حفظ جایگاه نخست ملی دانشگاه تهران در رتبه‌بندی «شانگهای» | پیشرفت دانشگاه تهران در شاخص‌های ارزیابی رتبه‌بندی شانگهای ۲۰۲۲ | افزایش امتیاز دانشگاه تهران در سنجه «پژوهشگران پراستناد» در سال ۲۰۲۲ میلادی چشم‌گیرتر است

به گزارش روابط عمومی دانشگاه تهران، در ویرایش پیشین نظام رتبه‌بندی شانگهای نیز دانشگاه تهران در جایگاه نخست ملی و در میان ۴۰۰ مؤسسۀ پیشرو جهان جای گرفته بود. بیش از یک دهه است که دانشگاه تهران در این نظام رتبه‌بندی در جایگاه نخست ملی جای می‌گیرد.
در نمودار یک، روند سالانۀ جایگاه جهانی دانشگاه تهران در این نظام رتبه‌بندی گزارش شده است. رتبه‌بندی شانگهای، جایگاه مؤسسه‌ها را به شکل بازه‌ای منتشر می‌کند و دانشگاه تهران در سال ۲۰۲۲ میلادی در بازۀ ۳۰۱ تا ۴۰۰ جهان جای گرفته است. در نمودار زیر، روند سالانۀ جایگاه دانشگاه تهران در نظام رتبه‌بندی شانگهای گزارش شده است.

 نمودار ۱. روند سالانۀ جایگاه دانشگاه تهران در نظام رتبه‌بندی شانگهای
 

بر پایۀ گزارش سال ۲۰۲۲ میلادی نظام رتبه‌بندی علمی دانشگاه‌های جهان یا «شانگهای»، افزون بر دانشگاه تهران، ۱۰ مؤسسۀ ایرانی دیگر نیز در میان ۱۰۰۰ مؤسسۀ برتر جهان هستند. از این رو، دانشگاه‌های «علوم پزشکی تهران»، «تربیت مدرس»، «صنعتی امیرکبیر»، «صنعتی شریف»، «علوم پزشکی شهید بهشتی»، «علم و صنعت ایران»، «علوم پزشکی مشهد»، «فردوسی مشهد»، «علوم پزشکی ایران» و «تبریز» مؤسسه‌های دیگر ایرانی هستند که در میان ۱۰۰۰ مؤسسۀ برتر جهان جای گرفته‌اند. در جدول زیر رتبه‌های ملی و جهانی مؤسسه‌های ایرانی آمده است.

رتبه‌بندی جهانی «شانگهای» مؤسسه‌های پیشرو در جهان را بر پایۀ شش سنجۀ کلیدی ارزیابی می‌کند. دانش‌آموختگان برندۀ جایزۀ «نوبل» یا مدال «فیلدز» (۱۰ درصد امتیاز)، اعضای هیئت علمی برندۀ جایزۀ «نوبل» یا مدال «فیلدز» (۲۰ درصد امتیاز)، پژوهشگران پراستناد در ۲۱ زمینة علمی (۲۰ درصد امتیاز)، انتشارات در نشریه‌های «ساینس» و «نیچر» (۲۰ درصد امتیاز)، انتشارات در نمایه‌های استنادی علوم و علوم اجتماعی (۲۰ درصد امتیاز)، و سرانۀ عملکرد اعضای هئیت علمی (۱۰ درصد امتیاز) سنجه‌های ارزیابی در این نظام رتبه‌بندی هستند. بر این پایه، بهترین امتیاز دانشگاه تهران در سنجۀ «انتشارات در نمایه‌های استنادی علوم و علوم اجتماعی» به دست آمده است.
در مقایسه با دیگر مؤسسه‌های ایرانی، امتیاز دانشگاه تهران در دو سنجۀ «انتشارات در نمایه‌های استنادی علوم و علوم اجتماعی» و «سرانۀ عملکرد» بیشتر است که روی هم ۳۰ درصد امتیاز را پیش‌بینی می‌کنند.
نگاهی به امتیازهای دانشگاه تهران در سال ۲۰۲۲ نشان می‌دهد که عملکرد دانشگاه تهران در مقایسه با دانشگاه‌های دیگر، نسبت به سال ۲۰۲۱ میلادی بهبود یافته است. افزایش امتیاز دانشگاه تهران در سنجه «پژوهشگران پراستناد» در سال ۲۰۲۲ میلادی چشم‌گیرتر است.
نظام رتبه‌بندی «شانگهای» از نظام‌های پرآوازة بین‌المللی است که در کنار دو نظام رتبه‌بندی دیگر یعنی «کیو.اس.» و «تایمز» سه نظامی هستند که بیشترین بازدید جهانی را دارند.
بر پایۀ گزارش سال ۲۰۲۲ میلادی رتبه‌بندی «شانگهای»، «Harvard University» پیشگام است و «Stanford University»، «Massachusetts Institute of Technology»، «University of Cambridge»، «University of California, Berkeley»، «Princeton University»، «University of Oxford»، «Columbia University»، «California Institute of Technology»، و «University of Chicago» در جایگاه دوم تا دهم هستند.


*منبع: برگرفته از گزارش تحلیلی دکتر بهروز رسولی استادیار پژوهشکده جامعه و اطلاعات، گروه پژوهشی سیاست اطلاعات