ایجاد شبکه ملی متشکل از همه امکانات تخصصی، علمی و فناوری کشور، دستاوردهای بزرگ‌تری را به همراه می‌آورد

به گزارش روابط عمومی دانشگاه تهران، در مراسم آغاز سال تحصیلی ۱۴۰۰-۱۳۹۹ دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی و فناوری که با سخنرانی برخط رئیس جمهور در دانشگاه تهران برگزار شد، دکتر محمود نیلی احمدآبادی، رئیس دانشگاه تهران، گفت: «دستاوردها به شرط تشکیل یک کمیته ملی پژوهش و فناوری در حوزه مقابله با ویروس کووید ۱۹ برای ایجاد یک شبکه ملی متشکل از همه امکانات تخصصی، علمی و فناوری کشور در کنار سایر امکانات پشتیبانی، درمانی و مالی می‌تواند دستاوردهای بزرگ‌تری برای کشور در حوزه مقابله با شیوع ویروس کرونا به همراه آورد».
وی افزود: «تشکیل این کمیته مدت‌ها پیش توسط دانشگاه تهران پیشنهاد شد، ولی متأسفانه هنوز مورد توجه قرار نگرفته است. اگر چه با تأخیر، اما امید است این پیشنهاد اجرایی شود تا مردم ایران بیش از گذشته از نتایج خدمات جوانان، متخصصان و دانشمندان خود بهره‌مند شوند».
دکتر نیلی احمدآبادی، با بیان اینکه مراسم آغاز سال تحصیلی امسال می‌توانست فرصت مناسبی برای مرور عملکرد هشت سال گذشته آموزش عالی و نگاهی به آینده آن قرار بگیرد، خاطرنشان کرد: «ولی شیوع ویروس کرونا و کیفیت پاسخ آموزش عالی و مدیریت این پدیده که همه ابعاد جامعه را به شدت تحت تأثیر قرار داده می‌تواند جایگزین ارزیابی هشت سال گذشته شده و تا حد زیادی عملکرد، توانمندی‌ها و مسئولیت‌پذیری دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی را نشان دهد».
رئیس دانشگاه تهران تصریح کرد: «همانگونه که همگان مطلع هستند بعد از چین، ایران جزو اولین کشورهایی بود که با پدیده شیوع ویروس کرونا روبه‌رو شد. عدم دسترسی کامل به اطلاعات آنچه در چین می‌گذشت باعث شد تا ایران خود بدون داشتن تجربه کافی برای مقابله با این نوع بیماری واگیردار و عمدتاً به استناد دانش و توانمندی‌های خود شرایط را مدیریت کند».
وی با اظهار اینکه شیوع ویروس کرونا یک‌بار دیگر جایگاه و نقش ویژه علم و دانش را آشکار کرد، عنوان کرد: «شیوع ویروس کرونا در کنار همه مشکلات باعث شد تا در پس هیاهوها، رقابت‌ها و مصرف‌زدگی، مردم دنیا به خود آمده و آنچه انجام داده و می‌دهند را مرور کرده و با نگاهی منطقی‌تر به آینده بشر و زمین فکر کنند. شیوع این ویروس به اصلاح برخی از انگاره‌ها و باورهای غلط کمک کرد و نشان داد که بی‌توجهی به علم به‌ویژه علوم پایه و بنیادی تا چه میزان می‌تواند برای آینده کشور و جهان آسیب‌زا باشد. از همین منظر است که نتیجه سرمایه‌گذاری‌های کشور و دانشگاه‌ها و البته کم کاری‌ها در علوم پایه و بنیادی مشخص می‌شود و نشان می‌دهد که فقط به نتیجه فوری، ملموس و کاربردی در حوزه علم و دانش نباید بسنده کرد».
به گفته دکتر نیلی احمدآبادی، یکی از نگرانی‌های جامعه علمی کشور، عدم توجه کافی به علوم پایه و بنیادی است که کمتر مورد توجه نخبگان جوان و سیاست‌گذاران قرار گرفته است. برای عدم استقبال جوانان دلایل متعددی می‌توان ذکر کرد، ولی قطعاً جایگاه و منزلت اجتماعی و آینده شغلی می‌تواند از جمله دلایل آن باشد.
رئیس دانشگاه تهران ادامه داد: «برای مثال تعداد شرکت‌کنندگان در آزمون سراسری سال جاری در گروه ریاضی فیزیک حدود ۱۵۰ هزار داوطلب بوده درحالیکه در گروه علوم تجربی ۵۹۴ هزار و گروه علوم انسانی حدود ۳۴۱ هزار نفر بوده است. اگرچه افزایش شرکت‌کنندگان در گروه علوم‌انسانی با توجه به نقش و جایگاه آن خبر خوبی است، ولی کاهش تعداد شرکت‌کنندگان گروه ریاضی و فیزیک با توجه به اهمیت علوم پایه و بنیادی و نیاز مبرم کشور به تولید و توسعه زیر ساخت‌ها می‌تواند، نگران کننده باشد».
دکتر نیلی احمدآبادی، یکی از امکان‌های شغلی دانشجویان علوم پایه را آموزش و پرورش برشمرد و گفت: «اکنون که تنها مسیر ورود به آموزش و پرورش دانشگاه فرهنگیان مشخص شده است. امید است که تمهیدات بیشتری مانند بورسیه کردن دانشجویان سایر دانشگاه‌ها در رشته‌های مورد نیاز، امکان ورود نخبگان دانشگاهی در علوم پایه به آموزش و پرورش بیش از گذشته فراهم شود که هم به نفع آموزش و پرورش و هم به نفع توسعه علوم پایه خواهد بود».
وی در ادامه سخنان خود خاطرنشان کرد: «از دیگر عوامل مؤثر افزایش بودجه پژوهش در زمینه علوم بنیادی و پایه است که نیاز به توجهات بیشتر از سوی دستگاه‌های مسئول دارد. خوشبختانه دانشگاه‌های کشور در این مدت به خوبی نشان دادند که از توانمندی‌های بسیار ارزشمند و غنی برخوردارند و دانشگاه‌ها و دانش‌آموختگان آنها در حوزه‌های مختلف از جمله در قالب شرکت‌های دانش بنیان خدمات بسیار مفیدی را در مقابله با ویروس کرونا ارائه کردند».
رئیس دانشگاه تهران تصریح کرد: «شاید یکی از بارزترین عملکرد دانشگاه‌ها ارائه دروس به‌صورت الکترونیکی (مجازی) بوده است. برای مثال دانشگاه تهران دقیقاً از روز دوم بعد از تعطیلی آموزش حضوری برنامه‌های آموزشی خود را به شیوه الکترونیکی به میزان ۷۰ درصد شروع کرده و آن را به سرعت به کیفیت قابل قبول رساند. خوشبختانه تا به امروز کلیه فعالیت‌های آموزشی و پژوهشی با کیفیت قابل قبول ادامه یافته است، اقدام ارزشمند دولت در موضوع در اختیار قرار دادن اینترنت رایگان توسط اپراتورها و برخی تأمین‌کنندگان اینترنت تا پایان خرداد ماه تحمل شرایط را برای دانشجویان راحت‌تر کرد».
دکتر نیلی احمدآبادی، بیان کرد: «در ترم جاری که آموزش‌ها همچنان به ناچار به شیوه الکترونیکی ارائه می‌شود، تقاضای دانشگاه‌ها به‌ویژه دانشجویان و خانواده آنها در اختیار قراردادن اینترنت رایگان برای استفاده‌کنندگان سامانه‌های آموزش الکترونیکی دانشگاه‌ها است. عدم دسترسی به اینترنت رایگان برای دانشجویان با توجه به حجم برنامه‌های آموزشی بار سنگین مالی را به دوش دانشجویان به خصوص دانشجویان کم بضاعت خواهد گذاشت که می‌تواند باعث ایجاد اختلاف در امر یادگیری دانشجویان شود، نگرانی مشترک همه کشورهای جهان در امر آموزش الکترونیکی است».
وی با تأکید اینکه دانشگاه‌ها در سایر حوزه‌ها هم سعی در انجام مسئولیت‌های اجتماعی و پژوهش و فناوری در حوزه‌های مقابله با شیوع ویروس و تاب‌آوری اجتماعی داشته‌اند، گفت: «در کنار بررسی و مطالعات برای تحلیل و ارائه راه حل در مسائل اقتصادی، اجتماعی، کارآفرینی، روان‌شناختی، دانشگاه‌های تهران، علوم پزشکی تهران و شهید بهشتی با پشتیبانی و ستاد اجرایی فرمان امام (ره)، صندوق شکوفایی و نوآوری و معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری کارگروه‌های علمی و تخصصی را تشکیل داده‌اند».
رئیس دانشگاه تهران، تشخیص و مقابله با ویروس کووید ۱۹ با رویکردهای بیوفیزیکی، زیست حسگرها و کیت‌های تشخیص ویروس کووید ۱۹، روش‌های درمان و تولید واکسن برای ویروس کووید ۱۹، سیستم‌های هوشمند و آنالیز داده مرتبط با کووید ۱۹، ویروس شناسی و فن‌آوری نانو مرتبط با کووید ۱۹، ایجاد نمایشگاه مجازی دستاوردهای مرتبط با کرونا و برگزاری همایش مجازی بین‌المللی مرتبط با کرونا را از جمله اقدامات و فعالیت‌های انجام شده در زمینه شیوع بحران کرونا دانست.
دکتر نیلی احمدآبادی افزود: «این کارگروه‌ها به دستاوردهای نوآورانه و بعضاً بی‌نظیری در سطح ملی و بین‌المللی مانند تشخیص بی‌درنگ ویروس کرونا با کارآزمایی ۹۷ درصد دست یافته که برخی از نتایج آنها رسانه‌ای شده و در آینده امیدوارم کشور شاهد نتایج و دستاوردهای بیشتری شود».
وی اظهار کرد‌: «موضوع پیش‌نویس لایحه اصلاح قانون مالیات‌های مستقیم است که موارد پیشنهادی از سوی وزیر محترم علوم، تحقیقات و فناوری اعلام شده است. به نظر می‌رسد به‌رغم اهمیت و جایگاه پژوهش‌های کاربردی و فعالیت‌های شرکت‌های دانش‌بنیان، در لایحه پیشنهادی این موارد مورد توجه و پشتیبانی کافی قرار نگرفته و نسبت به گذشته عقب‌گرد هم داشته است. ضمن تأکید بر اهمیت قانون اصلاح مالیات‌ها تقاضای دانشگاه‌ها توجه کافی به پیشنهادهای وزیر علوم، تحقیقات و فناوری و اعمال آنها در لایحه است».
رئیس دانشگاه تهران، در پایان تصریح کرد: «مراتب تشکر و قدردانی دانشگاه‌ها را از همه کسانی که در امر مقابله با ویروس کرونا فعالیت و ایثار کرده‌اند، به‌ویژه کادر بهداشت و درمان ابراز داشته، برای همه بیماران آرزوی شفای عاجل و برای درگذشتگان و شهدای این راه آرزوی آمرزش و علو درجات دارم».