برای جلوگیری از انحصار داده‌ها، نیازمند قانون و نظم در محیط داده‌ای هستیم

به گزارش روابط‌عمومی دانشگاه تهران، این همایش با سخنرانی دکتر سعیدرضا عاملی، استاد ارتباطات دانشگاه تهران و رئیس کرسی یونسکو در زمینه «فضای مجازی و فرهنگ: دوفضایی شدن جهان»، دکتر یونس شکرخواه، عضو هیأت علمی دانشکده مطالعات جهان دانشگاه تهران و دکتر احسان شاه‌قاسمی، دانشیار گروه ارتباطات اجتماعی دانشگاه تهران افتتاح شد.
عنوان سخنرانی دکتر سعیدرضا عاملی و نیز عنوان سخنرانی دکتر یونس شکر خواه در افتتاحیه این مراسم بود.

دکتر سعیدرضا عاملی در سخنرانی خود با عنوان «ظرفیت‌های کوانتومی داده‌ها، هوش مصنوعی عمومی و خلق جهان‌های موازی داده: مرزگذاری‌های جدید»، جهان جدید را جهان داده‌های بزرگ و ظرفیت‌های الگوریتمیک کوانتومی برای کارکردهای پارامتریک پیچیده قلمداد کرد و گفت: «داده در مفهوم جدید ماهیت رقومی دارد و ما با داده‌های عظیمی در سراسر دنیا مواجه هستیم که روز به روز در حال افزایش است و پیش‌بینی‌ها خبر از تولید روزانه ۴۶۳ اگزابایت داده در سال ۲۰۲۵ می‌دهد و ما را با انباره‌ای از داده‌های جدید مواجه می‌کند».
استاد ارتباطات دانشگاه تهران اظهار داشت: «این ترافیک داده‌ای نیازمند قانون و نظم ارتباطات داده‌ای است تا از انحصار جلوگیری شود.»
استاد دانشکده مطالعات جهان در ادامه، داده‌های فضای مجازی را در دو دسته «داده‌های تولید شده توسط کاربران» و «داده‌های کلان» طبقه‌بندی کرد و گفت ۶۰ تا ۷۰ درصد داده‌های اینترنت از طریق کاربران تولید می‌شود و حدود ۱۵ تا ۲۰ درصد داده‌ها توسط ابزارهای اینترنت اشیا (IoT) و اینترنت همه‌چیز (IoE) تولید می‌شود و این داده‌ها ساختاریافته، نیمه‌ساختار‌یافته یا غیرساختاریافته هستند.
دکتر عاملی تأکید کرد: «در دنیای امروز که تمام زیست‌بوم‌های سیاسی، اقتصادی و فرهنگی به فضای مجازی منتقل شده و حکمرانی این فضا از فضای حقیقی پیشی گرفته است، ما عملاً با یک ساختار حکمرانی جدی در محیط داده‌ای مواجهیم. امروز سواد ملی حکمرانی داده‌ای در حکمرانی دوفضایی جدید، سواد پایه و زیرساختی حکمرانی محسوب می‌شود.»
وی در ادامه سواد داده‌ای را در پنج سطح سواد دیجیتال، سواد الگوریتمی، سواد کدنویسی، سواد کوانتومی و سواد هوش مصنوعی مورد بررسی قرار داد و در پایان بر نیاز به تقویت سواد و مرزگذاری داده‌ای و کوانتومی و توافق نامه‌های جدید بین‌المللی برای تأمین احترام به استقلال داده‌ای در سطح شخصی، نهادی و ملی تاکید کرد.

در ادامه، دکتر شکرخواه در سخنانی با عنوان «هفته جهانی سواد رسانه‌ای و اطلاعاتی؛ چشم‌انداز معاصر دیجیتال»، به سه ضرورت مهم در جهان معاصر اشاره کرد و گفت: «ضرورت نخست، ترویج اندیشه انتقادی نسبت به وسایل دریافتی است. مورد دوم، مشارکت پدیده‌ها و مورد سوم، دانستن تکلیف خود در استفاده از رسانه و اطلاعات است. هر چیزی که از طریق رسانه به بیان درمی‌آید، گفتمان همان رسانه را دارد. از این رو، باید به رابطه گفتمان و رسانه توجه داشت، چرا که بعضی گفتمان‌ها معطوف به قدرت هستند.»

دکتر احسان شاه‌قاسمی، دبیر علمی سمینار، یکی از نقاط قوت این رویداد بین‌المللی را حضور پژوهشگران جوان دانست و گفت: «حدود ۲۰۰ نویسنده، ۱۱۶ چکیده ارسال کردند که پس از داوری، ۸۱ چکیده پذیرفته شدند که از آن میان، ۴۲ چکیده به زبان انگلیسی و ۳۹ چکیده به زبان فارسی بودند. علاوه بر ایران، چکیده-ها از سوی محققان کشورهای مختلف از جمله نیوزیلند، استرالیا، امارات متحده عربی، پاکستان، تاجیکستان، روسیه، هند، تایوان، کانادا، ایالات متحده و چین ارسال شد.»

گفتنی است در این همایش ۲۶ سخنران در پنل‌های تخصصی درباره موضوعاتی همچون سواد رسانه‌ای و هوش مصنوعی، امنیت سایبری، حکمرانی داده در جهان و سواد دیجیتال از منظر اجتماعی و فرهنگی سخنرانی کردند.