریان، هم‌وطنان و هم‌نوعان و همین‌طور متعهد و مکلف در برابر محیط زیستِ فیزیکی (واقعی) و مجازی است.
بر اساسِ همین مبانی، دانشگاه تهران به عنوان پیشگام دانشگاه‌های نسل چهارم و نماد آموزش عالی کشور، مسئولیت اجتماعی را به مثابه‌ی یک تعهد ملی برای خود تعریف نموده و در ذیل اهداف سه‌گانه‌ی سومین برنامه‌ی راهبردی پنج‌ساله‌ی دانشگاه (۱۴۰۰-۱۳۹۶) ارتقاءِ اخلاق و مسئولیت‌پذیری اجتماعی را در قالب سه حوزه‌ی تقویت اخلاق حرفه‌ای و مسئولیت پذیری، حفظ محیط زیست و حرکت به سوی دانشگاه سبز، و گسترش محیط حمایتی و ارتقاءِ سلامت اهالی دانشگاه، مورد توجه و تاکید قرار داده است.
پیرو این هدف‌گذاری و خصوصاً در سال‌های اخیر، اقدامات گسترده و فعالیت‌های پردامنه‌ای در ارکان مختلف دانشگاه تهران و سطوح متفاوت، در راستای این رسالت اخلاقی و اجتماعی صورت گرفته و نیز در جریان است. پهنه‌ی وسیعِ این فعالیت‌ها و تنوعِ قلمروی موضوعیِ آن‌ها، اداره کلِ روابط عمومی دانشگاه را بر آن داشت تا به منظور پوشش‌دهی وقایع و رخدادهای مرتبط با این حوزه، رویدادهای جاری و نیز انعکاس نقطه‌نظرات و دیدگاه‌های اعضای محترم هیئت علمی و دانشجویان، حول محور مسئولیت اجتماعی دانشگاه، بخش مجزایی را در پایگاه‌های اطلاع رسانی دانشگاه تهران طراحی و تعبیه نماید تا علاوه بر ایجاد یک آرشیو موضوعی و اختصاصی، ذیلِ این مفهوم و سهولت در دسترسی‌های مقتضی، بتواند مورد توجه و استفاده‌ی جامعه‌ی علمی و دانشگاهی سراسر کشور، پژوهشگران و فعالان اجتماعی، اصحاب رسانه و عموم علاقه‌مندان و دنبال‌کنندگان نیز قرار گیرد.