همایش ملی عقلانیت در سیره رضوی در دانشگاه تهران برگزار شد
همایش ملی «عقلانیت در سیره رضوی» از سری برنامه‌های دومین دوره بخش دانشگاهی جشنواره بین‌المللی امام رضا (ع) با حضور دکتر فضل‌الله ایرجی کجوری، مدیرکل فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، دکتر مجید سرسنگی معاون فرهنگی دانشگاه تهران، دکتر سید احمدرضا خضری، مدیر کل حوزه ریاست و روابط عمومی دانشگاه تهران و رئیس انجمن ایرانی تاریخ اسلام، دکتر رشید جعفرپور، دبیر اجرایی بخش دانشگاهی جشنواره، دکتر محمدعلی زارع چاهوکی، مدیر کل فرهنگی و اجتماعی دانشگاه تهران و جمعی از مسئولان جشنواره بین‌المللی امام رضا (ع) و دانشگاهیان روز دوشنبه ۲۱ فروردین ۱۳۹۶ در باشگاه دانشجویان دانشگاه تهران برگزار شد.
در ابتدای این همایش دکتر مجید سرسنگی طی سخنانی وجود مبارک ائمه معصومین را یکی از سرمایه‌های عظیم جهان تشیع به ویژه ایران اسلامی دانست و گفت: هیچ دین و آیینیمانند اسلام و تشیع از چنین نعمتی برخوردار نیست که در کنار پیامبر عظیم‌الشان از وجود ۱۲ امام برخوردار باشد.
وی ادامه داد: متأسفانه تاکنون ما نتوانسته‌ایم از گنجینه بزرگ ائمه معصومین استفاده کافی را ببریم و جامعه ما نتوانسته در حد انتظار از فیوضات ائمه اطهار بهره‌مند شود. نگاهی به سیر فرهنگ ما نشان می‌دهد ما بیشتر ائمه را با مراسم سوگواری آنها می‌شناسیم و احساس می‌کنیم بعد از آن احتیاجی به سیره ائمه نداریم.
وی افزود: نکته مهم اینجاست که ائمه ما فقط شخصیت‌هایی برای عزاداری نیستند، آنها مظاهری هستند که می‌توانند در طول زندگی، بشر ما را سیراب، فضا را عطرآگین و آموزه‌هایی را به ما منتقل کنند که در طول زندگی از آن استفاده کنیم.
معاون فرهنگی دانشگاه تهران یادآور شد: باید یک تعامل دوسویه بین دانشگاه و ائمه معصومین وجود داشته باشد. دانشگاه وظیفه دارد به تبیین نظری سیره ائمه بپردازد و نسل جوان را با سیره ائمه آشنا سازد.
وی افزود: متأسفانه نسل جوان ما بیشتر از آنکه با ائمه معصومین آشنا باشد با قهرمان‌ها و شخصیت‌های تمدن‌های دیگر آشناست. هرچند در بین دانشجویان و تشکل‌های دانشجویی قشر آگاه به این مسائل وجود دارد ولی باید همه دانشجویان با سیره زندگی ائمه آشنا شوند.
دکتر سرسنگی با بیان اینکه وظیفه دانشگاه است که دانشجویان را با زندگی ائمه اطهار آشنا کند، تاکید کرد: متأسفانه در برخی جاها چهره‌ای که از ائمه ما نشان داده می‌شود کاملاً با واقعیت فاصله دارد، به طور مثال امامان ما به گونه‌ای نشان داده می‌شوند که گویا دائماً در حال سوگواری و گریه یا اینکه دائم در حال شمشیر کشیدن بوده‌اند.
وی در ادامه با اشاره به میلاد حضرت علی (ع)، ادامه داد: نگاهی کوچک به زندگی امام علی (ع) نشان می‌دهد امامان ما در چه درجه‌ای از زندگی بوده‌اند. امروز برای معرفی عدالت بالاترین فرد حضرت علی است و همه ما شنیده‌ایم که ایشان چگونه در دوران حکومت عدالت را ایجاد کرده بودند.
دکتر سرسنگی در ادامه با اشاره به خانه‌نشینی چندساله حضرت علی (ع)، تصریح کرد: کدام شخصیت در میان سیاسیون ما سراغ داریم که حاضر است برای ایجاد وحدت و حفظ کیان جامعه در خانه بنشیند و سکوت کند؟
وی گفت: عظمت امام علی (ع) فقط در شمشیرش نیست بلکه در سکوتش هم هست و در زمانی که سرش را در چاه فرو می‌برد و با خدای خودش درد دل می‌کرد.
معاون فرهنگی دانشگاه تهران گفت: جامعه ما اگر می‌خواهد به نجات و رستگاری برسد چاره‌ای ندارد جز اینکه به صورت جدی و عمقی به سیره ائمه معصومین رجوع کند.
سپس دکتر سید احمدرضا خضری، دبیر علمی همایش، با تشریح اهمیت و ضرورت برگزاری این همایش، گفت: برخی از پژوهشگران غربی و عرب در داوری یک سویه بر آنند تا تاریخ تشیع را یکسره در رقابت‌های سیاسی یا تحرکات نظامی خلاصه کنند، اما پژوهش‌های نوین علمی که توسط افراد بی‌طرف و منصف انجام گرفته به‌خوبی نشان می‌دهد که این مذهب نقشی انکارناپذیر و مؤثر در گسترش حیات علمی، عقلی و معنوی اسلام داشته و امامان و پیشوایان آن مذهب نیز تأثیری جدی و پایان‌ناپذیر در باروری و بالندگی بیش از پیش ذخایر معرفتی این دین ایفا کرده‌اند. در واقع عامل اصلی توجه جهان شیعی به دانش‌های عقلی خاصه فلسفه در سده‌های میانی تاریخ اسلام، آن است که آنان مبانی فکری و عقیدتی خود را بر گنجینه‌ای از معارف دینی و میراث عقلی که از امامان خود به ارث بردند، استوار ساخته‌اند. از این رو نادیده انگاشتن سهم و نقش تشیع در شکوفایی حیات علمی و عقلی جهان اسلام و بالندگی فرهنگ و تمدن اسلامی و خلاصه کردن زندگانی امامان شیعه در هدایت نهضت‌ها و تحرکات سیاسی، در واقع ناشی از ناآگاهی از منابع و مآخذ و غفلت از مطالعه علمی و دقیق در این زمینه است.
استاد تاریخ و تمدن اسلامی دانشگاه تهران با اشاره به موضوع همایش اظهار کرد: با ملاحظه شرایط و جوانبی که در دوره امامت امام رضا (ع) وجود داشت، می‌توان دریافت که تشیع در دوره آن امام یکی از حساس‌ترین و پیچیده‌ترین دوره‌های خود را پشت سر می‌گذاشت و در صورتی که امام رضا (ع) از عهده هدایت و رهبری آن بر نمی‌آمد، ای‌بسا امروز امامیه تنها فرقه‌ای کوچک از شیعیان به شمار می‌آمد.
وی افزود: بر این اساس، می‌توان دریافت که چگونه تکیه بر عقلانیت و توسل به اقدامات خردمندانه و پرهیز از هرگونه اقدام احساسی برای عبور از این شرایط بحرانی و حساس ضروری بود. شواهد تاریخی حاکی از آن است که امام رضا (ع) با درک درست و دقیق این شرایط، عقلانیت، درایت و هوشمندی خاصی را به کار بستند و تهدیدهای بی‌شمار آن زمان را به فرصت‌های مناسبی برای گسترش تشیع و استوار ساختن مبانی فکری و اعتقادی آن مبدل کردند.
دبیر علمی همایش، با ذکر نمونه‌هایی از تبدیل تهدید به فرصت توسط امام رضا (ع)، تاکید کرد: همه این اقدامات و تلاش‌های مبتنی بر عقلانیت برای آموزش و گسترش اصول و مبانی اسلام راستین، باعث هدایت مردم آن دوره به سوی درک عقلانی و درست از اسلام و مبانی اعتقادی تشیع می‌شد.
وی با اشاره به تربیت شاگردان فراوان در طول بیست سال امامت آن امام، خاطرنشان کرد: هر یک از شاگردان امام رضا (ع) در انتقال آموزه‌های خردمندانه و روایات فراوان ایشان نقش اساسی و بسزایی داشته‌اند که تأثیر ماندگار آن حضرت در جهان اسلام امروز کاملاً مشهود است.
دکتر خضری در ادامه سخنانش متذکر شد که همایش ملی «عقلانیت در سیره رضوی» موضوعی بود که مورد توجه بسیاری از پژوهشگران و دانشگاهیان قرار گرفت و ده‌ها مقاله ارزشمند را رهسپار دبیرخانه همایش کرد که تعدادی از این مقالات پس از طی روند داوری جهت چاپ و انتشار در مجموعه مقالات همایش برگزیده شدند.
در ادامه همایش شش مقاله به صورت سخنرانی ارائه شد. سپس از مقاله‌های برتر همایش با اهدای لوح تقدیر شد.
نظر شما :