رییس دانشگاه تهران: با هرگونه تخلف علمی در حوزه پژوهش برخورد می‌کنیم

دکتر محمود نیلی احمدآبادی، رییس دانشگاه تهران، در آیین اختتامیه بیست و پنجمین جشنواره پژوهش دانشگاه، با اشاره به برخی تخلفات صورت گرفته در سطح کشور در انتشار مقالات گفت: «در دانشگاه تهران با ایجاد ساز و کارهای قانونی، با هر گونه تخلف علمی در حوزه پژوهش برخورد می‌کنیم».

به گزارش روابط‌عمومی دانشگاه تهران، بیست و پنجمین جشنواره پژوهش و فناوری با حضور رییس، اعضای هیأت رییسه و مسئولان دانشگاه تهران و جمعی از اعضای هیأت علمی، دانشجویان و کارکنان، ۲۲ آذرماه در تالار علامه امینی دانشگاه تهران برگزار شد.

دکتر محمود نیلی احمدآبادی، رییس دانشگاه تهران، در این مراسم با اشاره به گذشت ربع قرن از جشنواره پژوهش در دانشگاه تهران، گفت: «برای من همواره این جشنواره روز مهم و به یادماندنی است، چرا که گفتمان پژوهشی را در دانشگاه مطرح و پژوهش را در کنار آموزش به‌عنوان یکی از راه‌کارهای اصلی توسعه علم در کشور معرفی می‌کند. باید توجه کنیم که به‌واسطه پیشرو بودن دانشگاه تهران، این فضا در کشور هم منتشر شد و امروز شاهد برنامه‌های زیادی در داخل کشور هستیم».

رییس دانشگاه تهران دستاوردهای پژوهشی دانشگاه تهران را افتخارآفرین دانست و افزود: «حدود ۹ درصد از مقالات منتشر‌شده در نشریات معتبر جهانی، متعلق به دانشجویان و استادان دانشگاه تهران است. هم‌چنین حدود ۳۰ در صد مقالات دانشگاه تهران یک همکار بین‌المللی دارد و تعداد محدودی هم پروژه‌های بین‌المللی را در حوزه پژوهش انجام می‌دهند».

دکتر نیلی احمدآبادی با اشاره به مشارکت دانشگاه تهران و نهادهای بین‌المللی و ملی تصمیم‌گیرنده ادامه داد: «مدتی پیش شاهد بی‌اخلاقی چند دانشجو و فروش مقاله و پایان‌نامه بودیم که موجب شد تا موضوع سرقت علمی به‌عنوان مساله ملی و روز کشور مطرح شود. این اخبار موجب شد تا برخی از زیربنا انتشار مقاله را زیر سوال ببرند و برخی دیگر با نگاهی آسیب‌شناسانه این مشکل را بررسی کنند. امروز با ابزارهای گذشته مانند شنیداری، دیداری و تصویری نمی‌توان گفتمانی را ایجاد کرد، بلکه باید به قابلیت‌های رسانه‌های مجازی توجه کنیم؛ به‌عبارت دیگر چالش‌های قدیمی راه‌حل‌های روز را می‌طلبند».

رییس دانشگاه تهران تأکید کرد: «آنچه بسیار برای آن متأسف هستیم سرقت‌های علمی است. ما به عنوان دانشگاهیان اولین کسانی بودیم که این وضعیت را یک عارضه و معضل دانستیم و خواستار حل این مشکل شدیم».

وی محور قراردادن اقتصاد برای توسعه آموزش عالی را علت افزایش این مشکل دانست و افزود: «یک زمانی اقتصاد پشتوانه آموزش عالی قرار می‌گیرد، زمانی آموزش عالی به عنوان یک منبع در‌آمد مطرح می‌شود و این دو مسئله کاملاً با یکدیگر متفاوت هستند».

رییس دانشگاه اعلام کرد: «در دانشگاه تهران در چارچوب قانون‌های موجود، ساز و کارهای مدونی را به وجود آورده‌ایم که بر اساس آن با هرگونه قانون‌شکنی در این خصوص برخورد خواهد شد».

وی تأکید کرد: «دانشگاه تهران اجازه نخواهد داد که این مسایل تکرار شود، این را باید در دفاعیات دانشجویان و هم‌چنین در مقالاتی لحاظ کنیم که مشمول گرنت و یا ترفیع و ارتقاء می‌شوند. این یک بحران ملی است و باید در سطح ملی به آن پرداخت و باید تقاضا برای مدرک در کشور، شکل منطقی به خود بگیرد».

وی با تأکید بر اینکه نمی‌توان با روش‌های قدیمی به حل این مسئله پرداخت، افزود: «اولین بحث، بحث فرهنگی است. امروز فضای گفتمان در جامعه متفاوت از گذشته است و فضای مجازی حاکم است و طبعاً کشوری که در فضای مجازی سرآمد نداشته باشد، از این فضا هم نمی‌تواند استفاده نماید».

رییس دانشگاه تهران در خاتمه با اشاره به اینکه چالش‌های قدیمی راه حل‌های به‌روز را می‌طلبد، توسعه علم و حرکت در مرزهای دانش، حتی در پژوهش‌های کاربردی را یک واقعیت دانست.

دکتر محمد رحیمیان، معاون پژوهشی دانشگاه تهران، نیز در این جشنواره با اشاره به نقش دانشگاه تهران در تولید علم گفت: «دانشگاه تهران در نظام رتبه‌بندی شانگهای از نظر علوم مهندسی به مرتبه ۴۸ جهان ارتقاء پیدا کرده است».

وی افزود: «دانشگاه تهران سرشار از فرزانگان و فرهیختگان نام‌آور با پیشینه‌ای پرافتخار و جایگاهی رفیع و بلند به عنوان نماد آموزش عالی کشور است که به ثمر نشستن تلاش‌های ممتاز پژوهشگران این دانشگاه، برگی به دفتر افتخارات دانشگاه تهران می‌افزاید».

دکتر رحیمیان به اعطای کد اخلاق پژوهش به دانشگاه تهران اشاره کرد و گفت: «در همین راستا لیست نشریات معتبر در دسترس اعضای هیأت علمی دانشگاه قرار گرفته و کمیته اعتبارسنجی نشریه و کمیته اعطای کد اخلاق پژوهش و کمیته بررسی تخلفات پژوهشی تشکیل شده است».

معاون پژوهشی دانشگاه تهران افزود: «طبق آمار در سال ۹۴، تعداد ۲ هزار و ۸۴۲ مقاله نمایه شده در پایگاه استنادی WOS متعلق به دانشگاه تهران بوده که نسبت به سال قبل ۰۶ / ۱۱ درصد افزایش داشته است و این تعداد مقاله ۹ درصد از مجموع مقالات کل کشور را تشکیل می‌دهد».

وی تصریح کرد: «علاوه بر این تعداد، ۳ هزار و ۳۸۴ مقاله به نام دانشگاه تهران در پایگاه استنادی اسکوپوس (Scopus) نمایه شده و ۳ هزار و ۷۸۰ مقاله نیز در پایگاه استنادی علوم جهان اسلام ISC مربوط به پژوهشگران دانشگاه تهران است و نسبت به سال ۱۳۹۳، ۸۶ / ۱۰ درصد رشد داشته است».

دکتر رحیمیان افزود: «دانشگاه تهران اکنون ۹۵ نشریه علمی پژوهشی دارد که یک نشریه در پایگاه WOS و اسکوپوس و شش نشریه در اسکوپوس نمایه می‌شود، همچنین چهار نشریه دیگر از نشریات دانشگاه تهران در لیست تامسون رویترز قرار گرفته است».

معاون پژوهشی دانشگاه تهران گفت: «دانشگاه تهران در نظام رتبه‌بندی شانگهای مرتبه‌ای بین ۳۰۰ تا ۴۰۰ را داشته که در این نظام رتبه‌بندی از نظر علوم مهندسی این دانشگاه به مرتبه ۴۸ جهان ارتقا پیدا کرده است».

دکتر رحیمیان افزود: «در نظام رتبه‌بندی QS دانشگاه تهران رتبه بین ۵۵۰ تا ۶۰۰ و در رتبه‌بندی لایدن از رتبه ۵۶۸ به مرتبه ۲۳۸ ارتقا پیدا کرده است».

وی گفت: «دانشگاه تهران در سال ۱۳۹۴، ۱۰۱۷ قرارداد در دست اجرا داشته که از این تعداد، ۳۸۹ قرارداد با اعتباری حدود ۴۰۳ میلیارد ریال بوده است».

معاون پژوهشی دانشگاه تهران تصریح کرد: «قراردادهای جاری دانشگاه تهران از محل اعتبارات ستادهای مختلف معاونت علمی فناوری ریاست جمهوری با مجموع ۵۰ قرارداد و اعتبار مصوب ۶۹ میلیارد ریال بوده و این دانشگاه به عنوان مجری محوری ۴ طرح کلان ملی و مجری همکار ۱۵ طرح کلان ملی است».

وی یکی از برنامه‌های مهم دانشگاه را هدفمند کردن و ماموریت‌گرا کردن پژوهش در دانشگاه تهران دانست و تأسیس مؤسسات پژوهشی عرضه‌محور، تقاضامحور و تشکیل هسته‌های پژوهشی در زمینه‌های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، صنعتی و کشاورزی را در همین راستا برشمرد و افزود: «این دانشگاه توجه ویژه‌ای در زمینه‌های پژوهشی آب، محیط زیست، حمل و نقل ریلی، انرژی و آلودگی هوا دارد».

معاون پژوهشی دانشگاه در اعلام کرد: «در سال گذشته مجموعاً ۷۰ تفاهم‌نامه در بخش‌های مختلف دانشگاه منعقدشده که از این بین ۱۲ تفاهم‌نامه مربوط به ستاد مرکزی دانشگاه بوده و دانشگاه تهران جمعاً ۲۱ همایش ملی و بین‌المللی و ۲۵ کارگاه آموزشی و نشست علمی برگزار کرده است».

دکتر رحیمیان به فعالیت‌های ویژه دانشگاه در سال گذشته اشاره کرد که شرکت‌کردن غزال ایرانی در مسابقات جهانی خودروهای خورشیدی، رونمایی از ربات انسان نمای ملی سورنا ۳، ساخت تراشه نانوالکترونیکی برای تشخیص سلول‌های سرطانی، پروژه مطالعه راهکارهای دفع شوری سد گتوند و یافتن راهکار برتر، از جمله این فعالیت‌ها به شمار می‌رود.

وی دستاوردهای دیگر سال گذشته را کسب رتبه برتر کشوری غرفه دانشگاه تهران در شانزدهمین نمایشگاه دستاوردهای پژوهش و فناوری و فن‌بازار و هم‌چنین کسب رتبه نخست دانشگاه تهران در دهمین دوره جشنواره برترین‌های فناوری نانو عنوان کرد.

در پایان مراسم پس از رونمایی از گواهی ثبت علامت (تندیس جشنواره) توسط رییس دانشگاه تهران، از برگزیدگان بیست و پنجمین جشنواره پژوهش و فناوری دانشگاه با اهدای جوایز قدردانی و تجلیل شد.