دانشگاه تهران دیجیتال -۶؛

دکتر ابراهیمی: رعایت اخلاق حرفه‌ای و مسئولیت‌پذیری از ارکان اساسی یاددهی و یادگیری هستند/ دانشگاه تهران در دوران اپیدمی کرونا، در آموزش الکترونیکی پیشگام بود/ پایان پاندمی کرونا تغییری در سیاست پذیرش دانشجو ایجاد نخواهد کرد

تعداد بازدید:۱۵۸۹
روابط عمومی دانشگاه تهران: دکتر حسن ابراهیمی، مدیر کل برنامه‌ریزی و نظارت آموزشی با بیان اینکه رعایت اخلاق حرفه‌ای و مسئولیت‌پذیری از ارکان اساسی یاددهی و یادگیری هستند، تاکید کرد: «به‌عنوان کسی‌که مسئولیت برنامه‌ریزی و نظارت آموزشی دانشگاه را بر عهده دارد، انتظار از دو رکن اساسی یاددهی و یادگیری، یعنی استاد و دانشجو این است که در ابتدا اخلاق حرفه‌ای را رعایت کنند و دیگر مسئولیت‌پذیر باشند، البته این مباحث فقط به آموزش الکترونیکی اختصاص ندارد و اگر کرونا هم تمام شود و به شرایط عادی نیز بازگردیم باید به این دو اصل توجه شود. به نظر می‌آید که در حال حاضر و در دوره‌ای که ابزار نظارتی ما خیلی کارآمد نیست، رعایت «اخلاق حرفه‌ای» و «مسئولیت‌پذیر بودن» می‌تواند بسیاری از مسائل و مشکلات را حل کند».

 

به بهانه برگزاری نخستین جشنواره «دانشگاه تهران دیجیتال»، هدیه میرزایی، کارشناس روابط عمومی، در گفت‌وگو با دکتر حسن ابراهیمی، مدیر کل برنامه‌ریزی و نظارت آموزشی دانشگاه، به بررسی رویکردهای صورت گرفته در زمینه مفهوم «یادگیری و یاددهی الکترونیکی» و همچنین اقدام‌های حوزه آموزش دانشگاه تهران در زمینه آموزش الکترونیکی به‌ویژه در دوران کرونا و پساکرونا پرداخته است.

در شرایط کنونی استفاده از فناوری‌های نوین یک الزام محسوب می‌شود
دکتر ابراهیمی، مدیر کل برنامه‌ریزی و نظارت آموزشی دانشگاه، در ابتدای این گفت‌وگو به تبیین رویکردها و الزامات آموزش الکترونیکی در شرایط کنونی پرداخت و گفت: «برای پاسخ به این پرسش که آیا در عصر حاضر آموزش الکترونیکی و به مفهوم دیگر «یادگیری و یاددهی الکترونیکی» از الزامات سیستم‌های آموزشی دانشگاه‌ها محسوب می‌شود و یا خیر، باید درک درستی از شرایط کنونی جهان داشته باشیم. طبیعتاً وقتی فناوری‌های نوین و عصر دیجیتال و مفاهیم این چنینی را توصیف می‌کنیم، به نظر می‌آید هیچ بخشی از جامعه که دانشگاه‌ها هم جزو آن هستند را نمی‌توان از آنها مبرا دانست. به هر حال نوع و شیوه زندگی در جوامع مختلف، تعامل خانواده‌ها و همچنین دولت و ملت تغییر پیدا کرده است. وقتی با دید وسیعی بررسی می‌شود، سوال این است که فارغ از پاندمی کرونا آیا به‌واقع می‌شود نسبت به این تحولات فناوری و دیجیتالی بی‌تفاوت بود و همان شیوه گذشته را پیش گرفت یا نه؟».
وی تصریح کرد: «در حال حاضر که جامعه جهانی هنوز درگیر پاندمی کرونا است و از سویی هم نمی‌توانیم رکود و وقفه را در حیطه آموزش تصور کنیم، یقیناً استفاده از فناوری‌های نوین یک الزام محسوب می‌شود. زمانی‌که پاندمی کرونا پیش آمد چون دانشگاه تهران از پیش تجربه خوبی در حوزه آموزش‌های الکترونیکی داشت و تا حدودی سامانه‌های لازم، البته با ابعاد محدودتری در اختیار بود، باعث شد که خیلی سریع جزو دانشگاه‌های پیشرو در امر ارائه آموزش به شیوه الکترونیکی قرار گیرد و اگر این روند همچنان ادامه پیدا کند، یعنی مهرماه هم با این پاندمی روبه‌رو باشیم به نحو اجتناب‌ناپذیر باید همچنان از فضا و بستر الکترونیکی استفاده شود».

برای التیام آلام دانشجویان و استادان و بازگشت به شرایط عادی در پساکرونا، به زمان و برنامه‌ریزی نیازمندیم
مدیر کل برنامه‌ریزی و نظارت آموزشی دانشگاه با اشاره به برگزاری همایش «دانشگاه تهران دیجیتال» خاطرنشان کرد: «مهمترین بخشی که در این همایش مورد توجه واقع شده، بحث پساکرونا است که امیدواریم هر چه زودتر فرا برسد و اینکه آیا در آن زمان ما به شرایط قبل از کرونا باز خواهیم گشت و یا با رویکرد جدیدی مواجه خواهیم بود. پاندمی کرونا با خود مشکلاتی همچون روانی، عاطفی و جامعه‌شناختی را به همراه آورد و جامعه ما متأثر از یکسری مسائلی شد و بالتبع دانشجویان و استادان و به طور کل دانشگاه‌ها و نظام آموزش عالی کشور تحت تأثیر این عوامل قرار گرفتند که برخی از آنها به مباحث روانی و جامعه‌شناختی متأثر از این دوره باز می‌گردد و بخش دیگر هم موضوع‌هایی را در بر می‌گیرد که در این دوران نمود پیدا کردند. به طور مثال یک دانشجوی شهرستانی دیگر نیاز به سفر و حضور در کلاس نداشت، هزینه‌های او به شدت پایین آمد و البته به راحتی توانست از آموزش بهره‌مند شود و بارها درس ارائه شده را مطالعه کند. بر این اساس، یک امکانی فراهم شد و شاید بتوان گفت نوعی راحتی را در استادان و دانشجویان به وجود آورد و این هم شاید مسأله‌ای باشد که در دوران پساکرونا بتواند در روند آموزش ما تأثیر بگذارد. اما نکته مورد توجه این است که در دوران پساکرونا برای اینکه آلام روحی دانشجویان و استادان التیام پیدا کند و برطرف شود و همچنین بتوانیم کلاس‌ها را دوباره به شرایط عادی و حضوری بازگردانیم، قطعاً به زمان و برنامه‌ریزی مناسب نیازمندیم».

دانشگاه‌ها نمی‌توانند نسبت به رویکردهای تحول‌آفرین بی‌تفاوت باشند
دکتر ابراهیمی در ادامه سخنان خود با تشریح اقدام‌های صورت گرفته در زمینه آموزش‌های الکترونیکی و سامانه‌های راه‌اندازی شده و میزان بهره‌برداری از این امکانات در شرایط پساکرونا تصریح کرد: «در دوران پاندمی کرونا با افزایش آموزش‌های الکترونیکی و راه‌اندازی سامانه‌های مختلفی رو‌به‌رو بوده‌ایم، اما اینکه بعد از کرونا چه شرایطی پیش‌روی داریم و این رویه و میزان بهره‌مندی از این امکانات چگونه خواهد بود، باید این موضوع را در نظر گرفت که حرکت تکاملی عصر دیجیتال به‌صورت خطی اتفاق نمی‌افتد، بلکه به‌گونه‌ای جهشی است و به‌واقع ما سال آینده نمی‌دانیم که عوامل تأثیرگذار و تحول‌آفرینی که شاخص تحولات دیجیتالی هستند، چگونه خواهند بود. اگر جامعه در کلیت خود به تحولات بی‌تفاوت نیست، قطعاً دانشگاه هم نمی‌تواند به رویکردهای تحول‌آفرین بی‌تفاوتی نشان دهد و آنها را به‌کار نگیرد. یک الزامی در استفاده از رویکردهای تحول‌آفرین وجود دارد که می‌توان آن را در دو بخش در نظر گرفت؛ یکی آن بخش از فناوری‌های دیجیتال است که خیلی ارتباطی به تحولات ندارند، همانند اینترنت که در دنیای کنونی استفاده از آن بدون تردید یک الزام است و باید در آن فضا، از امکاناتی که اینترنت در اختیار ما قرار می‌دهد برای توسعه آموزش بهره لازم را ببریم».
وی افزود: «اما در خصوص آن بخشی از خصیصه‌های عصر دیجیتال همچون هوش مصنوعی و اینترنت اشیا، واقعیت این است که نمی‌توان گفت نبود آنها خللی به آموزش دانشگاه ایجاد می‌کند، البته هر چند بودن آنها مزیت‌هایی دارد. واقعیت این است که در پساکرونا دو مسأله را باید از هم تفکیک کنیم، یکی آن بخش از دنیای دیجیتال است که بودن آنها لازم و نبودشان خلل ایجاد می‌کند، اما داشتن این امکانات به معنای تحول نیست همانند اینترنت و سامانه‌های مختلفی که دانشگاه از آن استفاده می‌کند و بخش دوم تحولاتی است که داشتن آن مزیت است، اما نداشتن آن اختلال در آموزش عالی ایجاد نمی‌کند. واقعیت این است که بدون آنها هم قبل از کرونا و قبل از تحولات دیجیتالی توانسته‌ایم کار خود را انجام دهیم. لذا، در پاسخ به این موضوع که در شرایط پساکرونا آیا برای دانشگاه همچنان الزامی برای استفاده از امکانات الکترونیکی و دیجیتالی ایجاد شده وجود دارد، باید گفت با یک اعتبار خاص این الزام هم می‌تواند وجود داشته باشد و هم خیر و بستگی به این خواهد داشت که هدف و رویکرد ما از بهره‌مندی و استفاده از امکانات تحول‌آفرین چه می‌تواند باشد. البته با همفکری‌های صورت گرفته، شیوه تلفیقی مورد توجه قرار گرفت، یعنی در پساکرونا سامانه‌هایی که با زحمت فراهم شده است را قطعاً نمی‌توان بلااستفاده رها کرد، امکانات بسیار خوبی فراهم شده که می‌تواند در کنار آموزش حضوری کمک‌رسان باشد».

در بحران کرونا دانشگاه توانست تجربه بسیار ارزشمندی را در زمینه آموز‌ش مجازی کسب کند
مدیر کل برنامه‌ریزی و نظارت آموزشی دانشگاه در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به پیشینه برگزاری دوره‌های مجازی در دانشگاه تهران اظهار کرد: «آموزش در دانشگاه تهران به‌عنوان دانشگاه مادر و مطابق اساسنامه‌ای که دارد، مبتنی بر آموزش حضوری است و مجوز آن بر این اساس شکل گرفته است و قرار هم نیست شیوه آموزش دانشگاه تهران بخواهد تغییر پیدا کند. ما مجوز آموزش‌های الکترونیکی را قبل از پاندمی داشتیم، الان هم داریم، یعنی با توجه به اینکه در حال حاضر همه دوره‌های آموزشی دانشگاه به‌صورت الکترونیکی برگزار می‌شود، اما هنوز موقع اعلام ظرفیت برای پذیرش دانشجو دو دسته اعلام ظرفیت داریم؛ ظرفیت پذیرش دانشجوی حضوری که به‌صورت روزانه و نوبت دوم است و پذیرش ظرفیت در دوره‌های مجازی و دانشگاه تا سقف چهل نفر می‌تواند در دانشکده‌های مختلفی که متقاضی هستند، دانشجوی مجازی بگیرد. این روند بعد از پاندمی هم ادامه دارد، یعنی طبق اساسنامه دانشگاه تهران به‌عنوان دانشگاه جامع به شیوه حضوری باز می‌گردیم و در کنار آن دوره‌های مجازی را کماکان خواهیم داشت. اما اتفاقی در این دوران افتاد و اینکه دانشگاه توانست یک تجربه بسیار ارزشمندی در زمینه آموز‌ش مجازی پیدا کند و این شرایط به ما آموخت که ویژگی‌های عصر دیجیتال می‌تواند به طور قابل توجهی در یاددهی و یادگیری کمک کنند».

نبود خروجی‌های خوب دلیل کاهش پذیرش ظرفیت دانشجوی مجازی
دانشیار دانشکده الهیات و معارف اسلامی در توضیح اینکه چرا در دوره‌ای پذیرش دانشجو به‌صورت مجازی در دانشگاه تهران افزایش داشت و دلیل توقف این رویکرد چه بوده است، گفت: «مسأله آموزش مجازی خیلی شبیه به استعداد درخشان است. در استعداد درخشان تا سقف ۴۰ درصد امکان پذیرش دانشجو در رشته‌های مختلف تحصیلات تکمیلی افزایش پیدا کرده است، اما به این معنی نیست که هر کسی مجوز ورود به دانشگاه را دارد. در یک زمان برخی از واحدهای ما با توجه به معیارها و شاخص‌هایی که داشتند تعداد قابل توجهی دانشجوی مجازی جذب کردند و این رویه در عمل خیلی مطلوب واقع نشد. بحث در این است که آیا علت اینکه ما در دوره هشت ساله آمدیم از ظرفیت پذیرش مجازی کم کردیم، این بود که تجربه به قدر کافی نداشتیم و یا اینکه خروجی‌های خوبی نداشته‌ایم. لازم به یادآوری است، شخصی که می‌تواند در دوره حضوری قبول شود، طبیعتاً نمی‌آید در دوره‌های مجازی و پردیس‌های اقماری شرکت کرده و هزینه پرداخت کند. این جزو امور بدیهی است که دانشجویان پذیرفته شده در دوره‌های حضوری آمادگی بهتری به لحاظ علمی دارند. نمی‌خواهم بگویم هوش برتری دارند، چون ممکن است برخی از افراد در حین اینکه واقعاً توانمند هستند، اما نتوانند برای آزمون سراسری آمادگی لازم را کسب کنند و به ناچار به سمت آموزش مجازی روند. اما حکم غالب این است، دلیل پذیرش دانشجویان در دوره‌های حضوری آمادگی بیشتر آنها بوده است و به طور کل ویژگی‌های لازم را داشتند و کسانی رفتند به طرف آموزش مجازی که بنا به دلایلی این شرایط را نداشتند».
دکتر ابراهیمی، دلیل کاهش ظرفیت دوره‌های آموزش مجازی را نبود خروجی‌های خوب توصیف کرد و افزود: «پس مشکل ما در کم کردن ظرفیت دوره‌های مجازی و معقول‌سازی پذیرش دانشجو در این زمینه ضرورتاً فقدان امکانات لازم برای برگزاری این دوره‌ها و نداشتن تجربه لازم نبوده است، بلکه به این دلیل بود که دانشگاه می‌خواست برند و اعتبار مدرک تحصیلی خود را حفظ کند. همین نگرش همواره وجود دارد، یعنی تا زمانی‌که کنکور است و پذیرش دانشجو به این شیوه صورت می‌گیرد این سیاست خواهد بود. اما اگر روزی برسد که برای دوره‌های حضوری و یا مجازی مسأله‌ای به نام کنکور نباشد و ما صلاحیت‌های علمی و در واقع آن چیزی که به خود شخصیت فرد به‌عنوان فراگیر بر می‌گردد را بخواهیم معیار بررسی قرار دهیم و از میان افراد انتخاب کنیم، آن زمان شاید بتوان در خصوص مسائل و نحوه مربوط به پذیرش دانشجو تجدید نظر کرد».

پایان پاندمی کرونا تغییری در سیاست پذیرش دانشجو ایجاد نخواهد کرد
مدیرکل برنامه‌ریزی و نظارت آموزشی دانشگاه با تأکید بر اینکه پایان پاندمی کرونا تغییری در سیاست پذیرش دانشجو نخواهد داشت، خاطرنشان کرد: «اینکه بخواهیم بگوییم چون در شرایط بحران کرونا، چند ترم تجربه خوبی در زمینه آموزش مجازی داشته‌ایم، نمی‌تواند در سیاست پذیرش دانشجو تغییری ایجاد کند. البته باید توجه کرد تجربه خوب داشتن به معنای این نیست که ما کمال مطلوبی را در این دوره داشته‌ایم، اما توانستیم تجربه‌های خوبی را به دست آوردیم. واقعیت این است که حداقل یک قدمت ۸۰ ساله در دانشگاه تهران وجود دارد و پیش از آن نیز می‌توان به دیرینگی آموزش حضوری در تاریخ تمدن انسان اشاره کرد، پس باید بتوانیم همواره تلاش داشته باشیم تا آموزش حضوری را متحول کنیم و اینکه ما در دوره پاندمی تجربه خوبی در آموزش مجازی کسب کرده‌ایم، نمی‌تواند دلیلی باشد در پساکرونا هم این شیوه را که با اهداف خاصی به وجود آمده و البته کارکرد خود را دارد، بخواهیم به همین گونه ادامه دهیم و یا پذیرش دانشجو در این دوره افزایش یابد. آموزش مجازی فاصله زیادی با آموزش حضوری دارد، اما طبیعتاً آموزش حضوری در کنار امکانات مبتنی بر عصر دیجیتال می‌تواند یک گام ما را جلوتر ببرد».

تلاش کردیم با تسهیل امور، استرس و نگرانی زیاد را از دانشجویان دور کنیم
وی در ادامه این گفت‌وگو به تبیین اقدام‌ها و فعالیت‌های حوزه آموزش دانشگاه تهران در دوران پاندمی کرونا پرداخت و اظهار کرد: «در خصوص تجربه و اقدام‌هایی که در زمینه آموزش الکترونیکی اتفاق افتاد، در حوزه آموزش دانشگاه و با همکاری واحدهای ذیربط تلاش کردیم تا مانع از این شویم که بخواهد استرس و نگرانی زیادی به دانشجویان وارد شود، یعنی سعی شد تا هر چیزی که باعث ایجاد استرس در دانشجویان بود را به نوعی تسهیل کنیم. به طور مثال اگر دانشجویی اعلام می‌کرد که به دلیل شرایطی که برای خود و یا خانواده‌اش به وجود آمده در خواست حذف ترم را دارد و یا به دلیل شرایط پاندمی نتوانسته در آزمونی شرکت کند و ارائه مرخصی بدون احتساب در سنوات از جمله مسائلی بود که آموزش دانشگاه تلاش کرد تا جایی که امکان دارد با دانشجویان همکاری و همراهی کند».

اقدام‌های دانشگاه تهران در حوزه آموزش الکترونیکی قابل قبول است
دکتر ابراهیمی، همچنین درباره نحوه ارائه بسترها و سامانه‌های ارائه آموزش الکترونیکی تصریح کرد: «با توجه به اینکه ما یک‌باره در شرایط بحران کرونا قرار گرفتیم و آمادگی لازم را نداشتیم، در ترم اول به استادان و دانشجویان اعلام کردیم که آموزش می‌تواند در بسترهای مختلفی ارائه شود، چون باید برای بیش از ۹ هزار کلاس برنامه‌ریزی می‌کردیم و این مسأله اقتضا می‌‌کرد که تنوعی در بستر ارائه آموزش برای ترم اول قائل شویم. یعنی اگر استادی حتی از سامانه‌های موسوم به رسانه‌های جمعی و اجتماعی بهره گرفته و در همان محیط با دانشجو تعامل کرد همه را پذیرفتیم. اما در ترم دوم با همکاری مرکز فناوری اطلاعات و فضای مجازی دانشگاه، به رفع و رجوع برخی از نقصان‌ها پرداخته شد؛ سرورها افزوده و پهنای باند بیشتری در نظر گرفته شد که این اقدام‌ها توانست تا حدودی مشکلات برگزاری کلاس‌ها را برطرف کند. در ترم سوم امکانات بهتری فراهم شد و تجربه‌های بیشتری هم به دست آمد و ما تلاش کردیم با همکاری معاونان آموزشی واحدها همچنان برای دانشجویانی که مشغول تحصیل بودند و همچنین کسانی‌که پایان‌نامه و رساله داشتند تسهیل‌گری‌ها و مساعدت‌های لازم را داشته باشیم. در این دوره سعی شد تا قوانین آموزشی را همچنان پابرجا نگه داریم و برگزاری کلاس در حد ۱۶ جلسه را جزو اصول قلمداد کردیم و از ترم دوم به بعد حضور و غیاب به نحو دقیق‌تری انجام شد. به دلیل نبود امکانات لازم، پراکندگی بسترها برای ارائه کلاس‌ها و نبود ارزیابی دقیق باعث شد که در ترم اول اطلاع از برگزاری و عدم برگزاری کلاس‌ها را بر اساس خوداظهاری استاد درس، به دست آوریم و در این شرایط فقط می‌توانستیم اعتماد کنیم».
دانشیار دانشکده الهیات و معارف اسلامی ادامه داد: «ولی در ترم دوم و سوم کرونایی، این امکان را داشتیم به واسطه گزارش‌هایی که از سامانه می‌گیریم وضعیت را بررسی کنیم. البته همچنان برخی به دلیل اجتهادهای شخصی و یا مدیریتی در بعضی از بخش‌ها و یا به خاطر عدم آشنایی عضو هیأت علمی و بعضاً مشکلاتی که دانشجویان در استفاده کردن از سامانه‌های دانشگاه در ساعت خاص از پیش تعیین شده داشتند، ملاحظه شد که از امکانات استفاده نکردند و دوباره از محیط‌های بیرون از سامانه ایلرن کلاس‌های خود را برگزار کردند. به این عده از اشخاص در ابتدا تذکر دوستانه‌ای داده شد، اما از ترم دوم به بعد تذکر جدی‌تر شد چون برای ما مهم بود حال که این شرایط در دانشگاه فراهم شده از آن به نحو مطلوبی استفاده شود. در کل یکسری از اقدام‌ها و فعالیت‌هایی برای ارائه آموزش الکترونیکی در دوره پاندمی کرونا با همکاری واحدهای مختلف دانشگاه صورت گرفت که نمی‌توان ادعا کرد کمال مطلوب بود، اما به گونه‌ای مقبولیت داشت، یعنی در حد قابل قبول بود و می‌توان گفت که در این شرایط یک دوره آموزشی خوبی ارائه شده است. ولی در قیاس با شرایط غیرکرونایی و بحرانی شاید بتوان نقدهای خیلی زیادی به آن وارد کرد، ما برای ارائه درس‌های عملی و آزمایشگاهی با مشکل مواجه هستیم».

عمده مشکلات دانشگاه در زمینه آموزش الکترونیکی مربوط به ساختارها بود
مدیر کل برنامه‌ریزی و نظارت آموزشی دانشگاه در پاسخ به این پرسش که آیا ارزیابی از ارائه دوره‌های آموزش الکترونیکی در این دوره انجام شده است، خاطرنشان کرد: «در کل ارزیابی کلاسی و ترمی طبق مصوبه شورای آموزش دانشگاه و معاونت آموزشی معمولاً قبل از شروع امتحان‌ها انجام می‌شود و نتیجه آن در اختیار مدیران دانشکده‌ها، گروه‌ها و استادان قرار داده می‌شود، اما در کنار آن اداره کل برنامه‌ریزی و نظارت آموزشی دو پیمایش انجام داده است. یکی از این پیمایش‌ها توسط دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی صورت گرفت. در این دو پیمایش سعی کردیم برای نحوه برگزاری نیسمال دوم ۹۸ و نیسمال اول ۹۹ از استادان و دانشجویان ارزیابی به‌عمل آوریم تا مشخص شود عملکرد به چه صورت بوده است. در این ارزیابی برخی‌ها با شرایط عادی و حضوری مقایسه کرده بودند و رضایت نداشتند و تعدادی دیگر شرایط را درک کرده این شرایط را به نسبت خوب دانستند. عمده مشکلات ما بر می‌گشت به ساختارها که به نظر می‌آید هنوز جای ارتقا دارد و دانشجو این مطالبه را داشت تا ارتقای لازم در این زمینه صورت بگیرد تا استفاده از این امکانات بهینه‌تر شود».
وی با بیان اینکه بخشی از مشکلات هم به بُعد فرهنگی بازمی‌گردد و اینکه برای استاد و دانشجو هنوز این شیوه از آموزش فرهنگ‌سازی نشده است، افزود: «البته این تعداد، اندک بودند، لذا باید آسیب‌شناسی‌های لازم در این زمینه صورت پذیرد تا معلوم شود چرا برخی از استادان و دانشجویان نتوانستند با سامانه‌ها ارتباط برقرار کنند. در مجموع نتایج این دو پیمایش به‌گونه‌ای بود که هم کاستی‌ها و هم رضایتمندی قابل قبولی را از طرف استادان و دانشجویان نشان می‌داد، اما چیزی نبود که بتوانیم بگوییم کاملاً ایده‌آل بوده است. در شرایط بحران گاهی اوقات تحقق ۵۰ درصد از هدف هم ایده‌آل است در حالی‌که همین درصد در دوره عادی رویکرد مطلوبی نیست».

در دوره بحران کرونا، آزمون‌ها بیشتر استاد محور برگزار شد
دکتر ابراهیمی در خصوص برگزاری آزمون‌های پایان ترم نیز گفت: «آزمون‌ها در این دوره بیشتر استاد محور برگزار شد. استادانی که دغدغه ارزیابی مستمر داشتند و در طول ترم به‌صورت شفاهی و یا استفاده از امکاناتی که در سامانه بوده تکالیفی برای دانشجو وضع کردند و کمترین نمره را به آزمون پایان ترم اختصاص دادند، توانستند بسیار دقیق‌تر کار کنند و ارزیابی خوبی از یادگیری دانشجو به دست آورند. اما استادانی که همه بار نمره را برای آزمون پایان ترم گذاشتند، ارزیابی دسته اول را از میزان یادگیری نداشتند. لذا، برای حصول اطمینان از بیشترین یادگیری ممکن در بستر مجازی، در طول ترم به معاونان آموزشی یادآوری شد تا از اعضای هیأت علمی بخواهند کمترین نمره را به آزمون پایانی اختصاص دهند و استادان در طول ترم تلاش کنند تا ارزیابی مستمر داشته باشند تا مجموع آن نمرات، میانگین نمره پایان ترم دانشجو باشد. از مشکلات عمده هنوز برگزاری آزمون و استفاده از امکانات بیشتر برای برگزاری هر چه بهتر آزمون‌ها است».

به اشتراک‌گذاشتن تجربه‌های آموزش الکترونیکی از اهداف برگزاری جشنواره است
دانشیار دانشکده الهیات و معارف اسلامی با عنوان اینکه در جشنواره «دانشگاه تهران دیجیتال» ابعاد مختلفی بررسی خواهد شد، اظهار کرد: «این جشنواره، دارای ابعاد مختلفی است، چون عنوان دانشگاه دیجیتال مفهومی دارد که نیازمند بحث‌های زیادی است. در یک نگاه کلی می‌توانیم بگوییم که در تحولات عصر دیجیتال دانشگاه‌ها متحول شده‌اند و ساختار آموزش و مدیریتی آنها تغییر پیدا کرده است. به طور مثال در این سه ترم گذشته که البته ممکن است به ترم چهارم هم بیانجامد ما از این امکان موجود که در گذشته فقط در قالب دوره‌های مجازی نمود داشت در ابعاد مختلف دانشگاه حتی در ساختار مدیرتی بهره بردیم. لذا، باید بر می‌گشتیم به عقب تا دریابیم که چه تجربه‌هایی را توانستیم در این دوره به دست آوریم و چه استفاده‌هایی را می‌توانیم در آینده از این تجربه‌ها داشته باشیم و نقصان‌ها و کاستی‌ها را بشناسیم و اینکه اگر این شرایط بخواهد در آینده ادامه پیدا کند چه رویکرهایی را باید اتخاذ کرد. هدف از برگزاری این جشنواره تشریک مساعی بین کسانی است که به نوعی درگیر آموزش در سطوح مختلف دانشگاه اعم از عضو هیأت علمی، دانشجو، مدیر و مسئول بوده‌اند تا بتوانیم از این امکانی که در دانشگاه به تبع تحول دنیای دیجیتال به دست آمده و در این سه ترم بیشترین بهره را داشته است بهره لازم را کسب کنیم. یعنی هدف در این جشنواره این است به افراد فرصت دهیم تا تجربه خود را توضیح دهند و با دیگران به اشتراک بگذارند».
وی در ادامه توضیح داد: «در این دوره هر کسی برای تعامل با دانشجویان خود از یک امکانی استفاده کرده است که اینها باید یکجا مستندسازی شود و چه جایی بهتر از یک جشنواره که این تجربه‌ها ارائه و در آن مستند شود. در این جشنواره اعضای هیأت علمی، تجربه‌های زیسته گرانبار و نوآوری‌های خود را در امر یاددهی و یادگیری الکترونیکی در معرض دید و استفاده دیگر همکاران قرار می‌دهند و از رهگذر این رویداد، اعضای هیأت علمی و دانشجویان نکات ارزشمندی را دریافت خواهند کرد. در بُعد دیگر، دانشگاه تهران به‌عنوان یک دانشگاه جامع گروه‌هایی دارد که درگیر آموزش «علم یاددهی و یادگیری» هستند که باید متناسب با تحولاتی که در این عرصه وجود داشته با توجه به شرایط پاندمی به ما آگاهی بدهند. این گروه‌ها می‌توانند در بخش دوم جشنواره که ارائه مقالات و داوری‌ها است کمک کنند و انتظار داریم اعضای هیأت علمی صاحب‌نظر در این جشنواره حضور به هم رسانند و حاصل مطالعات و دانش خود را ارائه دهند. لازم است در این فرصت از دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی تشکر کنم به دلیل سابقه و ارتباطی که با برنامه‌ریزی درسی و آموزش یاددهی و یادگیری دارد در بسیاری از مواقع به ما کمک کردند. البته هنوز هم جا دارد و دانشکده علوم اجتماعی هم می‌تواند در این زمینه فعالیت کند و بُعد اجتماعی و تبعاتی که در این دوره دانشگاه پشت سر گذاشته است را در یک مطالعه روشمند در اختیار قرار دهد، البته دانشگاه تهران به‌عنوان دانشگاه جامع و نماد آموزش عالی از این موهبت برخوردار است که اعضای هیأت علمی آن به‌رغم تفاوت رشته تحصیلی و تخصصی خود، دستی در مطالعات آموزش الکترونیکی و مباحث آن دارند و در این زمینه صاحب‌نظر هستند. لذا، در این رویداد از اندیشه و دانش همه افراد استفاده خواهد شد».
دکتر ابراهیمی در پایان با بیان اینکه خروجی همایش می‌تواند مقالات بسیار خوبی داشته باشد که هم برای دانشگاه و هم جامعه علمی کشور مفید واقع شود، گفت: «جشنواره فرصتی است که یک ارزیابی داشته باشیم و نگاه‌ها و نقدهای مثبت و منفی رویکردهای مختلف را بشنویم و استفاده کنیم. مقالاتی که فرصت دانش‌افزایی دارند را مورد توجه قرار دهیم، به نظر می‌آید بعد از هر عملی چنین رویکردی یک نیاز است. همچنین بتوانیم از سرآمدان آموزش الکترونیکی تقدیر کنیم. دانشگاه تهران که در این دوران به نوعی در آموزش الکترونیکی پیشگام بود، از آن انتظار می‌رود که در ارزیابی و معرض دید قراردادن عملکرد هم مقدم باشد. امیدوارم که جشنواره در شکل خوبی بتواند همه اهداف را پوشش دهد و ما هم تجربه‌های لازم را به دست آوریم که اگر مجبور شدیم ترم چهارم را هم به این صورت ارائه دهیم اشتباهات گذشته را نداشته باشیم».

کد تحریریه : ۱۰۰/۱۰۱/۱۰۲

کلیدواژه‌ها: معاونت آموزشی یادگیری الکترونیکی فناوری‌های نوین مرکز فناوری‌های دیجیتال جشنواره دانشگاه تهران دیجیتال


( ۱ )

نظر شما :