دانشگاه کارآفرین برای ایفای نقش همگرا کردن بین بخش‌های مختلف جامعه مسئولیت دارد | برای تحقق دانشگاه کارآفرین باید مرزهای بروکراتیک شکسته شوند | برای اقدام مشترک بین دولت، بخش خصوصی و نهادهای مدنی نیازمند نقد و دستیابی به زبان مشترک هستیم

به گزارش روابط عمومی دانشگاه تهران، دکتر سید محمد مقیمی رئیس دانشگاه تهران روز دوشنبه ۱۸ اردیبهشت ماه در جمع خبرنگاران در نشست خبری به مناسبت برگزاری نمایشگاه کار و اعلام برنامه‌های اتصال دانشجویان و دانش‌آموختگان به محیط کسب‌وکار، با اشاره به شعار «جهاد علمی برای تحقق دانشگاه کارآفرین با رویکرد مسئولیت‌پذیری اجتماعی» گفت: موضوع اشتغال فارغ‌التحصیلان یکی از نکات مهم در دانشگاه کارآفرین است و رویکرد ما به موضوع اشتغال فارغ‌التحصیلان یک جهتگیری جدید است. در گذشته وقتی از مدیران آموزش عالی درباره اشتغال فارغ‌التحصیلان سوال می‌کردید، با دیدگاهی واگرا پاسخ داده می‌شد که ما در زمینه اشتغال فارغ‌التحصیلان مسئولیتی نداریم و عنوان می‌شد که نهادهای دیگر باید این مسئولیت را انجام دهند. اما وقتی از دانشگاه کارآفرین و دانشگاه‌های نسل ۳ و ۴ صحبت می‌کنیم، یکی از ویژگی‌های دانشگاه کارآفرین این است که بتواند نقش همگرا کردن بین بخش‌های مختلف جامعه را ایفا کند.
استاد دانشکده مدیریت دانشگاه تهران با انتقاد از آنچه که تحت عنوان نوعی واگرایی در بخش‌های مختلف اقتصادی، اجتماعی و سیاسی کشور خواند، در آسیب‌شناسی وضعیت همگرایی در دانشگاه، بیان داشت: تجربه در داخل دانشگاه نشان می‌دهد که درباره همگرایی بخش‌های مختلف دانشگاه اعم از حوزه‌های آموزش، پژوهش، فرهنگی و دانشجویی و دیگر حوزه‌ها به نحوی که بتوانند حلقه اتصال باشند و یک زنجیره‌ای را تکمیل کنند، به اندازه کافی اندیشه نشده بود و اگر هم شده بود، آثاری از تحقق این همگرایی در عرصه اجرا مشاهده نمی‌شد. بنابراین در فاز اول تحقق دانشگاه کارآفرین در داخل دانشگاه تهران، همگرایی درونی را مورد توجه قرار داده‌ایم.
وی همگرایی عرصه‌های آموزشی، پژوهشی و فناوری در دانشگاه را مستلزم تعریف موضوعات پایان‌نامه‌ها و رساله‌های دانشجویی متناسب با نیاز صنعت و با قابلیت شکل‌گیری شرکت‌های دانش‌بنیان و واحدهای فناور دانست و خاطرنشان کرد: ارتباط با صنعت در دانشگاه‌ها نباید به مذاکره با دستگاه‌ها، سازمان‌ها و نهادها برای تعریف پروژه‌های تحقیقاتی محدود شود. دانشگاه تهران از بیش از ۲۱۰۰ عضو هیأت علمی صاحب نام، بالغ بر ۱۰ هزار دانشجوی دکتری و بیش از ۱۸ هزار دانشجوی کارشناسی ارشد بهره‌مند است که نتیجه این پایان‌نامه‌ها و تحقیقات باید به حل مسائل جامعه و صنعت منجر شود. گام اول حل مسائل صنعت و ایجاد اشتغال برای فارغ‌التحصیلان، ایجاد یک همگرایی در درون دانشگاه است که در این راستا در یک زنجیره، تصمیماتی در سطوح مختلف معاونت‌ها، هیأت رئیسه، شورای دانشگاه و هیأت امنای دانشگاه اخذ و به تصویب رسیده و زیرساخت‌های قانونی و بخشنامه‌ای را برای این موضوع فراهم کردیم.
رئیس دانشگاه تهران توضیح داد: در راستای این همگرایی در داخل دانشگاه، برای برقراری رابطه بین پایان‌نامه‌ها و رساله‌ها با پارک علم و فناوری اهتمام داریم. به همین منظور یک مسیر دشوار را آغاز کرده‌ایم و آن شکستن مرزهای بروکراتیک در داخل دانشگاه است. با ابزار بروکراتیک نمی‌توانیم به دانشگاه کارآفرین دست یابیم لذا سبک جهاد علمی می‌تواند جایگزین رفتارهای بروکراتیک شود. بنابراین در بخش پایان‌نامه‌ها ما ارتباط ارگانیکی بین پارک علم و فناوری و این پردیس‌های علم و فناوری برقرار کردیم.
دکتر مقیمی در تشریح این ارتباط ارگانیک توضیح داد: یکی از معیارهایی که برای تصویب پروپوزال دانشجویان تحصیلات تکمیلی در نظر گرفته شده، این است که آن رساله و پایان‌نامه چقدر می‌تواند تبدیل به کسب‌وکار فناورانه و دانش‌بنیان شود. همچنین صندوقی ایجاد کردیم که از پایان‌نامه‌ها حمایت می‌کند.
رئیس دانشگاه تهران، حلقه دیگر زنجیره ایجاد همگرایی بین حوزه‌های مختلف در دانشگاه تهران را ناظر بر کارکردهای پردیس‌های علم و فناوری دانست و گفت: در این راستا از یکسال قبل در دانشگاه تهران، رویکردمان در حوزه آموزش تغییر داده و دروس مربوط به کارورزی و مهارت‌ورزی را در رشته‌های مختلف تقویت کردیم به گونه‌ای که بخشی از فعالیت‌های علمی دانشجویان مقاطع مختلف تحصیلی معطوف به تقویت مهارت‌های متناسب با نیاز بازار کار و ارتباط گرفتن با محیط کار شده است.
دکتر مقیمی از راه‌اندازی پردیس‌های علم و فناوری دانشگاه تهران در راستای توسعه مهارت‌ورزی دانشجویان و آشنایی با محیط کسب‌وکار نام برد و گفت: دو پردیس علم و فناوری در دانشگاه ایجاد شده و سه پردیس دیگر در دست ایجاد است که یک بسته کاملی از فعالیت‌های آموزشی، پژوهشی، فرهنگی، مهارت‌ورزی و تفریحی در این پردیس‌ها دنبال می‌شود. اعتقاد داریم جنبه‌های آموزشی و پژوهشی و همچنین نشاط، سلامتی و فرهنگی دانشجویان باید در یک قالب نظام‌مند، یکپارچه و همگرا دیده شود.
رئیس دانشگاه تهران ادامه داد: پردیس علم و فناوری شهید چمران در جوار شهرک صنعتی بزرگ کشور در شهر اشتهارد واقع شده است که زیرساخت‌های آن در حال تکمیل است و به زودی شاهد برگزاری اولین اردوی مهارتی، پژوهشی، فرهنگی و آموزشی دانشجویان در این پردیس خواهیم بود که این حرکت یک جنبش جدیدی را در فضای دانشگاه‌های کشورمان ایجاد خواهد کرد. پردیس علم و فناوری تا پایان تابستان در قشم، مشهد مقدس و رضوانشهر گیلان نیز شکل می‌گیرد و در گام بعدی شاهد راه‌اندازی پردیس علم و فناوری در گرگان خواهیم بود. برای تأمین اعتبار لازم جهت فعال‌سازی پردیس‌های علم و فناوری با خیرین و همچنین بخش خصوصی نیز مذاکره شده است.
دکتر مقیمی افزود: این کمپ دارای خوابگاه و محیط تفریحی ورزشی نیز است و به صورت شبانه‌روزی برای حضور دانشجویان پیش‌بینی شده است تا در هر دوره این اردوی مهارتی فرهنگی، سه شبانه‌روز در پردیس علم و فناوری اقامت داشته باشند و از شرکت‌ها و کارخانه‌های واقع در شهرک صنعتی همجوار پردیس علم و فناوری نیز بازدید نموده و از نزدیک با محیط واقعی صنعت و مسائل آنها آشنا شوند. در شهر صنعتی اشتهارد نزدیک به ۶ هزار فرصت شغلی در شرایط فعلی وجود دارد که لازم است اتصال دانشجویان و فارغ‌التحصیلان با این محیط‌های کسب‌وکار ایجاد شود. حتی دانشجویان می‎‌توانند با الهام گرفتن از صاحبان کسب‌وکارها و شرکت‌ها، کسب‌وکارهای مستقل ایجاد کنند. به وزارت علوم نیز جهت اجرای این الگو برای دانشگاه‌های دیگر نیز اعلام آمادگی کرده‌ایم تا در این محیطی که فراهم شده است، حداقل پذیرای دانشجویان دانشگاه‌های استان تهران نیز باشیم.
دکتر مقیمی، برگزاری نمایشگاه کار دانشگاه تهران را یکی از حلقه‌های تکمیل زنجیره اشتغال‌آفرینی برای دانشجویان و فارغ‌التحصیلان دانست و اظهار کرد: این رویداد ادامه‌دار است و یک رویداد مقطعی نیست بلکه این نمایشگاه در راستای زنجیره‌ای است که درباره دانشگاه کارآفرین در دانشگاه تهران تعریف کرده‌ایم. شرکت‌های زیادی در محیط مصلی دانشگاه تهران گرد هم می‌آیند و تجربیات عملی و کاری صاحبان کسب‌وکار با دانش استادان و دانشجویان به اشتراک گذاشته می‌شود. تلاش ما در نمایشگاه کار این است که پیوند و همگرایی بین دانشگاه با محیط صنعت و کسب‌وکار ایجاد شود.
وی افزود: در نمایشگاه کار دانشگاه تهران قرار است ۴۰۰ عنوان فرصت شغلی با دانشجویان و فارغ‌التحصیلان به اشتراک گذاشته شود که هر کدام از این فرصت‌های شغلی، به طور متوسط پنج شغل را در درون خودش جای می‌دهد. مسابقه ایده‌ها و پیشنهادات و پروپوزال‌هایی که دانشجویان به شرکت‌ها ارائه خواهند داد برگزار می‌شود. بنابراین این نمایشگاه، رویدادی است که بین دولت و دانشگاه و شرکت‌هایی که حضور دارند یک رابطه برد - برد ایجاد می‌کند یعنی از یک طرف شرکت‌ها فعالیت‌ها، چالش‌ها، مشکلات و فرصت‌های بکارگیری دانشجویان و فارغ‌التحصیلان را عرضه می‌کنند و از طرف دیگر هم استادان و دانشجویان نیز ایده‌های خود را برای تقویت آن کسب‌وکار ارائه خواهند داد.
رئیس دانشگاه تهران در بخش دیگر سخنانش، دستیابی به توسعه را ناظر بر ایفای نقش سه بخش دولتی، خصوصی و جامعه مدنی دانست و تاکید کرد: اگر می‌خواهیم پیشرفت واقعی حاصل شود و در راستای فرمایشات مقام معظم رهبری در خصوص اینکه دانشگاه نقش تمدن‌سازی خود را ایفا کند، باید همه ارکان جامعه در سه بخش با محوریت دانشگاه و نهاد علم بتوانند با هم و برای دستیابی به هدف نهایی همگرا شوند. دانشگاه برای ایفای این نقش باید اصلاح رویکردها و ذهنیت‌ها را از خودش شروع کند چون دانشگاهی که کارآفرین نباشد، نمی‌تواند چنین نقشی را ایفا کند. بنابراین ما معتقدیم کار را باید به صورت همزمان منتها با اولویت اصلاحات داخلی در دانشگاه آغاز کنیم و این همگرایی بین بخش‌های داخلی برای رسیدن به آن هدف نهایی که تمدن‌سازی است را دنبال کنیم.
رئیس دانشگاه تهران در بخش پایانی سخنان خود گفت: مشکلاتی که امروز در کشور شاهد هستیم و رهبر عزیز انقلاب در سال‌های اخیر دائماً در شعارهای سال نیز بر روی آن تاکید دارند، موضوع اقتصاد است. دانشگاه رسالت مهمی در زمینه مهار تورم و رشد تولید برعهده دارد. برای رفع مشکلات و بهبود وضعیت در حوزه‌های مختلف از جمله حوزه اقتصاد، نیازمند گفتگو هستیم. خانه گفتگو را از سال ۱۴۰۱ در دانشگاه تهران تشکیل دادیم و جلسات آن به صورت مستمر و موضوعی ادامه پیدا می‌کند. هدف اول خانه گفتگو این است که ذهنیت‌ها را نزدیک کنیم یعنی بتوانیم یک زبان مشترک ایجاد کنیم. هنوز آنطور که شایسته جامعه ما است زبان مشترک بین بخش‌های مختلف دولت و بخش خصوصی و نهادهای مدنی ایجاد نشده است بنابراین در گام اول دنبال این هستیم که زبان مشترک ایجاد کنیم، رویکردهایمان را با یکدیگر مرور کنیم، همدیگر را نقد کنیم، سپس به یک مفاهیم مشترک و در نهایت به یک اقدام مشترک دست پیدا کنیم.
استاد دانشکده مدیریت دانشگاه تهران با تاکید بر اینکه ما نیازمند اعتمادسازی بین بخش خصوصی، دولت و دانشگاه هستیم، اظهار داشت: این خیلی تلخ است که در شرکت‌ها و دستگاه‌های اجرایی، روش‌های دانشگاه را متهم به نظری و تئوری بودن و دارا نبودن قابلیت کاربست در محیط شرکت‌ها می‌نمایند و از سوی دیگر، دانشگاه‌ها هم محیط کسب‌وکار را متهم به بی‌دانشی یا مجهز نبودن به دانش کسب‌وکار می‌کنند. در چنین فضایی لازم است که زبان مشترک ایجاد کنیم، حرف همدیگر را بشنویم، با هم تعامل کنیم.
دکتر مقیمی تاکید کرد: تلاش ما در دانشگاه تهران این است که کارها را فقط در کاغذ به عنوان برنامه و سندی راهبردی محدود نکنیم. یکی از عارضه‌هایی که در کشور شاهد هستیم، این است که متاسفانه در دوره‌های مختلف مدیریتی سازمان‌ها برای اینکه بخواهند نشان دهند سازمان‌هایی پیشرفته هستند، می‌گویند سند راهبردی نوشته‌ایم و بعد هم در اکثر این جلسات تودیع و معارفه که شرکت می‌کنیم، از سند که تدوین کرده‌اند به نیکی یاد می‌کنند و به مدیر بعدی پیشنهاد می‌دهند تا آن را اجرا کند؛ باید از این افراد پرسید که اگر سندتان خوب بود و قابلیت اجرا داشت چرا خودتان و در زمان مدیریت خودتان اجرا نکردید. بنابراین ما به شدت دچار بی‌عملی در عرصه دانشگاهی و اجرایی هستیم چون دائماً روی کاغذ می‌آوریم و وقتی به مرحله عمل می‌رسد، یا دوره مدیریتی‌مان تمام شده است یا حاضر نیستیم چالش‌ها، ریسک‌ها و مخاطرات اجرا و عملیات را بپذیریم و یا اصلاً بلد نیستیم بتوانیم واحدهای مختلف را برای دستیابی به آن هدف مشترکی که تعریف شده است، همنوا کنیم.