دانشگاه تهران خواستار حل مساله مالکیت زمین‌های پردیس ابوریحان براساس تفاهم‌نامه‌های قبلی است

علی رغم توافق تلفنی دو هفته پیش رئیس کل بنیاد مستضعفان انقلاب اسلامی با رئیس دانشگاه تهران مبنی بر تشکیل جلسه فوری و حل موضوعات فی مابین، اواخر هفته گذشته یکی از ضابطان محترم قضائی شهرستان پاکدشت به همراه تعداد قابل توجهی از مأموران یگان حفاظتی مدیریت جنوب شرق شهرستان‌های استان تهران با مراجعه به مزارع زیرمجموعه پردیس ابوریحان دانشگاه تهران، اقدام به استیلا و تصرف مزارع و زمین‌های کشاورزی پردیس ابوریحان نمودند که بنا برشواهد موجود، در برخی موارد با رفتارهای دور از شأن دانشگاه و نیز هتاکی و زد و خورد فیزیکی پرسنل دانشگاه از جمله نیروهای خدماتی و نیز کارگران شاغل در مزارع و آزمایشگاه‌های کشاورزی پردیس ابوریحان همراه بوده است.
آنچه در ادامه می‌آید، شرح ماوقع و سابقه تاریخی تعامل دانشگاه تهران با بنیاد مستضعفان از زبان دکتر ایزدی، رئیس پردیس ابوریحان می‌باشد:

دکتر ایزدی، رئیس پردیس ابوریحان دانشگاه تهران با اشاره به اهمیت و جایگاه علمی پژوهشی و سابقه پردیس ابوریحان گفت: «پردیس ابوریحان دانشگاه تهران، قریب به هفتاد سال با ارائه خدمات آموزشی و پژوهشی در منطقه پاکدشت حسب مأموریت قانونی مستقر است. در حال حاضر هم عمده وظیفه و حوزه کار آن آموزش در حوزه کشاورزی است. در این پردیس، هفت گروه آموزشی وجود دارد که چهار گروه در حوزه علوم‌زیستی و سه گروه در حوزه‌های فنی و مهندسی مشغول فعالیت هستند. همچنین دارای چندین هسته پژوهشی ثبت شده در وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، پارک علم و فناوری فعال، آزمایشگاه‌های تخصصی و مزرعه آموزشی پژوهشی است».
وی خاطرنشان کرد: «اگر یک عکس هوایی از شهرستان پاکدشت گرفته شود، ملاحظه خواهد شد تنها نقطه مشهود سبز این شهرستان مجموعه حدود ۴۰ هکتاری آموزشی پردیس ابوریحان دانشگاه تهران است. باید گفت به اذعان همه صاحبان فکر، فرهنگ و تمدن این پردیس نقش ویژه و منحصر بفردی در توسعه و رشد شهرستان پاکدشت و شهرستان‌های مجاور داشته است، البته به‌عنوان ریه تنفسی در جنوب شرقی استان تهران نیز تلقی می‌شود. همچنین این پردیس، جایگاه ملی برجسته‌ای در علوم کشاورزی دارد و جزو دهک اول دانشکده‌های کشاورزی دانشگاه‌های کشور محسوب می‌شود و از حیث بین‌المللی نیز وسعت کار و قراردادهای آن با هفت کشور توسعه یافته بسیار قابل ملاحظه است».

دکتر ایزدی در ادامه سخنان خود تصریح کرد: «اما به لحاظ ملکیت، اراضی تحت اختیار پردیس ابوریحان شامل: ۳۰ هکتار پردیس مرکزی، ۱۰ هکتار مجتمع مسکونی و ۱۲۰ هکتار مرزعه آموزشی و پژوهشی که از ابتدای شروع فعالیت کارکردهای متفاوتی داشته‌ا‌ند و تنها عرصه اوقافی بوده و اعیان متعلق به دانشگاه است که در طول سنوات گذشته با صرف هزینه و بودجه بنا، ایجاد کرده است. البته تقریباً تمامی اراضی این منطقه چنین وضعیتی را داشتند. دانشگاه طی قراردادهای مشخص و قراردادهای تکمیلی با اداره اوقاف، سالیانه مبلغی را بابت بهره‌برداری از این اراضی جهت اهداف آموزشی و پژوهشی پرداخت کرده است. اما در سال ۱۳۹۶ اتفاقی در منطقه افتاد و اینکه در کل شهرستان پاکدشت موضوع اوقاف اراضی از نظر قوه قضائیه منتفی اعلام شد. گرچه از لحاظ حقوقی اگر گفته شود که این تصمیم ریاست اسبق قوه قضائیه درباره اراضی و تاسیساتی که بنا بر مأموریت قانونی، در اختیار نهادهای دولتی قرار گرفته است مانند شهرداری و آتش نشانی و بیمارستان و دانشگاه‌ها که همگی برای خدمات عمومی این اراضی و تأسیسات را در اختیار داشته و دارند حکمی ندارد و با این قبیل اشخاص نباید همچون غاصب برخورد کرد و به قهر و غلبه متوسل شد، دارای وجاهت حقوقی است چرا که این قبیل تصمیمات نباید مخل حقوق عمومی تلقی شود و در واقع لحاظ حقوق عمومی و نهادهای خدمت رسان عمومی در این تصمیمات مستتر است».

رئیس پردیس ابوریحان دانشگاه تهران افزود: «یعنی در شهرستان پاکدشت، پردیس ابوریحان و بیشتر ادارات همچون اداره آموزش و پرورش، حوزه شهرستان و بسیاری از بخش‌های دیگر از تملک اوقاف خارج شدند و بنا بر تصمیم قوه قضائیه مالکیت آنها در اختیار بنیاد مستضعفان انقلاب اسلامی قرار گرفت که بر اساس رأی صادره تمامی اشخاصی که این اراضی در دست آنها بود باید به‌گونه‌ای با بنیاد مصالحه می‌کردند تا بتوانند این اراضی را از بنیاد دریافت کنند. در این خصوص اگر شرایط لازم فراهم شود، برای کسانی‌که حق نسق و ریشه داشتند با پرداخت مبلغی، سند به نام آنها صادر می‌شد. پس مالکیت اراضی در اختیار همه ارگان‌های عمومی منطقه، هم‌اکنون در اختیار بنیاد مستضعفان است. در سال ۱۳۹۹ مدیریت جنوب شرق شهرستان‌های استان تهرانِ بنیاد مستضعفان اظهارنامه‌ای را به دانشگاه تهران ارسال کرد، بدین محتوا که چون مالکیت پردیس به بنیاد واگذار شده است باید نسبت به توافق و یا خرید اراضی اقدام‌های لازم از سوی دانشگاه تهران صورت بگیرد».
وی با بیان اینکه دانشگاه تهران در این زمینه مراجعات زیادی داشته که در نهایت به یک توافق اولیه با مدیریت جنوب شرق شهرستان‌های استان تهرانِ بنیاد مستضعفان دست یافته است، گفت: «درست است که توافق اولیه انجام شده، هر چند این توافق پاسخگوی نیازهای علمی و پژوهشی پردیس ابوریحان به‌عنوان یک پردیس کشاورزی نیست و این موضوع بارها به مسئولان مدیریت جنوب شرق شهرستان‌های استان تهرانِ بنیاد مستضعفان در مکاتبات اعلام شده است. کسی تردیدی ندارد که نیاز یک بخش آموزشی و پژوهشی را خودش تشخیص می‌دهد چون سابقه فعالیت و قدمت فعالیت مبنای این نیاز است. اما برای اجرایی شدن همین توافق نیز در دانشگاه باید مسیر خاصی طی شود، چون اموال بسیاری در مزرعه آموزشی پردیس همانند چاه‌ها، دیوارهای احداثی و سایر ابنیه‌های دولتی قرار گرفته‌اند که قابلیت واگذاری ندارند و باید در مورد وضعیت آنها سیر اداری مشخصی در سطح عالی دانشگاه تهران و در نهایت وزارت علوم تحقیقات و فناوری گذرانده شود تا در خصوص انتقال این اموال، تصمیم‌گیری‌های لازم صورت بگیرد».

دکتر ایزدی با اشاره به اقدام‌ها و مکاتبات انجام شده از سوی دانشگاه تهران با مدیریت جنوب شرق شهرستان‌های استان تهرانِ بنیاد مستضعفان جهت همکاری‌ها و اجرای توافق‌های فی‌مابین اظهار کرد‌: «در ۲۶ خردادماه سال جاری نامه‌ای به امضای رئیس دانشگاه از طرف پردیس تهیه و به رئیس کل بنیاد مستضعفان ارسال شده است که بر اساس آن اعلام شد که حداقل زمین مورد نیاز مزرعه کشاورزی پردیس ۴۰ هکتار است و همه این مسائل در دست بررسی بوده است. حتی در ۲۳ تیرماه نیز یعنی درست در همان روزی که این اتفاق افتاد، معاون اداری و مالی دانشگاه نامه‌ای به رئیس بنیاد مستضعفان با این موضوع که دانشگاه تهران، جهت اجرایی‌شدن تفاهم اولیه آماده است، ارسال کرد. همچنین در این نامه، درخواست پاسخ در خصوص ۳۰ هکتار اراضی نیز عنوان شد که در غیر این صورت فعالیت این پردیس کشاورزی با تردید جدی مواجه خواهد شد».
رئیس پردیس ابوریحان دانشگاه تهران ادامه داد: «با توجه به مکاتبات و پیگیری‌های مکرر صورت گرفته و تمایل دانشگاه به اجرای تفاهم فی‌مابین، اما از مدیریت جنوب شرق شهرستان‌های استان تهرانِ بنیاد مستضعفان در هفته دوم تیر ماه نامه‌ای دریافت شد مبنی بر اینکه چون تاکنون تفاهمی بین طرفین به مرحله اجرا نرسیده است، لذا مبنا همان حکم سال ۱۳۹۶ خواهد بود. باید گفت درست است که حکم اولیه دادگاه تملک اراضی را به بنیاد مستضعفان داده، اما این حکم تبصره داشته و بیان شده در این خصوص توافق‌های لازم بین طرفین صورت بگیرد و نه اینکه اراضی به قهر تصاحب شوند و حال اینکه مکاتبات و جلسات مکرر در خرداد و حتی در تیرماه برای اجرایی‌شدن تفاهم صورت گرفته بود».
وی در بخش دیگری از سخنان خود به تشریح تصرف قهرآمیز اراضی پردیس ابوریحان توسط یگان حفاظتی مدیریت جنوب شرق شهرستان‌های استان تهرانِ بنیاد مستضعفان مستضعفان پرداخت و خاطرنشان کرد: «متأسفانه، روز ۲۳ تیرماه نزدیک به ۵۰ نفر در قالب یگان‌های حفاظتی مدیریت جنوب شرق شهرستان‌های استان تهرانِ بنیاد مستضعفان، برای تصاحب قهری به مزرعه آموزشی و پژوهشی پردیس ابوریحان وارد شدند. لازم به ذکر است، در این مزرعه تعداد از دانشجویان ما به دلیل اینکه طرح‌های پژوهش خود را مِی‌گذرانند در آن روز حضور داشتند. همچنین بالغ بر ۶۰۰ رأس از احشام در این مزرعه نگهداری می‌شود. این اشخاص با استناد به نامه دادستان محترم شهرستان پاکدشت که به حراست پردیس ارائه داده بودند درخواست تخلیه کامل اراضی و پلمپ آن را داشتند».
دکتر ایزدی با عنوان اینکه درباره انتقال و تخلیه مزرعه، رایزنی صورت گرفت و آن عوامل متوجه شدند که جابه‌جایی احشام در حال حاضر و به این سرعت امکان‌پذیر نیست، افزود: «بر این اساس، یک مهلت دوازده روزه یک سویه برای انتقال این مجموعه داده شد، در صورتی‌که توافقات اولیه ما با مدیریت جنوب شرق شهرستان‌های استان تهرانِ بنیاد مستضعفان بر این بود که مجموعه گاوداری و هسته اصلی پژوهشی مزرعه پایدار، پویا و در اختیار دانشگاه (۱۰ هکتار) باشد و در ضمن علاوه بر آن ۱۰ هکتار، حدود ۳۰ هکتار دیگر را هم از بنیاد مطالبه کرده بودیم و این موضوع در دست بررسی بود تا طی شرایطی با بنیاد همکاری‌های لازم را انجام دهیم. به هر حال این نیروها با مراجعه به پردیس ابوریحان مسئول مزرعه، عضو هیأت علمی دانشگاه و رئیس حراست مجموعه را مورد ضرب و شتم قرار دادند و توهین‌های مکرر به پرسنل خدوم و دانشجویان معدود حاضر در صحنه کردند. در جایی که می‌توان با تعامل، همکاری و برادرانه این موضوع را حل و فصل کرد، به‌واقع اتخاذ چنین رویکردی جای بسی تأسف دارد».

رئیس پردیس ابوریحان دانشگاه تهران با اظهار اینکه در حال حاضر مدیریت جنوب شرق شهرستان‌های استان تهرانِ بنیاد مستضعفان با هیچ ارگانی در داخل شهرستان پاکدشت چنین برخوردی نکرده است، گفت‌: «اما برای ما جای سوال دارد که چرا در مورد دانشگاه تهران و پردیس ابوریحان این اقدام صورت گرفته است. البته چون ابلاغ اجرای حکم دادگاه بود ما تابع بودیم، هرچند که باور داریم دادگاه محترم بایسته بود به ملاحظات دانشگاه و نیازهای او و تصرف قدیمی و نیز مأموریت دانشگاه در منطقه برابر قانون و همچنین قراردادهای معتبر اجاره میان دانشگاه و اوقاف توجه بیشتری می‌کرد. در حال حاضر پرسنل حفاظتی بنیاد در بخش‌های مختلف پردیس حضور دارند که مورد پذیرش در محیط دانشگاهی نمی‌تواند باشد. در مورد مزرعه آموزشی که قصد پلمپ آن را داشتند، بعد از این اتفاق و با مذاکرات صورت گرفته فعلاً پذیرفتند نگهبان‌های ما هم بتوانند مستقر شوند تا این سیستم به فعالیت خود ادامه دهد. در مزرعه پردیس ابوریحان یکی از مهمترین پروژه‌های تولید بذر و اصلاح بذر کشور در حال اجرا است که از نظر رتبه علمی جایگاه ویژه‌ای دارد و با حمایت معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و دانشگاه تهران فعالیت می‌کند. ضمناً یکی از منحصربه فردترین گله‌های اصلاح شده کشور شامل نژاد زندی در این مجموعه نگهداری می‌شود».

وی در ادامه خاطرنشان کرد: «متأسفانه این نیروهای مدیریت جنوب شرق شهرستان‌های استان تهرانِ بنیاد مستضعفان با همان توان به مجتمع مسکونی ابوریحان که ۱۹۱ خانواده در آن اعم از دانشجویان، اعضای هیأت علمی و کارکنان ساکن هستند نیز مراجعه کردند و در همان موقع صورتجلسه‌ای را تدوین کردند که این مکان را هم در اختیار گرفتند. البته در مجتمع مسکونی برخورد قهرآمیز صورت نگرفت، اما توهین‌های مکرر زبانی به پرسنل ما نسبت داده شد و باید بگویم این حادثه بسیار ناگواری بود که در تاریخ دانشگاه تهران اتفاق افتاد».
دکتر ایزدی با تأکید بر اینکه در این قضیه نظر دانشگاه و پردیس تلاش برای تفاهم دوجانبه است، بیان کرد: «تلاش ما بر پایداری مجموعه موفق علمی با رویکرد انتقال دانش و علم و فناوری و توسعه مراکز نوآور در منطقه شهرستان پاکدشت است و امیدوارم همه این اصل مهم را بپذیرند و در این جهت کمک کنند. درخواست داریم مسئولان عالی بنیاد مستضعفان تذکر ناصحانه ما را بپذیرند و جلوی این‌گونه اقدام‌ها را در منطقه بگیرند و با آنها برخورد جدی کنند. خواسته دیگر این است که دانشگاه در سطح کلان به این قضیه ورود جدی داشته باشد و حمایت‌های حقوقی لازم در این زمینه انجام شود».
رئیس پردیس ابوریحان دانشگاه تهران در پایان سخنان خود با اشاره به تأکیدات مقام معظم رهبری درباره لزوم حفظ جایگاه مراکز آموزشی و یادآوری نام گذاری این سال به نام «حمایت از تولید و رفع موانع تولید» گفت: «اقدامات انجام شده، بدون توجه به روند مذاکرات دانشگاه و بنیاد، ظاهراً حسب تقاضای مدیریت جنوب شرق شهرستان‌های استان تهرانِ بنیاد مستضعفان بوده و بر خلاف رویکرد مثبت موجود در سطوح عالی مدیریتی بنیاد مستضعفان انقلاب اسلامی به نظر می‌رسد و انتظار می‌رود به‌گونه‌ای مساعدت شود تا این خراب شدگی‌ها درست شود. مدیرکل امور حقوقی دانشگاه هم درخواست مذاکره و گفتگو همچون گذشته داشت که به نظر می‌رسد باید بدان توجه شود و از اقدامات شتابزده جلوگیری شود.
متأسفانه این اتفاق ناگوار افتاد و من به‌عنوان یک شهروند و همکار دانشگاهی از تمام کسانی که به آنها هتک حرمت شد پوزش می‌طلبم. تمام تلاش خود را در سطح شهرستان به‌صورت مکاتبه و مذاکره با مسئولان انجام دادیم اما نتوانستیم جلوی این اقدام را بگیریم. دانشگاه تهران و شخص ریاست دانشگاه از همان ساعات اولیه نیز در سطوح عالی این موضوع را دنبال کردند که البته امیدوارم با حمایت همه صاحبان اندیشه و علاقه‌مندان، ادامه حیات علمی پردیس ابوریحان به‌عنوان یک قطب علمی آموزشی مسیر باشد و همچنان بتواند در منطقه و کشور به فعالیت‌های مثمر خود ادامه دهد».