سخنان استاد ممتاز دانشگاه تهران درباره اعطای نشان عالی دانش | بهترین کار فرهنگی، الگوسازی و معرفی دانشمندان به جامعه است | مهمترین عامل در نگهداشت نخبگان، توجه به آنها و قدردانی از زحمات آنهاست

به گزارش روابط عمومی دانشگاه تهران، دکتر علی اکبر صبوری، استاد ممتاز دانشگاه تهران و عضو شورای مؤسس نشان عالی دانش در گفتگو با ستاد خبری آئین اعطای نخستین نشان عالی دانش، گفت: در کشور عزیز ما، نشان‌های مختلفی از سوی مسئولان نظام به افراد داده می‌شود: نشان‌های عالی، نشان‌های تخصصی، نشان‌های عمومی، نشان‌های نظامی، نشان‌های مهارت و خدمت. اما هیچدام از اینها ارزش نشان شهادت را که از سوی خداوند مقدر می‌شود، ندارد. اما شهادت دارای زمان و مکان خاصی است. جوهر قلم دانشمند آن را در همه مکان‌ها و زمان‌ها پخش می‌کند و به آن ابدیت می‌دهد. از این رو، قلم دانشمندان جایگاه خاصی دارد. قلم دانشمندان، سرچشمه پیدایش تمام تمدن‌های انسانی و بیداری اندیشه‌ها بوده و به همین خاطر، بنا به فرمایش امام صادق (ع)، جوهر قلم دانشمندان از خون شهدا افضل است. آنچه مهم است، اندیشه، تفکر و علم دانشمند است که در حرکتِ قلم تبلور می‌شود. صاحب اندیشه و علم، نیازمند توجه جدی و قدردانی است و پیشرفت یک کشور نیازمند توجه به دانشمندان و قدردانی از زحمات آنهاست.
عضو شورای مؤسس نشان عالی دانش دانشگاه تهران و دانشگاه علوم پزشکی تهران با بیان اینکه تقدیر و تشکر از دانشمندان جامعه، موجب بیان توجه جامعه به آنها و نیاز جامعه به آنهاست تا آنها را در مسیر خدمت به جامعه دلگرم نماید، افزود: باید قدر و منزلت دانشمندان خود را بدانیم و از این ظرفیت، برای پیشرفت کشور استفاده کنیم. اساساً اگر تاریخ را خوب بنگریم، تمام دستاوردهای بشر مربوط به جوامعی است که در آن دانشمندان تکریم می‌شوند و تکریم آنها هم به این معنا نیست که در مقابل آنها تعظیم کنیم، بلکه تکریم دانشمند به معنی بها دادن به اندیشه دانشمند و قدردانی از زحمات و اندیشه و پذیرش نظر آنها است. توسعه دانش و پیشرفت در آلمان که امروزه به عنوان یک قطب علمی و اقتصادی در جهان مطرح است، مدیون تفکر شخصی به نام بیسمارک است که توجه خاص به دانشمندان داشت و برای آنها احترام خاصی قائل بود و مرتب از آنها قدردانی می‌کرد. احترام به دانشمندان خود موجب تمایل به کسب دانش و جهت دادن به نوع نیاز به دانش می‌شود تا دانشمندان بتوانند بیش از پیش در خدمت جامعه باشند.
استاد ممتاز مرکز بیوشیمی و بیوفیزیک دانشگاه تهران درباره اهمیت و تأثیری که نشان عالی دانش در رشد علم و توسعه علم و ارتقای جایگاه اجتماعی علم در کشور خواهد داشت، گفت: پیامبر اکرم (ص) می‌فرمایند: «علم عامل قدرت و ثروت است؛ اگر جامعه‌ای بخواهد به اقتدار سیاسی و یا نظامی و اقتصادی دست یابد، باید از طریق علم وارد شود.» در جهان امروز ما، علم عامل قدرت و قدرت عامل مشروعیت است. آنکه قدرت دارد، حکمرانی می‌کند. آنکه علم دارد، قدرت دارد. توانا بود هر که دانا بود. برای دانایی جامعه، باید کار فرهنگی نمود. بهترین کار هم همین است که الگوسازی کنیم و دانشمندان خود را به جامعه معرفی نمائیم و به طرق مختلف از آنها قدردانی کنیم تا در جامعه رقابت علمی سالم ایجاد کنیم. این موجب توسعه علم و ارتقای جایگاه علمی کشور شده و برای کشور اقتدار و قدرت می‌آورد.
دکتر صبوری در پاسخ به این پرسش که اعطای نشانی در این سطح و از سوی یک مرکز کاملاً علمی و آکادمیک چه تأثیری در همبستگی ملی و تولید سرمایه اجتماعی خواهد داشت؛ اظهار داشت: به یمن فرهنگ غنی مکتب ما (اسلام) که توجه خاص به علم‌آموزی می‌کند و احترام به دانشمندان را توصیه اکید دارد، نماد آموزش عالی کشور (دانشگاه تهران) تصمیم به ارائه نشان عالی دانش نموده است که اقدام بسیار عالی و پسندیده‌ای است. دانشگاه تهران، معتبرترین و با سابقه‌ترین دانشگاه کشور و محل الگوسازی در آموزش و تحقیقات و نیز توسعه علمی کشور است و هر رویداد شکل گرفته در آن به منزله یک حرکت ملی محسوب می‌شود. منظور من از دانشگاه تهران، دانشگاه تهران و دانشگاه علوم پزشکی آن توأم با هم است و این دو از هم جدانشدنی هستند که بنا به مصلحت‌هایی اسمی از هم جدا شده اما به ذات یکی هستند. اعطای نشان عالی دانش از سوی دانشگاه تهران، در واقع اعطای نشان از سوی جامعه علمی کشور است.
استاد ممتاز دانشگاه تهران درباره تأثیر اعطای این نشان از سوی یک دانشگاه در جذب و نگهداشت نخبگان خاطرنشان کرد: مهمترین عامل در نگهداشت نخبگان و دانشمندان، توجه به آنها و قدردانی از زحمات آنهاست. دانشمندان تمام وقت خود را صرف دیدن می‌کنند. دیدن از کوچک‌ترین ذرات عالم تا بزرگترین ذرات عالم، تا بتوانند جهان هستی را بشناسند و بشناسانند. انسان‌های بزرگ تلاش می‌کنند تا ببینند و انسان‌های کوچک تلاش می‌کنند تا دیده شوند. بنابراین وظیفه ماست که انسان‌های بزرگ را که منشأ خدمات به بشریت بوده‌اند را بیابیم و به دیگران بشناسانیم. آنها به دلیل مشغولیت زیاد و غرق شدن در راه‌های دستیابی به چراها و چگونگی‌های جهان آفرینش و خدمت به جامعه بشری، پنهان هستند و باید آنها را پیدا کرد و از زحماتشان تشکر نمود. احساس «دیده شدن» برای نخبگان علمی و دانشمندان جامعه بسیار مهم است و به آنها دلگرمی می‌دهد و آنها را در مسیر خود استحکام می‌بخشد.
دکتر صبوری با بیان اینکه دانش بشری شامل سه مقوله علوم، علوم اجتماعی و علوم انسانی بعلاوه هنر است، افزود: بر اساس وسعت این سه بخش از دانش، شش کارگروه برای شش شاخه از دانش منظور شده است که به نظر اینجانب تدوین درستی بوده است.
استاد ممتاز دانشگاه تهران در بخش دیگری از سخنان خود اظهار داشت: در انتخاب افراد هر بخش به نقش فرد در آموزش و ترویج علم در جامعه؛ میزان پژوهش‌های فرد و دستاوردهای ثبت شده آن شامل مقاله، ثبت اختراع و کتاب و میزان اثرگذاری اجتماعی آنها در سطح ملی و بین‌المللی و کسب مرجعیت علمی؛ حضور فرد و انجام سخنرانی در مجامع عمومی و علمی به عنوان یک چهره علمی و فرهنگی، امیدآفرینی و کارآفرینی؛ جامعیت توأمان در آموزش و ترویج علم، پژوهش و مرجعیت علمی، امور فرهنگی و نقش‌آفرینی در هدایت جامعه و خدمات علمی و فرهنگی به جامعه بشری در سطح ملی، منطقه و بین‌المللی توجه شده است.
دکتر صبوری در پایان گفت: امیدوارم که این نشان در توسعهِ دانش، از طریق بها دادن به دانشمندان، مؤثر باشد. با ارائه نشان عالی دانش از سوی دانشگاه تهران و دانشگاه علوم پزشکی تهران، به عنوان نماد آموزش عالی کشور، امید است شاهد حرکت جدیدی در توسعه دانش کشور باشیم.