بهره‌برداری از سامانه برخط آموزش الفبای فارسی دهخدا

سامانهٔ آموزش الکترونیکی الفبای فارسی، در مؤسسه لغت‌نامه دهخدا و مرکز بین‌المللی آموزش زبان فارسی دانشگاه تهران طراحی و ایجاد گردید.
دکتر محمود بی‌جن خان، رئیس مؤسسه دهخدا در مراسم بهره‌برداری از این سامانه که به مناسبت شروع سال تحصیلی جدید، در تاریخ ۳۰/‏۰۶/‏۱۴۰۰‬ برگزار گردید، گفت: مؤسسه دهخدا به عنوان اولین و بزرگترین مرکز دانشگاهی آموزش زبان فارسی که تا کنون بیش از بیست و سه هزار فارسی‌آموز از یکصد کشور دنیا را آموزش داده است، با توجه به نیازی که در این حوزه دیده شده این سامانه را طراحی کرد و در واقع این سامانه بخشی از پروژه بزرگ سامانهٔ فارسی آموز دهخدا است که محتواسازی بخش‌های آن کامل شده و به تدریج بخش‌های مختلف در این سامانه پیاده می‌شوند.
دکتر هادی ویسی معاون علمی مؤسسه دهخدا و مدیر این پروژه اضافه کرد: این سامانه به صورت نرم‌افزاری برخط و تحت‌وب، الفبای زبان فارسی را به غیرفارسی زبانان آموزش می‌دهد؛ بنابراین این نرم‌افزار یک آموزگار پایه است و به واسطه ترکیب تکنولوژی‌های نوین یادگیری الکترونیکی و نقش‌آفرینی معلم، اثربخشی یادگیری بالایی دارد و برای اولین بار است که در این سطح ارائه می‌شود.
دکتر ویسی گفت: در تهیه این سامانه، از تجربه‌های مدرسان و استادان مؤسسهٔ دهخدا استفاده شده است و تیم کارشناسی و تولید محتوای این سامانه که متشکل از خانم اعظم السادات نوابی، آقای کاظم هزاوه‌ای، خانم دکتر پگاه خدیش، خانم سیده رؤیا معصومی، خانم زهرا ملکشاهی هستند، علاوه بر تولید محتواهای آموزشی مناسب، تمرین‌ها و آزمون‌های لازم نیز طراحی کرده و دکتر بی‌ جن خان نیز به عنوان یکی از استادان مطرح زبانشناسی نظارت کامل بر روند تولید محتوا و مراحل فنی داشته‌اند. همچنین، آقای دادرس در مسائل نظارتی فنی سامانه و تهیه محتواهای صوتی پروژه را یاری کرده‌اند.
‌ رئیس مؤسسه دهخدا اضافه کرد: این سامانه از نظر فنی، مجهز به قابلیت‌های مدرن و به‌روز در آموزش الکترونیکی است و در آن فارسی‌آموزان می‌توانند به صورت غیرهمزمان (بدون حضور مدرس و به صورت خودخوان) و همزمان (با کمک‌گیری از مدرس و سایر یادگیرنده‌های هم‌گروه خود) آموزش ببینند.
دکتر بی‌جن‌خان گفت: استفاده از محتواهای جامع و به‌روز در آموزش الفبای فارسی، آزمون تعیین سطح، مشاهده محتوا، تمرین و آزمون پایانی در فرایند یادگیری، قابلیت تعامل با کاربران، امکان دریافت بازخوردهای اصلاحی از مدرس، قابلیت مشاهده کارنامه فعالیت و عملکرد توسط یادگیرنده، امکان پایش عملکرد یادگیرنده‌ها توسط مدرس، ارسال بازخوردهای ترغیبی، قابلیت‌های مدیریتی مختلف و امکان استفاده در همه دستگاه‌ها و سیستم عامل‌ها را می‌توان از ویژگی‌های این سامانه نام برد.
دکتر ویسی گفت: در واقع این یک کار مشارکتی است که در آن مؤسسه دهخدا تولید محتوا و بحث‌های دیگر مرتبط با آموزش مانند سناریونویسی سامانه به همراه نظارت و ارزیابی را به عهده داشته و شرکت رایادرس مسائل فنی کار مانند پیاده‌سازی و برنامه‌نویسی و تهیه محتواهای چندرسانه‌ای این کار را انجام داده است. شرکت رایا درس حدود یکسال قبل از طریق فراخوان مشترکی که مؤسسه دهخدا با صندوق نوآوری ریاست جمهوری داشت، از بین بیش از ۵۰ شرکت و استارت آپ‌های متقاضی انتخاب شده است.
آقای پرهام نیا مدیر عامل شرکت رایا درس گفت: سامانه فارسی‌آموز دهخدا یک نرم افزار تحت وب (web application) است که امکان تولید و عرضه بسته‌های یادگیری الکترونیکی را فراهم می‌سازد و این ظرفیت را دارد که محتواهای متعدد و مختلف متنی و چندرسانه‌ای را در کنار فعالیت و تمرین‌ها به یادگیرنده ارائه و داده‌های مربوط به فعالیت و عملکرد یادگیرنده را گردآوری نماید. همچنین بستری برای تعامل آموزگار-یادگیرنده و یادگیرنده-یادگیرنده فراهم می‌آورد. خانم دریایی از شرکت رایا درس اضافه کرد: با توجه به اهمیت بالای رسانه‌های آموزشی در تفهیم مطالب آموزشی و نقش مهم آن در یادگیری، در سامانه الفبا سعی شده است از تمامی مدیاهای آموزشی موردنیاز همراه با تعاملات کاربران استفاده گردد. از این رو می‌توانیم با استفاده از امکانات سامانه و اثر بخشی بالای مدیاهای آموزشی نقش مهمی را در درگیری حواس فراگیران و در نتیجه آموزش زبان فارسی ایفا کنیم. مدیاهای مورد استفاده در سامانه الفبا شامل: ۳۱۸ فیلم، ۳۳۰ فایل صوتی، ۱۷۵ فایل تصویری و … می‌باشد. که بعضاً با توجه به حساسیت‌های آموزشی تولید و بارگذاری فایل‌ها به دفعات انجام شده است.
گفتنی است این سامانه هم اکنون به صورت رایگان در وبگاه مؤسسه لغت‌نامه دهخدا و مرکز بین‌المللی آموزش زبان فارسی دانشگاه تهران در اختیار علاقه‌مندان به زبان فارسی در سراسر دنیا قرار دارد.