نتایج یک پژوهش درباره کاهش هزینه‌های آمارگیری و دستیابی به منابع داده‌ای جامع

به گزارش روابط عمومی دانشگاه تهران، دکتر زهرا رضایی قهرودی، دانشیار گروه آمار دانشکده ریاضی، آمار و علوم کامپیوتر دانشگاه تهران درباره ضرورت این پژوهش گفت: «تقاضای زیاد برای دسترسی به داده‌های به‌موقع و باکیفیت در تصمیم‌گیری‌ها، سیاستگذاری‌ها، و برنامه‌ریزی برای توسعه، نیازمند استفاده از رویکردهای جدید در آمارهای رسمی است. از طرف دیگر به دلیل هزینه بالای آمارگیری‌های نمونه‌ای و بار پاسخگویی بالا، گردآوری تمام متغیرهای مورد علاقه در یک آمارگیری امکان‌پذیر نیست.»
عضو هیأت علمی دانشگاه تهران افزود: «یکی از راه‌های دستیابی به یک مجموعه داده با پوشش بالای متغیرهای موردنظر، یکپارچه‌سازی داده‌ها از منابع آماری مختلف مانند ثبت‌های اداری و آمارگیری‌های رسمی است؛ به این معنا که افراد یکسان یا افراد مشابه در پایگاه داده‌های مختلف شناسایی و اطلاعات آنها از منابع مختلف به هم متصل شود و این اطلاعات به جای چند منبع مجزا در یک منبع اطلاعاتی واحد تجمیع شود.»
این متخصص آمار درباره فرآیند پژوهش توضیح داد: «در کشور ما دو آمارگیری نمونه‌ای مهم درباره "نیروی کار" و "گذران وقت" توسط مرکز آمار ایران اجرا می‌شود. داده‌های به دست آمده از آمارگیری "نیروی کار" معمولاً در برنامه‌ریزی کشوری در زمینه بازار کار مورد استفاده قرار می‌گیرند. همچنین داده‌های آمارگیری "گذران وقت"، که شامل اطلاعاتی درباره مدت زمان پرداختن افراد جامعه به فعالیت‌های مختلفی از قبیل اشتغال، خانه‌داری، فراغت، مراقبت‌های شخصی، مراقبت از کودکان، یادگیری و آموزش است، منبع ارزشمندی برای انجام تحقیقات اجتماعی و اقتصادی به شمار می‌آیند. در این مقاله، با یک روش ترکیبی جدید در سطح فرد، داده‌های دو آمارگیری فوق به هم متصل شده‌اند تا یک منبع اطلاعاتی که هم شامل اطلاعات بازار کار و فعالیت اقتصادی افراد و هم شامل اطلاعات الگوی گذران وقت افراد باشد، به دست آید.»
دکتر رضایی قهرودی نتایج این جورسازی آماری را چنین برشمرد: «با اتصال دو منبع اطلاعاتی، علاوه بر اینکه پوشش متغیرها از دو منبع افزایش می‌یابند، می‌توان تحلیل‌های جامعی در خصوص روابط متقابل بین کار و کیفیت زندگی ارائه داد. علاوه بر این، امکان بررسی سبک زندگی و زمان صرف شده به فعالیت‌های مختلف برای افراد با ویژگی‌های مختلف و گروه‌های مختلف مانند کارگران، جویندگان کار، افراد غیرفعال و غیره فراهم می‌شود.»
وی درباره کاربردهای آتی این روش گفت: «روش پیشنهادی در این مقاله می‌تواند در مورد سایر آمارگیری‌های رسمی نیز مفید باشد و به نتایج ارزشمند در سیاستگذاری بیانجامد. برای نمونه، یکپارچه‌سازی داده‌های آمارگیری "هزینه و درامد خانوار" و آمارگیری "گذران وقت" می‌تواند به تحقیقات درباره کیفیت و سبک زندگی خانوارهای با ساختار هزینه و درآمد مختلف بسیار کمک کند.»
یافته‌های این پژوهش به تازگی در مقاله‌ای با عنوان «جورسازی آماری داده‌های آمارگیری‌های نمونه‌ای: یکپارچه‌سازی داده‌های آمارگیری نیروی کار و آمارگیری گذران وقت» در نشریه « Statistical Methods & Applications » از سوی انتشارات اشپرینگر منتشر شده و از طریق پیوند زیر دست‌یافتنی است:

Statistical matching of sample survey data: application to integrate Iranian time use and labour force surveys