امنیت غذایی در ایران نیازمند گسترش دامنه فعالیت‌ مهندسان مکانیک بیوسیستم | فقط ۴ درصد شرکت‌های دانش‌بنیان کشور در حوزه کشاورزی فعال هستند | وزارت جهادکشاورزی به دنبال «کشاورزی با دریا» و «کشاورزی در بیابان»

به گزارش روابط عمومی دانشگاه تهران، دکتر محمدعلی ابراهیم‌زاده موسوی، رئیس دانشکدگان کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران که در نخستین کنگره بین‌المللی مهندسی مکانیک بیوسیستم و ماشین‌های کشاورزی در دانشکدگان کشاورزی و منابع طبیعی سخنرانی می‌کرد، با گرامیداشت آغاز هفته دفاع مقدس، یکی از وجوه تامین امنیت غذایی کشور را ناظر بر تغییر رویکرد در حوزه مهندسی مکانیک بیوسیستم و مکانیک ماشین‌های کشاورزی دانست و گفت: با توجه به اهمیت امنیت غذایی در کشورها به ویژه ایران که در معرض تحریم‌های ظالمانه قرار دارد، نیازمند این هستیم که دامنه فعالیت‌های علمی و تحقیقاتی پژوهشگران حوزه مکانیزاسیون و مهندسی مکانیک بیوسیستم بسیار گسترده‌تر از میزان فعلی شود.

رئیس دانشکدگان کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران افزود: اگر امنیت غذایی و زیستی را به عنوان چتر نگاه‌مان در همه حوزه‌های مرتبط با تخصص‌های کشاورزی و منابع طبیعی ببینیم، ملاحظه می‌کنیم که دامنه فعالیت‌های جمع نخبگانی و برگزاری این کنگره و مراکز تحقیقاتی که در حوزه مکانیزاسیون و مهندسی بیوسیستم فعالیت دارند، بسیار گسترده‌تر از این می‌تواند باشد.

**سه پیشنهاد در حوزه ماشین‌های کشاورزی و مهندسی مکانیک بیوسیستم
دکتر ابراهیم‌زاده موسوی با اشاره به اهمیت حوزه‌های تخصصی مهندسی مکانیک بیوسیستم و ماشین‌های کشاورزی در بحث امنیت غذایی، تمرکز بر زنجیره تامین را به عنوان اولین پیشنهاد خود مطرح کرد و گفت: بعد از انقلاب اسلامی توفیقات زیادی در حوزه ماشین‌های کشاورزی و مهندسی مکانیک بیوسیستم داشتیم ولی تمرکز آن بیشتر در حوزه تولید بوده و به بخش‌های دیگر توجه کمتری شده است.

وی اظهار داشت: هر چند در اقتصاد کشاورزی و امنیت غذایی، «تولید» پایه است ولی ثبات و پایداری آن شامل بخش‌های دیگر مانند فرآوری نیز است و تولید ثروت در بخش کشاورزی هم بعد از تولید محصول است؛ بنابراین در بحث مهندسی مکانیک بیوسیستم و ماشین‌های کشاورزی باید کل زنجیره تامین و ارزش مورد توجه باشد نه فقط تولید.

**از تولید تا فرآوری، نیازمند پیوست محیط زیستی هستیم
وی خاطرنشان کرد: علاوه بر توجه به موضوع فناوری و تکنولوژی در کل زنجیره تامین، باید در تمام مراحل کشاورزی از تولید تا برداشت و فرآوری، پیوست محیط زیستی داشته باشیم.

**طراحی و تولید ماشین‌های کشاورزی کوچک‌مقیاس را فراموش نکنیم
«توجه به تنوع مقیاس‌ها» دومین موضوع مورد تاکید رئیس دانشکدگان کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران در نخستین کنگره بین‌المللی مهندسی مکانیک بیوسیستم و ماشین‌های کشاورزی بود که وی در این باره گفت: ماشین‌های کشاورزی در بخش‌های کشاورزی بیشتر بر اساس کشاورزی در سطح بزرگ طراحی شده‌اند در حالی که امروزه باید تامین زنجیره غذایی را از کشت‌های کوچک و حتی از کشت‌های خانگی شروع کرد. بنابراین باید تنوع مقیاس‌ها در بخش مهندسی مکانیک بیوسیسم مورد توجه قرار گیرد، کاری که در کشورهایی مثل چین انجام شده و طراحی و تولید ماشین‌های کشاورزی برای مقیاس‌های کوچک نیز انجام می‌شود و تامین امنیت غذایی از بخش‌های بسیار کوچک آغاز می‌گردد.

**تاکید بر توجه به امنیت زیستی از سوی مهندسان مکانیک بیوسیستم
رئیس دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، توجه به امینت زیستی را به عنوان سومین پیشنهاد خود در این کنگره مطرح کرد و اظهار داشت: ما در مکانیزاسیون، محیط زیست و منابع طبیعی را رها کرده‌ایم، در صورتی که زیرساخت و پایه امنیت غذایی و کشاورزی زیست بوم پایدار است که توجه چندانی به آن نداریم.

وی افزود: ضایعات غذایی و کشاورزی موجب تخریب محیط زیست می‌شوند که در این بخش نیز مهندسی ماشین‌های کشاورزی و مکانیزاسیون می‌توانند با تولید فناوری و تکنولوژی پیشرفته به حفظ زیست بوم و پایداری محیط زیست کمک کنند.

استاد دانشکدگان کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، برگزاری این کنگره‌ را فرصت مغتنمی برای نظریه‌پردازی و تولید اندیشه برای پیدا کردن راه‌های علمی و شیوه‌های عملی برای توسعه کشاورزی و منابع طبیعی کشور دانست و ابراز امیدواری کرد: برگزاری این کنگره‌ها بتواند اطلاعات و آگاهی بیشتری را برای تصمیم‌گیری، برنامه‌ریزی و سیاستگذاری در اختیار مسئولان قرار دهد.

وی با اشاره به اینکه ارسال ۳۲۰ مقاله فارسی و ۵۰ مقاله انگلیسی به نخستین کنگره بین‌المللی مهندسی مکانیک بیوسیستم و مکانیزاسیون ماشین‌های کشاورزی، گفت: از این میان ۲۴۵ مقاله فارسی و ۳۰ مقاله انگلیسی برای ارائه در این کنگره پذیرفته شدند و در این کنگره ۶۲ سخنرانی به زبان فارسی و ۱۳ سخنرانی نیز به زبان ‌‌انگلیسی ارائه می‌شود.

**حضور محققان ۴۰ دانشگاه در کنگره مهندسی مکانیک بیوسیستم
رئیس نخستین کنگره بین‌المللی مهندسی مکانیک بیوسیستم و مکانیزاسیون کشاورزی با بیان اینکه در این کنگره نمایندگان و محققان بیش از ۴۰ دانشگاه سراسر کشور حضور دارند، ادامه داد: ۱۷۰ پوستر به زبان فارسی و ۳۰ پوستر نیز به زبان انگلیسی در این همایش ارائه می‌شود.

**بیشترین مقاله علمی در فناوری‌های پس از برداشت 
به گزارش روابط عمومی دانشگاه تهران، دکتر شاهین رفیعی، دبیر علمی این کنگره نیز یکی از مهمترین محورهای این کنگره را فناوری پس از برداشت عنوان کرد و گفت: بیشترین مقاله دریافتی در این زمینه بوده است؛ که نشان‌دهنده توجه متخصصان این حوزه به فناوری‌های پس از برداشت است.

دبیر علمی کنگره مهندسی مکانیک بیوسیستم و مکانیزاسیون کشاورزی با اشاره به بخش‌های مختلف این کنگره گفت: نشست تخصصی با حضور متخصصان حوزه مهندسی مکانیک بیوسیستم و مکانیزاسیون کشاورزی به منظور بررسی چالش‌ها و فرصت‌های پیش رو برگزار می‌شود. لازمه حرکت دانشگاه متناسب با رویکرد جهانی، این است که چالش‌ها را بشناسیم و آنها را به فرصت تبدیل کنیم.

**تاکید بر تحول و تغییر شکل قدیمی رشته‌های کشاورزی  
دکتر رفیعی با اشاره به تحولات در عرصه علمی و دانشگاهی، اظهار داشت: وظیفه دانشگاه است که خود را به‌روز کند، شکل قدیمی رشته‌ها دارند متحول می‌شوند، خواسته‌های متقاضیان تحصیل در دانشگاه‌ها تغییر کرده است و باید این تحولات را ببینم و در واقع آموزش و پژوهش را در راستای همدیگر ببینیم.

در ادامه برگزاری این کنگره، دکتر حسن ذکی دیزجی رئیس انجمن مهندسی ماشین‌های کشاورزی و مکانیزاسیون ایران، برگزاری این کنگره را نشان‌دهنده توانمندی‌های رشته مهندسی مکانیک بیوسیستم و مکانیزاسیون کشاورزی عنوان کرد و گفت: هر چه برگزاری این کنگره بهتر باشد نشان‌دهنده پویایی این رشته است و رشته پویا یعنی انجمن علمی پویا و انجمن پویاتر یعنی نقش‌آفرینی بیشتر در جامعه. هر اندازه نقش‌آفرینی این رشته در جامعه بیشتر باشد، موجب می‌شود اشتغال دانش‌آموختگان آن رشته بهتر شود.

داود قنبریان، مشاور وزیر جهاد کشاورزی در امور مکانیزاسیون و زنجیره ارزش محصولات کشاورزی نیز در این کنگره ضمن قرائت پیام وزیر به پانزدهمین کنگره ملی و نخستین کنگره بین‌المللی مهندسی مکانیک بیوسیستم و مکانیزاسیون کشاورزی، به دو اقدام مهم در وزارت جهاد کشاورزی برای ارتقای جایگاه مرکز توسعه مکانیزاسیون اشاره کرد و گفت: جا دارد این تغییرات به کل استان‌ها تسری پیدا کند تا موجب کاهش مشکلات در کشور شود.

**فقط ۴ درصد شرکت‌های دانش‌بنیان کشور در حوزه کشاورزی فعال هستند 
وی افزود: علیرغم اینکه بخش کشاورزی در ایران ۱۸ درصد از تولید ناخالص ملی کشور را به خود اختصاص داده است اما سهم ما از شرکت‌های دانش‌بنیان حدود چهار درصد است. این موضوع نشان‌دهنده ضریب نفوذ دانش در بخش کشاورزی است که دلیل محکمی برای ضرورت افزایش تعامل و همکاری متقابل بین دانشگاه‌ها و موسسات تحقیقاتی و وزارت جهاد کشاورزی است.

**وزارت جهادکشاورزی به دنبال «کشاورزی با دریا» و «کشاورزی در بیابان»
وی بحث توجه به مکانیزاسیون باغات، مکانیزاسیون تولید گیاهان دارویی، فناوری‌های نوین مثل هوش مصنوعی و پهپادها و کشاورزی با دریا، کشاورزی در بیابان و نانو تکنولوژی را از جمله موضوعاتی عنوان کرد که می‌تواند موضوع همکاری دانشگاه‌ها و وزارت جهاد کشاورزی باشد.

دکتر قنبریان همچنین تهیه یک نقشه راه جامع برای هوشمندسازی کشاورزی را یک ضرورت برای کشور دانست که فقط با محوریت دانشگاه‌ها و موسسات تحقیقاتی محقق می‌شود‌.