دکتر مهدی حسنلو: نظارت بر ساخت و سازهای حومه شهرهای بزرگ، مبارزه با زمین‌خواری و احیای منابع طبیعی از توانمندی‌های مهم «نرم‌افزار پایش و آشکارسازی تغییرات سطحی با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای» است

پس از رونمایی این نرم‌افزار، هدیه میرزایی، کارشناس روابط عمومی دانشگاه تهران در گفت‌وگویی با دکتر مهدی حسنلو، دانشیار دانشکده مهندسی نقشه‌برداری و اطلاعات مکانی پردیس دانشکده‌های فنی و مجری طرح، به معرفی این دستاورد پرداخته است.
دکتر مهدی حسنلو، دانشیار دانشکده مهندسی نقشه‌برداری و اطلاعات مکانی با بیان اینکه کاربرد نقشه‌های پوشش اراضی در اعمال سیاست‌های کلان کشور به‌ویژه در حوزه آمایش سرزمین از اهداف این طرح است، گفت: «اجرای سند نقشه راه حوزه خدمات و کاربردهای سنجش از دور، ایجاد و راه اندازی سامانه پایش و ارزیابی روند تغییرات پوششی عرصه‌های منابع طبیعی با استفاده از فناوری سنجش از دور به‌منظور نظارت مؤثر و پیش‌گیرانه و کاربرد متنوع این نقشه‌های پوشش اراضی در حوزه‌های مختلف همانند مدیریت منابع آب، کشاورزی و برنامه‌ریزی شهری از جمله رویکردهای مورد توجه در این طرح محسوب می‌شود».
وی افزود: «همچنین نظارت بر ساخت و سازهای حومه شهرهای بزرگ، مبارزه با زمین‌خواری و احیای منابع طبیعی را می‌توان از دیگر اهداف مهم این طرح برشمرد. بنابراین، می‌توان گفت توسعه روش‌هایی به‌منظور تعیین و آشکارسازی تغییرات سطحی در مقیاس محلی و منطقه‌ای با بهره‌گیری از علوم و روش‌های متعدد از جمله تصاویر ماهواره‌ای بسیار حائز اهمیت است».
به گفته مجری طرح، انتخاب تاریخ زمان اول و دوم برای بررسی، داده‌های مشاهداتی همزمان با گذر ماهواره شامل مشخصات تغییر در ۹ کلاس تغییر و سری زمانی تصاویر ماهواره‌ای با توان‌های تفکیک زمانی و مکانی مانند تصاویر خانواده Sentinel-1 و Sentinel-2 از داده‌های ورودی این نرم‌افزار می‌باشد.
دانشیار دانشکده مهندسی نقشه‌برداری و اطلاعات مکانی در ادامه به تبیین رویکردهای فنی این طرح پرداخت و تصریح کرد: «گردآوری و تجزیه و تحلیل اطلاعات و داده‌های مکانی موجود در خصوص آشکارسازی تغییرات سطحی در کلاس‌های مختلف، عملیات میدانی شامل برداشت نقاط تغییر و آموزش الگوریتم نسبت به تغییرات مشاهداتی در دو اپوک بررسی تصویر، انجام محاسبات سریع و تولید ویژگی‌های مختلف از تصاویر سنتینل -۱ و سنتینل -۲ و بررسی و کنترل کیفیت نقشه‌های تغییر رقومی تولید شده توسط روش‌های مختلف از جمله رویکردهای فنی طرح است».
دکتر حسنلو، تهیه تصاویر ماهواره‌ای همزمان با داده‌برداری‌های میدانی و اعمال روش‌های تلفیقی پردازش داده‌های ماهواره‌ای، داده‌کاوی، یادگیری عمیق و هوش مصنوعی جهت طبقه‌بندی و تهیه نقشه‌های تغییر رقومی و اتصال و اخذ تصاویر به‌صورت آنلاین از سامانه‌های GEE و پردازش سریع و تولید نقشه‌های تغییر سریع و مرتبط با کلاس‌های شهری و غیر شهری را از دیگر رویکردهای فنی نرم‌افزار پایش و آشکارسازی تغییرات سطحی با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای، توصیف کرد.
مجری طرح در بخش دیگری از سخنان خود به تشریح دستاوردهای طرح پرداخت و گفت: «با اجرای این طرح، شناسایی محل‌های تغییر و اعلام به مراجع ذیربط به‌منظور بررسی و اقدام‌های آتی و ایجاد امکان استفاده از توان شرکت‌های دانش‌بنیان برای دستیابی به دانش فنی تولید ابزار و ادوات سنجش از دور برای تسهیل و افزایش سرعت انجام مطالعات آشکارسازی تغییرات امکان‌پذیر می‌شود».
وی اظهار کرد: «همچنین تولید نقشه‌های رقومی تغییرات سطحی با مقیاس ۱:۲۰۰۰۰، طبقه‌بندی کلاس‌های تغییر اراضی تولید نقشه‌های رقومی تغییرات سطحی به‌صورت دوره‌ای بدون نیاز به حضور فیزیکی و بدون نیاز به گشت میدانی در هر زمان و هر مکان با حداقل فواصل پنج روز یک‌بار و ایجاد زیرساخت مبتنی بر سنجش از دور برای تهیه نقشه‌های رقومی تغییرات سطحی برای مناطق با دسترسی محدود در شرایط مشابه با سرعت زیاد و هزینه کم را می‌توان از دیگر دستاوردهای این طرح دانست».
دانشیار دانشکده مهندسی نقشه‌برداری و اطلاعات مکانی در پایان با عنوان اینکه این طرح با همکاری پردیس دانشکده‌های فنی دانشگاه تهران و ستاد توسعه فناوری‌های حوزه فضایی و حمل و نقل پیشرفته در مدت ۱۰ ماه انجام شده است، خاطرنشان کرد: «کاربران حقوقی همچون وزارت جهاد کشاورزی، سازمان جنگل‌ها و مراتع، سازمان محیط‌زیست، سازمان مبارزه با زمین‌خواری، شهرداری‌ها، سازمان نقشه‌برداری کشور و سازمان‌های نظامی و کاربران حقیقی نظیر نظامیان، بنگاه‌های اقتصادی، مدیران سیستم‌های شهری، محققان و کارشناسان، برنامه‌ریزان برنامه‌های توسعه‌ای و مدیریت شهری از جمله مهم‌ترین کاربران اطلاعات تولید شده خواهند بود».