رده‌بندی دانشگاه‌ها هم فرصت و هم تهدید است

به گزارش روابط عمومی دانشگاه تهران، دکتر محمود نیلی احمدآبادی، رئیس دانشگاه تهران در بیست و هفتمین جشنواره پژوهش و فناوری با بیان اینکه بحث رده‌بندی دانشگاه‌ها هم فرصت و هم تهدید است، افزود: «فرصت از آن جهت که دانشگاه‌ها را در منظر ویترین جهانی قرار می‌دهد، تا بتوانند یک ارزیابی از خود به نمایش گذارند. ولی ایراد آن در پایه‌ها و منابعی است که به‌عنوان محاسبه و احتساب رده‌بندی دانشگاه‌ها قرار می‌گیرد که محل بحث دارد و نگرانی را در همه دانشگاه‌های دنیا به‌وجود آورده است».
به گفته وی دانشگاه‌ها باید توجه کنند، تا مقهور این رده‌بندی‌ها قرار نگیرند و در عین حال سیاست‌ها و برنامه‌های خود را به گونه‌ای تنظیم کنند، تا در این رده‌بندی بدرخشند.
دکتر نیلی احمدآبادی با عنوان اینکه رده‌بندی دانشگاه‌ها در گذشته بیشتر در کشور آمریکا متمرکز بوده است، گفت: «اما امروز این رده‌بندی‌ها به‌عنوان یک اصل بدیهی در دنیا مطرح شده‌اند. ایجاد سامانه‌ها و شبکه‌های ارزیابی در ذات خود مشکلی ندارند، اما مهم این است که ما چگونه از آنها استفاده می‌کنیم. در جایی که یک عضو هیأت علمی و یا دانشجو تمام فعالیت‌های خود را در جهت این اعداد قرار می‌دهد و توجهی به محتوا ندارد، باید احساس خطر کرد و این موضوعی است که باید در دانشگاه مورد نظارت و توجه قرار گیرد».
رئیس دانشگاه تهران با اظهار اینکه ما نمی‌توانیم خود را از رده‌بندی‌های جهانی دور نگه داریم، افزود: «ولی نباید سیاست‌های ما هم در جهت افزایش آن باشد. فرض باید بر این قرار گیرد که تمام این شاخص‌ها برای بهبود و ارتقای کیفیت است. دانشگاه تهران در بسیاری از رده‌بندی‌های جهانی جزو دانشگاه‌های اول و یا دوم کشور قرار دارد و اما تفکر من بر است که این رده‌بندی‌ها با توان‌مندی‌های دانشگاه فاصله زیادی دارند».
وی در پاسخ به اینکه چرا به‌رغم توانمندی‌های بسیاری که دانشگاه دارد، جلوه و اثر آن تجلی پیدا نمی‌کند و یا ضریب تأثیر دانشگاه تهران آنگونه که هست در جامعه نشان داده نمی‌شود، خاطر نشان کرد: «برای پاسخ به این سوالات باید سرمایه، منابع، آیین‌نامه، دستورالعمل‌ها و شیوه‌ها را مرور کنیم. هم‌چنین اشکالات موجود و مواردی که هم جهت نیستند را مورد بررسی قرار دهیم، تا بتوانیم یکپارچگی در همه فعالیت‌ها به‌وجود آوریم».
دکتر نیلی احمدآبادی در ادامه، بین‌المللی سازی را به‌عنوان یک هدف مهم در دانشگاه‌ها توصیف کرد و گفت: «هر چند که علم در ذات خود مفهوم و عنوان بین‌المللی دارد. اما در حال حاضر دانشگاه به‌عنوان یک نهاد بین‌المللی مورد توجه قرار گرفته است و دانشگاه‌ها توانسته‌اند در این جهت، حوزه و شیوه‌های مختلف فعالیت‌های بین‌المللی خود را گسترش دهند».
رئیس دانشگاه تهران در بخش دیگری از سخنان خود با تاکید به اهمیت آموزش، آن را ارائه یافته‌های پژوهشی و تجربی بشر برشمرد و تصریح کرد: «مهمترین سرمایه هر کشوری منابع انسانی آن است. تربیت منابع انسانی از آموزش شروع می‌شود و اولین قدم همه دانشگاه‌های دنیا در جهت ارائه آموزش صحیح است. آموزش یعنی ارائه یافته‌های پژوهشی و تجربی بشر که همواره وجود داشته و این یافته‌ها باید از نسلی به نسل دیگر منتقل شود».
وی با بیان اینکه ما در بسیاری از حوزه‌های دانشگاهی در دنیا به‌روز هستیم، شیوه‌های آموزشی را قدیمی توصیف کرد و گفت: «شیوه‌های آموزشی ما همچنان قدیمی است و این به ساختار دانشگاه باز می‌گردد. گروه‌های دانشکده‌ها پایه‌های اصلی اداره دانشگاه هستند و نباید با ساختار محدود و بسته عمل کنند. موضوع نوآوری در برنامه‌ها و محتوای آموزشی در دستور کار دانشگاه قرار دارد و اگر در این حوزه، نوآوری‌ها را گسترش ندهیم، نمی‌توانیم به جایگاه واقعی دست یابیم».
دکتر نیلی احمدآبادی افزود: «تصمیم دانشگاه تهران در قدم اول برگزاری دوره‌های کهاد بود که سعی بر این است تا این دوره‌ها در برنامه‌های آموزش قرار گیرد تا هر دانشجویی آزادی این را داشته باشد که بتواند بخشی از دروس اختیاری را از هر واحدی از دانشگاه که درخواست دارد اخذ کند. این شیوه تفکر دانشجو را گسترده‌تر از رشته خود خواهد کرد و یقیناً در کارآفرینی و کار گروهی نیز مؤثر است».
رئیس دانشگاه تهران از جشنواره پژوهش به‌عنوان اولین و قدیمی‌ترین جشنواره دانشگاه تهران یاد کرد و گفت: «این جشنواره نشان از اهمیت پژوهش دانشگاه تهران دارد که در توسعه فرهنگ پژوهش در دانشگاه تهران و هم‌چنین در تمامی کشور تأثیرگذار بوده است. جشنواره پژوهش فرصت خوبی برای مرور برنامه‌ها و سیاست‌های دانشگاه است».
دکتر محمد رحیمیان، معاون پژوهشی دانشگاه تهران نیز در ابتدای مراسم گفت: «برگزاری این جشنواره و تقدیر از پژوهشگران موفق دانشگاه می‌تواند زمینه‌ساز تمرکز و توجه بیشتر به ابعاد مختلف پژوهش و فناوری باشد و بستر لازم برای گسترش و ارتقای پژوهش در دانشگاه را به‌منظور توسعه، پیشرفت و رفاه جامعه فراهم آورد».
معاون پژوهشی دانشگاه تهران ضمن ارائه گزارش فعالیت‌های انجام گرفته در حوزه‌های مختلف خاطر نشان کرد: «در زمینه اخلاق پژوهشی در سال ۱۳۹۶، ۲۳ پرونده مورد بررسی قرار گرفته است. امیدواریم با توجه به تلاش دانشگاه در زمینه افزایش سلامت و صیانت از دستاوردهای پژوهشی، ارتقاء اخلاق پژوهش و تقویت بنیان‌های اخلاق حرفه‌ای، به تدریج موارد تخلف کاهش یابد».
وی با بیان اینکه مؤسسه انتشارات دانشگاه در سال گذشته در دو نمایشگاه ملی و بین‌المللی شرکت داشته است، افزود: «با توجه به اصلاح فرآیند و همکاری اعضای هیأت علمی، زمان ارزیابی کتاب به دو ماه و نیم کاهش یافته است. در زمینه انتشار کتاب در سال ۱۳۹۶، ۱۲۰ عنوان کتاب چاپ اول و تعداد ۳۶۴ عنوان کتاب تجدید چاپ شده است. هم‌چنین یک عنوان کتاب به‌صورت مشترک با انتشارات اشپرینگر به چاپ رسیده است».
دکتر رحیمیان در ادامه با اشاره به دستاوردهای کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه تصریح کرد: «از دستاوردهای این کتابخانه استقرار «سامانه آذرسا» است. هم‌چنین پذیرش چهار مجموعه اهدایی با بیش از ۳ هزار عنوان کتاب با ارزش، مرمت ۸۰۰ نقشه چاپی و بیش از ۵ هزار عکس تاریخی، از دستاوردهای دیگر این کتابخانه است».
معاون پژوهشی دانشگاه تهران اظهار کرد: «با توجه به سیاست‌های کلان دانشگاه و توسعه پژوهش‌های کاربردی به منظور حل علمی چالش‌های کشور ۴۵۰ طرح پژوهشی کاربردی با اعتباری معادل ۷۰ میلیارد تومان در سال ۹۶ در واحدهای صف و ستاد دانشگاه منعقد شده است که میزان اعتبار جذب شده سال گذشته معادل ۳۸ میلیارد تومان بوده است».
در این جشنواره از کتاب «سه فیلسوف غرب»، تألیف دکتر محسن جهانگیری، استاد فلسفه دانشکده ادبیات و علوم انسانی رونمایی شد. هم‌چنین در بخش دیگری از رساله‌ها و پایان نامه‌های نمونه، پژوهشگران پیشکسوت نمونه، پژوهشگران برجسته، پژوهشگران جوان نمونه و طرح‌های کاربردی و دستاوردهای پژوهشی نمونه، کتابخانه، آزمایشگاه و کارشناس‌های نمونه تقدیر به‌عمل آمد.