سومین کنگره ملی روانشناسی ایران در دانشگاه تهران برگزار شد
به گزارش روابط عمومی دانشگاه تهران، در ابتدای مراسم افتتاحیه این کنگره دکتر محمد خدایاری فرد، رئیس دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی گفت: «تحقیقات نشان می‌دهد، شیوع اختلالات روانی و رفتاری در اقشار مختلف جامعه به‌دلیل وجود بیش از حد استرس، ناکامی و تنش‌های سنگین جامعه افزایش یافته است».
وی افزود: «عصبانیت‌های اجتماعی، پرخاشگری‌های کلامی و رفتاری و رفتارهای خشونت‌آمیز در سطح جامعه در حال افزایش است. از دست رفتن سرمایه اعتماد اجتماعی و از بین رفتن اعتماد به اجزای مختلف حاکمیت به وجود آمده و گسل‌های خاموش جامعه مانند گسل‌های قومی، مرکز به پیرامون، رسانه‌های رسمی، فاصله طبقاتی و شکاف نسلی فعال شده است، که امید دارم این کنگره بتواند همه این مسائل را مورد بحث و بررسی قرار دهد».
رئیس دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی خاطر نشان کرد: «ما در محیط علمی و دانشگاهی هستیم و باید با آزاد‌اندیشی مسائل را به گونه‌ای مطرح کنیم که نتایج آن در جامعه کاربرد اساسی را به‌همراه آورد».
دکتر خدایاری فرد بیان کرد: «بحران‌هایی که برای افراد به‌وجود می‌آید، بحران‌های قابل پیش‌بینی است. بر این اساس ما معتقدیم بحران‌هایی هم که در جامعه اتفاق می‌افتند قابلیت پیش‌بینی و پیشگیری را دارند، البته به شرط آنکه خوب مدیریت شوند».
دکتر سید احمد رضا خضری، مشاور رئیس و مدیر کل حوزه ریاست و روابط عمومی نیز در این نشست به مقوله روانشناسی از دیدگاه تاریخی و رویکرد دانشگاه تهران پرداخت و گفت: «موضوع روانشناسی از دیرباز مورد توجه بوده و.همه متخصصان، متفکران و اندیشمندان ما به حوزه روانشناسی نظر داشتهاند که این رویکرد در آثار آنها نیز منعکس شده است».
وی افزود: «با وجود این نگاهی که از دیر باز بوده است، خوشبختانه فضل تقدم به علم‌النفس در دوره جدید هم با حضور استادان دانشگاه به‌ویژه دانشگاه تهران ادامه داشته و در این عرصه می‌توان از مرحوم دکتر سیاسی و دکتر هوشیار به‌عنوان دو بنیانگذاری که تلاش‌های بسیاری داشتهاند، یاد کرد».
مشاور رئیس دانشگاه تهران تصریح کرد: «امروزه روانشناسی وارد عرصه‌های گوناگون شده و در اجتماع، مدیریت و سیاست جای باز کرده است. روانشناسی ذی‌نفعان و مخاطبان فراوانی دارد و ما نیازمند کارهای دقیق علمی و پژوهشی مفیدی در این عرصه هستیم».
دکتر خضری با اشاره به مباحث مختلف مطرح شده در این کنگره به تبیین رویکرد دانشگاه در این زمینه پرداخت و در پاسخ به اینکه وظیفه دانشگاه در این حوزه چیست و آیا حل مشکلات و ناهنجاری‌های اجتماعی بر عهده دانشگاه است یا خیر، تصریح کرد: «در بخشی از مسائل مربوط به این حیطه دانشگاه می‌تواند وارد شود. وظیفه دانشگاه تولید محتوا، علم، تربیت متخصصین و مدیران شناخته شده و آگاه و تحویل آنها به جامعه است».
وی در ادامه بیان کرد: «هم‌چنین وظیفه دانشگاه برگزاری اینگونه گردهمایی‌ها است، تا استادان در آن تضارب آراء کنند، ایده‌ها و دیدگاهای خود را بیان و راه‌هکار مناسب ارائه دهند و در جاهایی هم که لازم است این راه‌کارها را پیاده‌سازی کنند».
مشاور رئیس دانشگاه تهران اظهار کرد: «ما باید تجارب دنیا را ملاحظه کنیم و یا اینکه حداقل به تاریخ خود بازگردیم تا دریابیم که در گذشته به چه صورت این بحران‌ها را مدیریت می‌کردند، حلقه‌های مفقوده را می‌یافتند و این مدیریت‌‌های مختلف را به هم وصل و در نهایت پاسخگوی نیازهای جامعه می‌شدند».
دکتر خضری در ادامه با بیان اینکه دانشگاه تهران به‌عنوان یک جامعه کوچک است و ما با همین مسائل در دانشگاه هم روبرو هستیم، خاطرنشان کرد: «دانشجویان از سراسر کشور به این دانشگاه می‌آْیند و این دانشجویان نمایندگان همان جامعه هستند و آنچه در جامعه وجود دارد را همراه خود به دانشگاه می‌آورند و اینکه چگونه این دانشگاه اداره می‌شود، می‌تواند به‌عنوان نمادی برای دیگران قرار داده شود».
وی در ادامه افزود: «با توجه به مسائلی که جامعه با آن روبروست باید مراکز دانشگاهی ما به‌ویژه دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دیدگاهشان را نسبت به رشته‌های روانشناسی تغییر دهند. ما همچنان در قالب رشته‌های قدیمی روانشناسی قرار گرفتیم، اما امروز نیازمند ایجاد رشته‌های بین‌رشته‌ای هستیم و در این زمینه باید در حوزه‌های دیگر هم متخصص روانشناسی تربیت شود».
دکتر هادی بهرامی، دبیر علمی همایش نیز در ادامه این مراسم گفت: «جهان متلاطم امروز درگیر مشکلاتی است که آمارها چهره آن را به نحو نگران کننده‌ای منعکس می‌کنند. خشونت و رفتارهای تهاجمی متاسفانه در شکل‌های مختلف خود قربانی می‌گیرد و مردم بی‌دفاع غالباً اولین قربانی آن هستند».
وی افزود: «ظهور خشونت و رفتارهای پرخاشگرانه در سطح بین فردی، در اقدامات وسیع تروریستی و یا در شکل‌گیری تهاجم سازمان یافته نظامی در دهه اخیر بیش از هر زمان دیگر مردم را درگیر کرده است».
دبیر علمی همایش با بیان اینکه شواهد آماری نشان می‌دهد که در مجموع جهان از یک آسیب بنیادین در رنج است، اظهار کرد: «وقوع خشونت ۹۲ درصدی در هند، آمار تکان دهنده مرگ و میر ۴۷۵ هزار نفری بر اثر قتل و آدم‌کشی در یکساله جهان، آمار نگران کننده ۵۰۰ هزار آزار جنسی در آفریقای جنوبی که ۴۱ درصد آن را کودکان تشکیل می‌دهند، از جمله بحران‌های بنیادین در زندگی اجتماعی نوع بشر است».
دکتر بهرامی با اشاره به خشونت‌های سازمان‌یافته افزود: «بدترین نوع خشونت‌ها، خشونت‌های سازمان‌یافته‌ای هستند که در قالب جنگ و تروریسم در جهان در حال وقوع است و در قرن ۲۱ ما باید از بحران بزرگی به نام «بحران مدنیت انسان»، سخن گوییم. انسانی که با تجهیز روزافزون خود به سلاح‌‌های پیشرفته‌‌تر قدرت ویرانگری خود را توسعه داده است، اما از تامین منابع لازم برای بازدارندگی در سطح فردی و اجتماعی و نهایتاً ملی و بین‌المللی ناتوان است».
وی در ادامه سخنان خود یادآور شد: «اگر چه شرایط کشور ما در بین آمارهای بین‌المللی چندان بالا نیست، اما این موضوع از حساسیت آن در جامعه ایرانی نمی‌کاهد. ما نیز در بخش‌هایی از زندگی خود در سطوح مختلف نیازمند ترمیم و ارتقای سازوکارهایی هستیم تا بر اساس آن بتوان به امنیت مطلوب‌تر دست یافت».
دبیر علمی همایش با عنوان اینکه در ایران آمارها مقادیر متفاوتی را گزارش می‌کنند، گفت: «وقوع حدود ۲۰ درصدی خشونت خانوادگی در این زمینه قابل توجه است. هم‌چنین برآوردها نشان می‌دهد که تقریباً نیمی از زنان در زندگی خود خشونت کلامی و عاطفی را تجربه کرده‌اند. با توجه به این آمارها ضروری است که برای این موضوع مهم اقدام ملی صورت داده شود».
دکتر بهرامی در پایان سخنان خود با تصریح اینکه دبیرخانه کنگره ملی یکسال برای برپایی این گردهمایی تلاش کرده است، افزود: «محصول این تلاش‌ها در قالب پنج نشست تخصصی ،۱۲ نشست علمی برای ارائه ۶۰ مقاله و۱۶۶ مقاله به صورت پوستر بوده است».
دکتر غلامعلی افروز، استاد ممتاز دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی گفت: «اگر یک نگاه عالمانه به معنای دقیق کلمه به ریشه‌های رفتارهای تهاجمی در جوامع مختلف کنیم و خصیصه‌های شخصیتی نوجوانان، جوانان و بزرگسالان را که رفتارهای تهاجی دارند، مورد بررسی قرار دهیم، خواهیم دید که ریشه اصلی آن در بحث روانشناختی است».
وی افزود: «به‌همین منظور باید با نگاه روانشناختی به این مسئله ورود کرد. گرچه عواملی همچون مشکلات اقتصادی، فقر و بیکاری می‌توانند زمینه‌ساز باشند، اما عامل اصلی محسوب نمی‌شوند. طی مطالعاتی که بر روی خصیصه‌های افراد با رفتارهای تهاجمی داشته‌ام این نتیجه حاصل شد، که اشخاص مختلفی که اینگونه رفتارهای تهاجمی دارند عمدتاً شاکله شخصیت آنها آمیزه‌ای از نگرش‌های منفی و‌کم‌رویی است. البته باید گفت نگرش‌های منفی در این مقوله بسیار مهم است».
استاد ممتاز دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی تصریح کرد: «افرادی که رفتارهای تهاجمی دارند عمدتاً تجارب مکرر از حضور در موقعیت‌های ناخوشایند و نامطوب داشتهاند. کسانی که رفتارهای تهاجمی مرتکب می‌شوند از یک احساس کلافگی فکری، خلأهای عاطفی و احساسی و کم‌مقداری رنج می‌برند. لغزش‌های اجتماعی و رفتارهای تهاجمی بخش بزرگ آن ناشی از فقر احساس خودارزشمندی است».
دکتر افروز با بیان اینکه ما امنیت اجتماعی و انتظامی خوبی داریم، گفت: «اما مهم احساس امنیت روانی است. عدم برخورداری از احساس امنیت روانی می‌تواند نگرش‌های منفی و اضطراب را افزایش و زمینه‌ساز رفتارهای تهاجمی شود. کسانی که رفتارهای تهاجمی دارند عمدتاً نمی‌توانند تعاملات مطلوب بین فردی و اجتماعی داشته باشند و این افراد کم‌رویی شدید نهفته دارند و عقده‌های روانی وجودشان را فرا گرفته است».
وی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به اینکه همه نهادهای کشور در این موضوع دخیل هستند، افزود: «در این بین خانواده از نقش و جایگاه مهمی برخوردار است و یک خانواده باید از سلامت روان برخواردا باشد. مدرسه و مسجد محله‌محور در کنار خانواده می‌توانند یک مثلث مقدس حمایتی را ایجاد کنند».
استاد دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی با تاکید بر نقش مهم آموزش و پرورش تصریح کرد: «ما بیش از ۷۰۰ هزار کلاس درس و ۱۰۶ هزار مدرسه داریم که اگر در کلاس‌های درس از وجود معلمان سالم، صالح و با اخلاق استفاده کنیم اینگونه رفتارها کاهش پیدا خواهد کرد. معلمان می‌توانند به‌عنوان یک درمانگر عمل کنند. اگر بخواهیم به یک سازمان موثر در مدیریت رفتارهای اجتماعی اشاره کنیم، یقیناً آن سازمان آموزش و پرورش است».
در این کنگره هم چنین دکتر حاتمی، معاون سازمان نظام روانشناسی و مشاوره ایران و دکتر سیداحمدیان، معاون بهداری ناجا و نماینده نیروی انتظامی سخنرانی کردند و در ادامه نشست‌های تخصصی سومین کنگره ملی روانشناسی ایران برگزار شد.
سومین کنگره ملی روانشناسی ایران با همکاری گروه‌های آموزشی روانشناسی دانشگاه‌های سراسر کشور از ۹ تا ۱۱ اسفند ۱۳۹۶ در دانشکده روانشناسی و علوم‌تربیتی دانشگاه تهران، برگزار می‌شود.
نظر شما :