وزیر علوم، تحقیقات و فناوری: مدیران هر کشور باید مجری اندیشه دانشمندان آن کشور باشند/ دانشگاهیان برای ساختن کشور به‌ویژه در تصمیم‌سازی و تصمیم‌گیری بیشتر کمک کنند/ دانشگاه‌ها با برنامه و بر اساس نیاز کشور عمل کنند

مراسم تکریم زحمات و خدمات دکتر محمود نیلی احمدآبادی و معارفه دکتر سیدمحمد مقیمی به‌عنوان سرپرست دانشگاه تهران با حضور وزیر علوم˛ تحقیقات و فناوری˛، رئیس نهاد مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها، رئیس کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی‌˛ رؤسای دانشگاه‌ها و معاونان˛ و جمعی از مدیران˛ کارکنان و دانشجویان دانشگاه تهران، امروز یازدهم مهرماه در تالار علامه امینی دانشگاه تهران برگزار شد.
در این مراسم دکتر محمدعلی زلفی گل˛، وزیر علوم تحقیقات و فناوری، ضمن گرامی‌داشت یاد و خاطره شهدا، به‌ویژه شهدای سلامت گفت: «از زحمات و تلاش‌های استاد گرانقدر آقای دکتر نیلی در زمان تصدی مسئولیت ریاست دانشگاه تهران نهایت تشکر و قدردانی را دارم. پای سخنان ایشان نشستن به مثابه یک کلاس درس است. خداوند را شاکریم که دانشگاه‌های ما این چنین هستند و سرمایه‌های نمادینی دارند که هر کدام در هر جای قرار بگیرند به آن محل ارزش و وجاهت می‌دهند و البته همه عزیزان دانشگاهی و استادان چنین ویژگی را دارند».
وی افزود: «اگر امروز افتخار می‌کنیم به توفیقات نظام جمهوری اسلامی در عرصه‌های مختلف علم و فناوری و فرهنگی و اجتماعی، باید بدانیم که یقیناً همه اینها خروجی دانشگاه‌ها هستند. مگر یک انسان کم‌سواد می‌تواند منشأ تحولات این چنینی باشد. همه عزیزانی که طی دوران بعد از انقلاب و همچنین در حال حاضر کشور را مدیریت می‌کنند فارغ‌التحصیل دانشگاه‌ها بودند. مردم ما قدردان دانشگاه‌ها هستند، اگر چنین نبود برای تحصیل فرزندان خود سرمایه‌گذاری نمی‌کردند. آرزوی هر خانواده ایرانی است که فرزندش در دانشگاه‌های مطرح و به‌ویژه دانشگاه تهران به‌عنوان دانشگاه مادر و نماد آموزش عالی کشور تحصیل کند».
دکتر زلفی‌گل در ادامه تصریح کرد: «به آقای دکتر مقیمی هم تبریک عرض می‌کنم و از اینکه پذیرفتند با ما همکاری کنند بسیار سپاسگزارم و برای ایشان آرزوی سلامتی و توفیق دارم. همچنین خدمت همکاران آقای دکتر نیلی هم خسته نباشید می‌گویم، چون بی‌‌شک توفیقاتی که در این دوره حاصل شده به واسطه حرکت تیمی و گروهی بوده که صورت گرفته است».
وزیر علوم˛ تحقیقات و فناوری با بیان اینکه یکی از مشکلاتی که همواره در کشور بوده و بعضاً به فرهنگ تبدیل شده، نادیده گرفتن زحمات گذشتگان است، خاطرنشان کرد: «بنده به‌عنوان وزیر علوم˛ دست مریزاد عرض می‌کنم خدمت همه وزرای پیشین. اگر امروز افتخاری داریم در منطقه و جهان همه نتیجه مدیریت‌های وزارتخانه‌های متولی علم و آموزش و پژوهش بوده است و من به همه خدا قوت می‌گویم و برای آنان آرزوی سلامتی و توفیق دارم. ما همیشه وظیفه داریم از گذشتگان خود که عمر، جوانی و تجربه خود را صرف کرده‌اند قدردانی کنیم. درخواست من این است که سرمایه‌ها را باید قدر بدانیم، بر این اساس هر رئیس دانشگاهی که منصوب می‌کنم اولین توصیه من استفاده از تجربه‌های رؤسای پیشین است؛ چون این بزرگان سرمایه‌های کشور محسوب می‌شوند. درخواستم این است که با هر سلیقه سیاسی˛ قومی و نژادی˛ فرهنگی و زبانی دست به دست هم دهید و رئیس جدید دانشگاه تهران را همراهی و کمک کنید، هر میزان دانشگاه تهران موفق شود افتخار آن شامل همه ارکان این دانشگاه خواهد شد».
وی با اظهار اینکه همیشه موفقیت نتیجه وحدت، دوستی، برادری و محبت است، گفت: «سعی کنید به یکدیگر محبت و کمک کنید این روحیه باید به دانشجویان ما هم منتقل شود. دانشجویان ما بسیار باهوش هستند و خیلی زود متوجه می‌شوند که نگاه مدیریتی چگونه است. پس اگر می‌خواهیم وحدت، دوستی و کار تیمی و گروهی در دانشگاه‌های ما شکل بگیرد از خودمان باید شروع کنیم، یقیناً خداوند هم در این راه ما را کمک خواهد کرد».
دکتر زلفی گل در بخش دیگری از سخنان خود تأکید کرد: «برای اینکه تیرانداز به هدف بزند حتماً باید هدف را ببیند. به همین دلیل برنامه خیلی مهم است؛ چون برنامه شیوه مدیریت و چالش‌های پیش رو را مشخص می‌کند و در نتیجه می‌توان برای مدیریت صحیح برنامه‌ریزی کرد. در وزارت علوم و همچنین در کلیت سیستم آموزشی کشور نیازمند بازنگری مجدد هستیم. نقشه جامع علمی کشور را داریم و خیلی هم خوب است، اما به نظر من این نقشه تکه‌ها و پازل‌هایی دارد که باید آنها را هم تبیین کنیم. ما به نقشه فناوری نرم و سخت در کشور نیازمندیم که باید برای آنها برنامه‌ریزی راهبردی و اقدام مناسب داشته باشیم. همچنین نقشه جامع فرهنگی داریم˛ ولی نیازمند نقشه جامع تولید ثروت، دیپلماسی و مرجعیت علمی هستیم که برای هر یک باید برنامه‌ریزی˛ طراحی و پیش‌بینی‌های مناسب صورت بگیرد. دانشگاه تهران می‌تواند در زمینه‌های دیپلماسی علمی، مرجعیت علمی، فناوری، نوآوری، کارآفرینی و اشتغال‌پذیری الگو باشد».
وزیر علوم˛ تحقیقات و فناوری با اظهار اینکه از استادان دانشگاه‌ها انتظار داریم و نباید نسبت به برنامه‌های کشور بی‌تفاوت باشند، تصریح کرد: «در حال حاضر برنامه هفتم در دست تدوین است و من درخواست دارم استادان سراسر کشور و به‌ویژه دانشگاه تهران برنامه‌های توسعه اول تا ششم را آنالیز کنند تا در برنامه هفتم بتوانیم نقاط قوت آن را تقویت و نقاط ضعف را ترمیم کنیم و هر کسی بنا بر تخصصی که دارد باید این نکته را مورد توجه قرار دهد. این استادان دانشگاه هستند که باید خوراک فکری برای مدیران اجرایی فراهم کنند تا آنها بتوانند کارهای اجرایی را پیش ببرند. مدیران همیشه باید مجری اندیشه دانشمندان آن کشور باشند. ما نباید اجازه دهیم تا برنامه‌ها در جلسات طراحی شوند بلکه برای هر برنامه‌ای باید کارهای تحقیقاتی و پژوهشی صورت بگیرد و دانش‌بنیان و پژوهش محور باشد. ما باید مطالعه تطبیقی فراملی انجام دهیم و از تجربه دنیا برای تدوین برنامه‌ها و اقدام‌ها استفاده کنیم».
وی با انتقاد از اینکه هم‌اکنون در وزارت علوم˛ پذیرش دانشجویان بر اساس نیازها صورت نمی‌گیرد، گفت: «ما موظف هستیم در دانشگاه‌های دولتی بر اساس نیازهای امروز و فردا دانشجو بپذیریم؛ چون داریم بودجه عمومی را صرف می‌کنیم. آموزش عالی ما دو بخش دولتی و خصوصی دارد. بخش خصوصی اگر استانداردهای استاد به دانشجو، سرانه آموزشی˛ کارگاهی، رفاهی و آزمایشگاهی را رعایت کرد هر کسی می‌تواند در هر رشته‌ای که به آن علاقه‌مند است درس بخواند. چون هزینه را خود شخص پرداخت می‌کند و در اینجا نیاز نیست که محدودیتی وجود داشته باشد. اما برای دانشگاه‌های دولتی که از بودجه عمومی استفاده می‌کنند ما اجازه نداریم هر گونه که می‌خواهیم دانشجو بپذیریم و هر میزان فارغ‌التحصیل داشته باشیم».
دکتر زلفی‌گل ادامه داد: «چون در اصل ۳۰ قانون اساسی مشخص و عنوان شده آموزش عمومی برای همه رایگان است، اما آموزش عالی تا حد خود کفایی و بر اساس نیازها است که برای بررسی این نیازها، هم دانشگاهیان باید کمک کنند هم ما تلاش کنیم تا سیستم به وجود آوریم. چرا ما نباید دانش‌آموختگان دانشگاه‌ها را رصد کنیم ببینیم که کجا استخدام شده‌اند و آیا شغل آنها مرتبط است و یا خیر؟ چرا بعد از اینکه فرزندان ما فارغ‌التحصیل می‌شوند آنها را رها می‌کنیم؟ باید برنامه‌ریزی کنیم و آینده فرزندان را هم رصد کنیم. اینها مشکلاتی است که در سیستم آموزش عالی وجود دارد».
وزیر علوم˛ تحقیقات و فناوری با بیان اینکه نظام پیشنهادات در دست پیگیری است و تلاش داریم تا این اتفاق بیفتد، اظهار کرد: «چرا نباید شفافیت را در رأس کارهایمان در آموزش عالی کشور قرار دهیم؟ اگر شفافیت باشد خود مردم نظارت خواهند کرد. برای ایجاد شفافیت و مدیریت بهتر پرسنل˛ یاوران علمی و اعضای هیأت علمی می‌توانیم از فناوری اطلاعات و هوش مصنوعی استفاده کنیم. این چگونه سیستمی است که حقوق به یک میزان برای همه استادان افزوده می‌شود. هر استاد باید بر اساس استعداد و توانمندی که دارد از حقوق و مزایا برخوردار شود. اگر این موارد در دانشگاه‌ها اصلاح نشود از جامعه چه انتظاری می‌توان داشت. اینکه همه حقوق و مزایا یکسان باشد اشتباه است، به همین دلیل کارگروهی را تشکیل داده‌ایم برای تدوین نظام سنجش و انگیزش پرسنل و امیدوارم صاحب‌نظران دانشگاهی هم کمک کنند و با ارائه راهکار ما را در این زمینه یاری رسانند».
وی گفت: «باید سیستم مدیریت کشور ما بپذیرد که پتانسیل دانشگاه‌ها است که کشور را اداره می‌کند. خداوند را شاکریم که برنامه‌های خوبی در دست اجراست و یکی از آنها صندوق علوم، تحقیقات و فناوری است که در شورای عالی انقلاب فرهنگی تصویب شده که بعد از ابلاغ درصدی از بودجه عمومی دولت به این صندوق برای حمایت ویژه از پایان‌نامه‌ها و تحقیقات کاربردی واریز خواهد شد».
وزیر علوم، تحقیقات و فناوری در پایان سخنان خود خاطر نشان کرد: «در این فرصت بار دیگر عرض تشکر و قدردانی دارم از آقای دکتر نیلی، استاد علم و اخلاق و به آقای دکتر مقیمی هم تبریک می‌گویم. دانشگاه تهران نماد آموزش عالی است، همیشه الگو بوده و باید بعد از این هم باشد. شک ندارم که اگر وحدت و دوستی باشد، یقیناً موفقیت‌ها در این مسیر دو چندان خواهد بود».