بیانیه انجمن آموزش مهندسی ایران درباره تحول آموزش مهندسی با رویکرد آموزش مهارتی و ایجاد اشتغال

به نام خدای بخشنده مهربان

توسعه علم و فناوری در زمینه‌های اتوماسیون و دیجیتالی‌شدن، بیش از ۶۰ درصد کسب و کارها را در جهان، تحت تأثیر قرار داده و ضمن بی‌رونق کردن برخی مشاغل، کسب و کارهای جدیدی ایجاد کرده است. دانشگاه‌ها، بهترین مکان برای تبدیل علم به فناوری و آموزش مهارت‌های لازم برای مواجهه با شرایط جدید هستند و این امر منجر به ظهور دانشگاه‌های با مأموریت کارآفرینی و تجاری‌سازی شده است.

کشور ایران، با سرمایه انسانی قابل توجه در نظام آموزش عالی مهندسی و جایگاه پنجم جمعیت مهندسی جهان، ظرفیت بالایی در استفاده از این سرمایه به عنوان موتور اقتصادی مبتنی بر فناوری دارد. با استفاده از این ظرفیت، می‌توان علاوه بر تولید شغل، زمینه تحقق اقتصاد مقاومتی را نیز فراهم آورد و شخصیت حرفه‌ای دانشگاه‌های مهندسی را با ثبت اختراع و تولید محصول دانش‌بنیان همچون شخصیت علمی آن‌ها، ارتقا داد.

در این راستا، انجمن آموزش مهندسی ایران با تمرکز بر آموزش کارآفرینی، برنامه سخنرانی‌های فصلی و کنفرانس خود را در سالی که گذشت، به شکل هدفمند به این مسأله اختصاص داد و سعی کرد با ایجاد جریان فرهنگی در نخبگان مهندسی کشور، توجه جامعه علمی- مهندسی را بیش از پیش روی کارآفرینی متمرکز نماید. جمع‌بندی مباحث مطروحه، ۵ حوزه را جهت اقدام و برنامه‌ریزی‌های آتی دستگاه‌های مسئول و نهادهای مرتبط مشخص نمود. این حوزه‌‌ها به طور خلاصه در ذیل آمده‌اند:

۱- توسعه فرهنگ و ترویج کارآفرینی

۱-۱- ترویج فرهنگ کارآفرینی در میان دانشجویان، دانش آموختگان مهندسی و اعضای هیأت علمی،

۱-۲- بازنگری در قوانین و ساختارهای سوق‌دهنده به مدرک‌گرایی،

۱-۳- انتشار مجلات ترویج‌کننده کارآفرینی فناورانه،

۱-۴- برگزاری نشست‌های کارآفرینی در همایش‌های تخصصی مهندسی.

۲- آموزش کارآفرینی

۲-۱- طراحی و اجرای دوره‌های کارشناسی ارشد حرفه‌ای مهندسی،

۲-۲- طراحی و اجرای دوره‌های کهاد کارآفرینی فناورانه (۱۵-۱۲ واحد درسی مانند توسعه محصول جدید، طراحی کسب و کار، تدوین طرح و مدل کسب و کار فناورانه، رفتار کارآفرینانه)،

۲-۳- افزایش دروس اختیاری مرتبط با کارآفرینی در برنامه درسی رشته‌های مهندسی (تدوین طرح کسب و کار فناورانه در رشته‌های مهندسی، مبانی کارآفرینی فناورانه برای کلیه رشته‌های مهندسی، طراحی و توسعه محصول جدید با رویکرد کسب و کار)،

۲-۴- تبدیل تجارب حاصل از فعالیت‌های کارآفرینانه به سرفصل دروس و موضوعات پژوهشی،

۲-۵- بومی‌سازی سرفصل درسی و آموزشی رشته‌ها،

۲-۶- بهره‌گیری از ظرفیت شرکای تجاری و شرکت‌های راه اندازی شده توسط دانشگاه‌ها در آموزش و توسعه فضای آموزشی،

۲-۷- آموزش مسأله محور (مطالعه موردی، بازی آموزشی، شبیه‌سازها)،

۲-۸- بهبود کیفیت انجام کارآموزی و کارورزی، پروژه‌های درسی، پایان نامه، کارگاه و درس‌های عملی و مهارتی،

۲-۹- بهره‌گیری از مدرسان مهمان، از صنعت در ارائه دروس،

۲-۱۰- ارائه دوره‌های تقاضا- محور برای صنعت.

۳- به‌روز رسانی سنجه‌های ارزیابی

۳-۱- تأکید بر ارزیابی و ارتقای اعضای هیأت علمی بر اساس شاخص‌های کارآفرینی (از جمله ثبت اختراع، توسعه فناوری)،

۳-۲- جذب عضو جدید هیأت علمی با سابقه قوی‌تر در زمینه کارآفرینی و نه صرفاً علمی،

۳-۳- ارزیابی یادگیری دانشجویان بر اساس توانایی شناختی، مهارتی و نگرشی و نه تنها معلومات.

۴- تسهیل ارتباطات و تعاملات دانشگاه‌ها

۴-۱- تقویت همکاری بین دانشکده‌ای، میان گروهی و میان رشته‌ای اعضای هیأت علمی،

۴-۲- تسهیل فرصت‌های مطالعاتی صنعتی،

۴-۳- فراهم‌کردن زمینه ارتباط سازمانی با صنعت، جهت یافتن فرصت‌های کارآفرینی با عقد تفاهم نامه، بازدید و گفتگو با مدیران و کارآفرینان،

۴-۴- حمایت علمی و معنوی از دانش آموختگان و شرکت‌های استقلال‌یافته از دانشگاه،

۴-۵- تقویت و گسترش ارتباطات بین‌المللی دانشگاه‌ها با دانشگاه‌های بین المللی.

۵- توسعه امکانات کارآفرینی

۵-۱- توسعه مراکز رشد، شرکت‌های نوپا و پارک‌های علم و فن‌آوری،

۵-۲- برگزاری رویدادهای کارآفرینانه فن‌بازار در دانشگاه‌ها،

۵-۳- برگزاری جشنواره کارآفرینی فناورانه در دانشگاه‌ها (تجلیل از اعضای هیأت علمی و دانشجویان و دانش آموختگان کارآفرین)،

۵-۴- پایش فعالیت‌های کارآفرینی فناورانه در کلیه زیر بخش‌های مهندسی کشور توسط نهادهای مسئول،

۵-۵- ایجاد، توسعه و تقویت مراکز شتاب‌دهی کسب و کارهای فناورانه،

۵-۶- تولید محصول از طریق ثبت اختراع و تأسیس شرکت نوپا،

۵-۷- جذب سرمایه از طریق تعامل با "صندوق نوآوری و شکوفایی" و "صندوق کارآفرینی امید"،

۵-۸- توسعه آزمایشگاه‌های مهندسی به آزمایشگاه‌های کسب و کار فناورانه با ایجاد یک واحد شتاب‌دهی کسب و کار تخصصی در کنار هر آزمایشگاه مهندسی،

۵-۹- به عهده گرفتن بخشی از ریسک فعالیت‌های کارآفرینانه اعضای هیأت علمی، دانشجویان و شرکت‌های نوپا.

انجمن آموزش مهندسی ایران نیز با تمام توان نسبت به جریان سازی در جهت توسعه آموزش مهندسی با رویکرد کارآفرینی فناورانه، تلاش مستمر خواهد کرد.