مراسم تکریم و معارفه معاون بین‌الملل دانشگاه برگزار شد

به گزارش روابط عمومی دانشگاه تهران، در این مراسم که با حضور رئیس و هیأت رئیسه دانشگاه، رؤسای دانشکده‌ها و پردیس‌ها، مدیران واحدها و اعضای هیأت علمی و کارکنان دانشگاه تهران، پنجم مهر ۱۳۹۹ برگزار شد، دکتر محمدحسین صراف‌زاده به‌عنوان معاون بین‌الملل دانشگاه معارفه و از زحمات دکتر محمدباقر قهرمانی در زمان تصدی این سمت قدردانی به‌عمل آمد.
در این جلسه دکتر محمود نیلی احمدآبادی، رئیس دانشگاه تهران، فعالیت‌های بین‌المللی را یکی از سه هدف اصلی و راهبردی دانشگاه برشمرد و گفت: «شورای برنامه‌ریزی دانشگاه تهران سه هدف بزرگ و اثرگذار برای برنامه پنج ساله دانشگاه تعریف کرده است و این ارکان به‌عنوان یک برنامه متوازن با رویکرد ملی و بین‌المللی و هم‌راستای یکدیگر، دانشگاه را جهت پیشبرد اهداف و توسعه هر چه بیشتر، پیش خواهند برد».
وی با بیان اینکه در حوزه بین‌الملل سابقه و فرآیند مشخص و روشنی در دانشگاه‌ها وجود ندارد، افزود: «ساختار و رویکرد حوزه بین‌الملل ممکن است به دلایلی چون مرتبط بودن با سیاست خارجی، رفتار سایر کشورها و منابع مالی نسبت به دیگر حوزه‌ها از پیچیدگی بیشتری برخوردار باشد. باید گفت دانشگاه‌ها در حوزه آموزش و پژوهش دارای سابقه طولانی هستند و سازمان‌ها و نهادهایی هم در این زمینه به دانشگاه کمک می‌کنند. همچنین استادان مجرب، دانشجویان، کارکنان و آئین‌نامه‌ها و دستورالعمل‌های مشخص نیز در رسیدن به اهداف دانشگاه در این زمینه همواره یاری‌رسان بوده‌اند، اما نبودن تجربه کافی در حوزه بین‌الملل ما را با چالش‌هایی روبه‌رو می‌کند».
دکتر نیلی احمدآبادی، با اشاره به سابقه دانشگاه تهران در حوزه بین‌الملل خاطرنشان کرد: «حوزه بین‌الملل از گذشته در دانشگاه تهران فعال بوده است، اما به‌عنوان یک تقاضای جدی در همه برنامه‌های دانشگاه حضور نداشته و جزو ضروریات نبوده است. یعنی دانشگاه می‌توانست فعال باشد و استاد وظایف خود را انجام دهد، بدون اینکه در فعالیت‌های بین‌المللی فعالانه شرکت یابد. از زمانی‌که کیفیت حوزه آموزش و پژوهش متصل به فعالیت‌های مشترک بین‌المللی شد تا حدی این تقاضا در دانشگاه شکل گرفت، اما همواره این مسأله در دانشگاه به‌عنوان یکی از عناصر اصلی ارتقا استاد و همچنین دیگر رویکردهای مهم، باید مورد توجه قرار بگیرد».
رئیس دانشگاه تهران، با اظهار اینکه برای رسیدن به نقطه مطلوب در حوزه بین‌الملل هنوز فاصله زیادی وجود دارد، ادامه داد: «وقتی می‌خواهیم سیاست‌های مربوط به بین‌الملل را پیاده‌سازی کنیم، با عناصر پیچیده و نامطمئن روابط بین‌الملل و بودجه روبه‌رو می‌شویم که می‌توانند چالش‌ها و مشکلاتی را به وجود آورند. اما دانشگاه تهران در شش سال گذشته تلاش کرده به‌‌رغم همه محدودیت‌ها، سیاست‌های خود را در این عرصه با جدیت دنبال کند، چون توفیق دانشگاه در سایر برنامه‌ها بدون توسعه روابط بین‌الملل بسیار سخت و مشکل خواهد بود. هیچ حوزه‌ای به اندازه علم، جهانی نیست، چرا که علم موضوعی است که مرز جغرافیایی ندارد و هیچ عنصری همانند علم در تاریخ تحول نداشته است و البته علم نمی‌تواند در حیطه و انحصار ملیت خاصی قرار بگیرد. بنابراین برای توسعه علم و بهره بردن از علوم جهانی در حوزه‌های مختلف، ما همواره باید تلاش کنیم تا بیش از گذشته در عرصه بین‌المللی فعالیت داشته باشیم».
وی در ادامه سخنان خود تأکید کرد: «دانشگاه باید تلاش کند تا در مدار فعالیت‌های بین‌المللی قرار بگیرد، به گونه‌ای که این مفهوم به باور تبدیل شود که بدون انجام فعالیت در عرصه بین‌الملل، دیگر اقدامات دانشگاه نیز به خوبی انجام نخواهد گرفت. این موضوع مهم باید به‌صورت یک تقاضا در دانشگاه مورد توجه قرار بگیرد. هر چند از گذشته تاکنون محدودیت‌های بین‌المللی وجود داشته است، اما با کمک خلاقیت و به کارگیری ایده‌های نو، باید بتوانیم حوزه رویکردهای بین‌المللی را توسعه دهیم».
رئیس دانشگاه تهران با تبیین اهمیت جذب دانشجویان خارجی عنوان کرد: «جذب دانشجویان خارجی باید در صدر اولویت‌های دانشگاه قرار بگیرد. وجود دانشجوی خارجی منجر به ارتقا سیستم خواهد شد، البته در این زمینه مشکلاتی وجود دارد، اما این مشکلات ربطی به دانشجویان خارجی ندارد و ما باید شرایط استاندارد را برای حضور آنان در دانشگاه تهران فراهم آوریم. ما امروزه با دانشجویانی رو‌به‌رو هستیم که خود به راحتی می‌توانند شبکه بین‌المللی دانشگاه را شکل دهند و زمانی هم که این دانشجویان به‌عنوان هیأت علمی در دانشگاه جذب می‌شوند، قطعاً در عرصه بین‌الملل نقش مؤثری را ایفا خواهند کرد».
دکتر نیلی احمدآبادی، حضور دانشگاه تهران در مجامع بین‌المللی را در تاریخ دانشگاهی کشور بی‌سابقه توصیف کرد و افزود: «هم اکنون برای اعضای این اتحادیه‌ها جایگاه دانشگاه تهران به خوبی شناخته شده است، اما این ضعف را داشته‌ایم که از این شبکه‌ها هنوز به اندازه کافی نتوانسته‌ایم بهره‌مند شویم و برای دستیابی به این امر مهم توانمندسازی اعضای هیأت علمی و کارکنان باید بیش از گذشته در دستور کار قرار بگیرد تا بتوانیم از این شبکه‌ها و فرصت‌ها بیشتر استفاده کنیم».
به گفته وی الگوهای جدیدی در روابط بین‌الملل ابداع شده است که هزینه‌های فرصت مطالعاتی را کاهش می‌دهد و امکان حضور استادان و دانشجویان را در کشورهای دیگر، با وجود محدودیت‌های مالی توسعه خواهد داد.
رئیس دانشگاه تهران در بخش دیگری از سخنان خود تصریح کرد: «امروزه در قالب دوره‌های مختلف، کارگروه‌ها و مشاوران بین‌الملل، با توانمندسازی خوب اعضای هیأت علمی دانشگاه رو‌به‌رو هستیم. در همین زمینه می‌توان گفت دکتر صراف‌زاده که به‌عنوان معاون بین‌الملل دانشگاه منصوب شده‌اند، حدود شش سال در حیطه‌های مختلفی چون کرسی یونسکو و مؤسسات مشترک تجربه‌های مفید و سازنده‌ای کسب کرده‌اند. دانشگاه تهران به اتکا دانش اعضای هیأت علمی، توانمندی دانشجویان، تجربه سازمان و دستورالعمل‌ها و آئین نامه‌های مصوبی که دارد، امروزه خیلی راحت‌تر و بهتر در عرصه بین‌المللی فعالیت می‌کند».
دکتر نیلی احمدآبادی با اشاره به نقش مثبت و سازنده دیپلماسی علمی دانشگاه تهران اظهار کرد: «حضور مقام‌های سیاسی کشورهای جهان در دانشگاه تهران، نشان‌دهنده جایگاه ویژه این دانشگاه در عرصه بین‌المللی است. همچنان که بسیاری از دانشگاه‌های معتبر دنیا نیز علاقه‌مند هستند تا نخستین ارتباط خود را با دانشگاه تهران برقرار کنند».
وی خاطر نشان کرد: «دانشگاه تهران هچنان نقش مادری خود را در کشور ایفا می‌کند و همواره سعی دارد تا به دانشگاه‌های دیگر کمک و یاری رساند، چون تفکر ما این است که اگر چه رقابت در بین دانشگاه‌ها وجود دارد، اما اگر دانشگاه‌های کشور ارتقا پیدا کنند و به گونه‌ای پیشرفت کنند، ما هم بهتر خواهیم بود و این مسأله به نفع کشور است».
رئیس دانشگاه تهران در پایان سخنان خود گفت: «از زحمات دکتر قهرمانی، معاون پیشین بین‌الملل دانشگاه تهران تشکر می‌کنم. ایشان با به کارگیری حداکثری توان خود و کمک همکاران این حوزه، توانست کارهای مثبت و سازنده‌ای را در عرصه بین الملل دانشگاه انجام دهد و همچنین برای دکتر صراف‌زاده آرزوی توفیق دارم و امیدوارم با بهره‌گیری از تجربیات خود و همکاری مسئولان و کارکنان، بتواند جهت پیشبرد اهداف دانشگاه در حوزه بین‌الملل فعالیت خوبی داشته باشند».
دکتر محمدباقر قهرمانی، معاون پیشین بین‌الملل دانشگاه تهران، نیز در این مراسم گفت: «حدود شش سال پیش با پیشنهاد رئیس محترم دانشگاه تهران، مسئولیت تصدی سمت معاونت بین‌الملل بر عهده اینجانب قرار گرفت و البته در این زمان با هدایت‌های سازنده ایشان و همچنین تلاش همکاران، مشاوران بین‌الملل و مسئولان واحدهای مختلف دانشگاه، توانستیم گام‌های اساسی و مثبتی را در حوزه بین‌الملل برداریم».
وی افزود: «با همیاری همکاران این حوزه تلاش‌های بسیاری صورت گرفته است و من خشنودم که دکتر صراف‌زاده به‌عنوان شخصی آگاه و با تجربه در عرصه بین‌الملل این مسئولیت را پذیرفته‌اند که در این فرصت به ایشان تبریک می‌گویم و برای وی در انجام مسئولیت خطیر معاونت بین‌الملل دانشگاه آرزوی توفیق دارم».
معاون پیشین بین‌الملل دانشگاه تهران اظهار کرد: «در ابتدای پذیرش این مسئولیت ما می‌توانستیم با تکیه بر نظرات و سابقه دانشگاه تهران در حوزه بین‌الملل فعالیت‌های خود را انجام دهیم که البته شاید موفقیت‌های نسبی هم به دست می‌آوردیم؛ اما آنچه که بیشتر مورد توجه قرار گرفت پیاده‌سازی ایده‌های جدید و نوآورانه بود، هر چند که این ایده‌ها با شکست روبه‌رو می‌شد. بنابراین با تلاش همکاران حوزه بین‌الملل، فعالیت‌های جدیدی در این عرصه صورت گرفت که برخی از آنها موفق بود و به ثمر نشست و برخی دیگر نتیجه‌ای در پی نداشت، اما خشنودیم که توانستیم در این مدت ایده‌های نوآورانه‌ای را در حیطه بین‌الملل دانشگاه تهران به فعلیت برسانیم».
دکتر قهرمانی، جمع‌آوری و ارائه اطلاعات درست، ارتباط مؤثر با سفارت‌خانه‌ها، پرهیز از هر گونه دیدگاه جناحی، انعکاس واقعیت‌ها، دعوت و حضور سازنده مقام‌های سیاسی و بین‌المللی در دانشگاه تهران، برگزاری نشست با معاونان بین‌الملل دانشگاه‌های بزرگ کشور، ایجاد کنسرسیوم پنج‌گانه دانشگاهی با حضور دانشگاه‌های تهران، علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی تهران، علوم پزشکی ایران، امیر کبیر و صنعتی شریف را از جمله اقدامات و رویکردهای حوزه معاونت بین‌الملل دانشگاه تهران برشمرد.
وی همچنین ایجاد پلتفرم‌های اولیه، راه‌‌اندازی گروه دانشگاهی «تفتاش» با شرکت فعال دانشگاه‌های مراکز استان‌ها، ایجاد نخستین دفتر کنسولی دانشگاهی، برگزاری مستمر جشنواره‌های بین‌الملل، تشکیل شورای بین‌الملل مصوب هیأت امنای دانشگاه و کمیته ناظر بر سفرهای خارجی و توسعه تعامل با دنیا بر مبنای صلح و دوستی را از دیگر فعالیت‌های انجام شده، توصیف کرد.
معاون پیشین بین‌الملل دانشگاه تهران تصریح کرد: «بین‌المللی بودن، بین‌المللی شدن و بین‌المللی‌سازی یک نقطه ثابتی نیست که ما به آن برسیم و پس از آن فعالیت‌های خود را متوقف سازیم، بلکه یک فرآیند است که به طور مستمر و با تلاش و جدیت باید به آن پرداخته شود. آنچه که همواره مورد توجه قرار گرفته، حضور فعالانه دانشگاه تهران در دنیا بوده است و در چشم‌اندازهای بین‌المللی دانشگاه تهران، همواره صدرنشین دانشگاه‌های کشور بوده است».
دکتر قهرمانی، ضمن تشریح دیگر اقدامات صورت گرفته در این حوزه گفت: «در این دوره، فعالیت‌های بین‌المللی دانشگاه را در زمان تحریم آغاز کردیم و هرچند که این تحریم‌ها تا این زمان یعنی پایان مسئولیت اینجانب همچنان ادامه داشته است. در این مدت با چالش‌ها و فراز و فرودهایی بسیاری در ابعاد ملی و بین‌المللی روبه‌رو بوده‌ایم که می‌توانست بر روی فعالیت‌های ما تأثیرگذار باشد، اما همواره با جدیت و پشتکار همه همکاران تلاش کردیم تا فعالیت‌های این عرصه را تعدیل نکنیم. من در پایان مجدداً از همیاری همه مسئولان دانشگاه تهران و پشتکار و سعی همکاران عرصه بین‌الملل قدردانی و تشکر می‌کنم».
در بخش دیگری از این مراسم دکتر محمد حسین صراف‌زاده، معاون بین‌الملل دانشگاه تهران، گفت: «از حسن اعتماد مسئولان دانشگاه برای انتخاب اینجانب بر تصدی این سمت قدردانی می‌کنم. خدمت در معاونت مهم بین‌الملل پس از فعالیت‌ها و تلاش‌های صورت گرفته از سوی دکتر قهرمانی، کاری بس دشوار خواهد بود، به‌ویژه با توجه به شرایط موجود چون شیوع بحران کرونا، تحریم، ناپایداری اقتصاد کشور و بی‌ثباتی نرخ ارز که بر عرصه بین‌الملل سایه افکنده است. اما از طرف دیگر با ریل‌گذاری‌های انجام شده و ایجاد بسترهای مناسب توسط معاون پیشین، فعالیت در این حوزه تا حدودی می‌تواند به سهولت صورت گیرد».
وی دوره معاونت دکتر قهرمانی، را دوره گسترش ارتباطات در عرصه بین‌المللی توصیف کرد و افزود: «راه‌اندازی مراکز بین‌المللی چون مراکز پژوهشی آسیا، کنفسیوس، روسکی‌میر، برخی از کرسی‌های یونسکو و حضور فعال در اتحادیه‌ها و شبکه‌های دانشگاهی جهانی در شش سال گذشته، گواهی بر فعالیت‌ها و تلاش‌های انجام شده و ایجاد رویکردهای جدید در حوزه بین‌الملل دانشگاه تهران است».
دکتر صراف‌زاده، با تأکید بر گسترش روابط بین‌المللی دانشگاه خاطرنشان کرد: «برای تبدیل تهدید به فرصت، زمان آن است که به ساماندهی درونی پرداخته شود. برای بهره‌برداری از فرصت‌های بیرونی ابتدا باید فرصت‌های درونی را شناخت. فعالان حوزه بین‌الملل دانشگاه باید شناسایی شوند و در زمینه‌های مختلف از تجربه‌های آنان بهره برد. هم‌اکنون با توجه به شرایط موجود و محدودیت حضور هیأت‌های خارجی و سفرها، بهترین فرصت برای پرداختن به این موضوع و نگاه به درون و نوبت باور کردن خویش است».
معاون بین‌الملل دانشگاه تهران، در ادامه به تبیین دیدگاه‌ها و رویکردهای خود در عرصه بین‌الملل پرداخت و گفت: «برنامه راهبردی دانشگاه تهران در حوزه بین‌الملل باید با بهره‌مندی از دیدگاه و نظرات همه صاحبان اندیشه و خرد‌جمعی تدوین شود. همچنین برای حضور موفق در حکمرانی جهانی در جایگاه دانشگاه تهران، نه تنها باید در عناصر حکمرانی جهانی چون سازمان‌های بین‌المللی، کنوانسیون‌ها، اجلاس‌ها و شبکه‌های تخصصی حضور داشت، بلکه در ایجاد آنها هم نقش‌آفرین بود. برای رسیدن به این جایگاه باید به دانشگاه و اعضای هیأت علمی آن اعتماد کرد و به جای وضع محدودیت‌ها، بسترهای لازم را فراهم آورد تا آنان زبان گویا و مدافعان متفکر کشور در مجامع بین‌المللی باشند».
وی با اشاره به مشکلات بین‌المللی‌سازی دانشگاه تصریح کرد: «مشکلات پیش‌رو جهت فراهم کردن زمینه ایجاد روند مستمر پیشرفت جایگاه بین‌المللی دانشگاه، در برخی موارد زیرساختی و مربوط به کل کشور است. در این بین مشکلاتی چون سرعت پایین اینترنت، وجود واحدها و فعالیت‌های انفرادی و جزیره‌ای، فقدان درک مشترک از مفاهیم بین‌المللی در سطح واحدهای مختلف دانشگاه، ارجاعات و اطلاع‌رسانی غیر هدفمند فرصت‌های بین‌المللی، نبود تعریف مشخص از مفهوم بین‌المللی دانشگاه، نامشخص بودن ساختار پشتیبانی دانشگاه از فعالیت‌های متنوع بین‌المللی، رصد نشدن فعالیت مراکز بین‌المللی، ارزیابی یکسان محصولات علمی حاصل از کار بین‌المللی مشترک، نبود پروتکل‌ها و یا عدم اجرای صحیح آنها در برخی از فرصت‌های ویژه بین‌المللی که می‌تواند برای دانشگاه ارتقا آفرین باشد، وجود دارد».
دکتر صراف‌زاده در بخش دیگری از سخنان خود اظهار کرد: «جزیره‌ای عمل کردن در حوزه بین‌الملل رویکردی صحیح نیست، بلکه باید همگرایی و هم‌افزایی در این زمینه ایجاد شود و آمایش بین‌المللی دانشگاه و پایش عملکردهای بین‌المللی راهکار رفع این نقیصه است. در بحث نیروی انسانی استفاده از پتانسیل و انگیزه سرشار دانشجویان برای کار بین‌الملل باید مورد توجه قرار بگیرد که در این حوزه ما به دنبال تأسیس شبکه «دانشجویان بین‌الملل یار» هستیم تا بتوانیم از این پتانسیل به نحو شایسته بهره‌مند شویم».
معاون بین‌الملل دانشگاه تهران، همچنین شبکه‌سازی، فرصت‌سازی و روان‌سازی را راهکارهای راهبردی عرصه بین‌الملل دانست و افزود: «دانشگاه برای بین‌المللی شدن باید زیر ساخت‌های لازم چون فرهنگ‌سازی، نهاد‌سازی و دستورالعمل‌های مشخص را ایجاد کرده و به لحاظ مالی، قانونی، ساختاری و فیزیکی خود را بازسازی کند. هر استاد در روابط خود با محیط داخل و خارج کشور، باید نقش یک مأمور شناسایی فرصت‌های بین‌المللی را ایفا کند. همه گروه‌های آموزشی و پژوهشی دانشگاه باید دارای برنامه مؤثر بین‌الملل باشند و از هر گونه برنامه هدفمند در معاونت‌های بین‌الملل ستاد، پردیس‌ها و دانشکده‌ها به نحو مطلوب پشتیبانی شود. پیشبرد تمامی این برنامه‌ها و اهداف با همفکری و یاری تمامی مجموعه دانشگاه امکان‌پذیر خواهد بود».
در پایان این مراسم با اهدای لوح از سوی رئیس و مسئولان بخش‌های مختلف دانشگاه تهران از زحمات و تلاش‌های دکتر محمدباقر قهرمانی، معاون پیشین بین‌الملل دانشگاه تقدیر به‌عمل آمد. همچنین حکم دکتر محمدحسین صراف‌زاده، به‌عنوان معاون بین‌الملل دانشگاه از سوی رئیس دانشگاه تهران به وی اعطا شد.