استفاده از روش اندازه‌گیری نویز الکتروشیمیایی برای پایش و کنترل خوردگی خطوط لوله‌های انتقال نفت و گاز در دانشگاه تهران انجام شد

بنا بر اعلام معاونت پژوهشی دانشگاه تهران، این موفقیت حاصل تلاش گروه تحقیقاتی دانشکده مهندسی مواد و متالورژی دانشگاه تهران به سرپرستی دکتر سعیدرضا الله‌کرم است که برای نخستین بار در کشور به اجرا درآمده است.
دکتر سعیدرضا الله کرم، استاد تمام دانشکده مهندسی مواد و متالورژی پردیس دانشکده‌های فنی دانشگاه تهران در خصوص اهمیت این ابداع گفت: «خوردگی در صنایع یکی از بزرگترین معضلاتی است که منجر به تحمیل هزینه‌های گزاف سالیانه و در بعضی موارد اتفاقات ناگوار جانی و زیست‌محیطی در کشور می‌شود. یکی از مهمترین منابع خسارت در صنایع نفت و گاز، خطوط انتقال و مخازن می‌باشد. ایران با داشتن بیش از یکصد هزار کیلومتر خطوط لوله‌های انتقال نفت، گاز، آب یکی از پر ازدحام‌ترین مناطق جغرافیایی از نظر خطوط لوله در میان کشورهای منطقه می‌باشد».

استاد تمام دانشگاه تهران افزود: «اصولا پدیده نویز الکتروشیمیایی به عنوان ماهیت تصادفی فرآیند خوردگی در نظر گرفته می‌شود. این تغییرات بصورت کاملاً موضعی ناشی از سرعت حرکت سیال و تغییرات دما و pH و همچنین ترکیب شیمیایی سیال، باعث کاهش خواص فیزیکی و در نتیجه مقاومت به خوردگی فلز می‌شود و با تولید نویزهایی در پتانسیل و جریان فلز در فرکانس‌های بسیار پایین سبب بروز خوردگی‌های موضعی نظیر حفره‌دار شدن می‌گردند. از منظر دیگر جوانه‌زنی و رشد حفرات و شکست لایه‌های محافظ سطحی نیز می‌تواند منشأ تولید نویزهای الکتروشیمیایی باشد. لذا در روش اندازه‌گیری این نوسانات می‌توان به ماهیت خوردگی، بالاخص خوردگی‌های موضعی که از مؤثرترین عوامل تخریب تجهیزات و مخصوصاً خطوط انتقال می‌باشد، پی برد. علاوه بر این، دیگر روش‌های پایش برای تشخیص خوردگی‌های موضعی، بسیار محدود و بسیار هزینه‌بر است».

سرپرست تیم تحقیقاتی این ابداع جدید در خصوص کاربردهای این روش ادامه داد: مهمترین کاربردهای روش اندازه‌گیری نویز الکتروشیمیایی عبارتند از:

• پایش و کنترل خوردگی
• تعیین مکانیزم‌های خوردگی
• مطالعه فرایندهای خاص خوردگی
• بهینه‌سازی میزان تزریق مواد بازدارنده جهت کنترل خوردگی

دکتر الله‌کرم افزود: «از این روش برای اولین بار بصورت on-line جهت بهینه‌سازی میزان تزریق مواد بازدارنده و همزمان کنترل خوردگی خط انتقال گاز از فاز ۶ به فاز ۱۰ شرکت پارس جنوبی در عسلویه و همچنین در پالایشگاه سرخون و قشم بکار گرفته شد که تجهیزات اندازه‌گیری آن به‌طور کامل در ایران و توسط تیم دانشگاهی طراحی و ساخته شده بود».
گفتنی است این طرح تحقیقاتی از سال ۱۳۹۲ شروع گردید که با طراحی و ساخت دستگاه استفاده از آن در خطوط انتقال گاز آغاز شده است.