دکتر غلامرضا عبدالله‌پور: وظیفه مهم استاد، ایجاد انگیزه و علاقه در دانشجویان است/ دانشگاه محل اجتماع انسان‌های علاقه‌مند و عاشق، بااستعداد، تلاشگر و خدمتگزار، مستعد و مطلع از علوم روز است

در ادامه سلسله گفت‌وگوهای روابط عمومی دانشگاه تهران با برگزیدگان هشتمین جشنواره آموزش، هانیه شریفی، دانشجوی کارشناسی ارتباطات با دکتر غلامرضا عبدالله‌پور، استاد دانشکده دامپزشکی، در خصوص تجارب آموزشی، نحوه مدیریت کلاس، یادگیری دانشجویان و تجارب کلاس‌های مجازی به گفت‌وگو پرداخته است که شرح آن را در ادامه می‌خوانید:
 

• لطفاً به‌عنوان نخستین پرسش در خصوص تجارب خود در حوزه آموزش توضیحاتی ارائه فرمائید.

در این زمینه یکی از وظایف مهم استاد در کلاس درس، ایجاد انگیزه و علاقه در دانشجویان است و در کنار این نکته، لازم است کلاس به نحوی مدیریت شود که برای دانشجو خسته کننده نباشد. با توجه به اینکه بنده عضو گروه آموزشی علوم بالینی و بیماری‌های دام هستم که هم جنبه تئوری و هم جنبه عملی دارد، تلاش کرده‌ام تا در کلاس‌های درس تجارب علمی خودم را در هر دو بُعد به دانشجو منتقل کنم. لذا، در کلاس‌های نظری که در خصوص بیماری‌های دام صحبت می‌کنم، معمولاً زمانی را برای نمایش فیلم مربوط به همان بیماری که قبلاً در کلینیک دامپزشکی یا در ویزیت‌های خارج از کلینیک به همراه دانشجویان سال‌های بالاتر داشته‌ام را به نمایش می‌گذارم.
باید گفت این بخش از کلاس خیلی برای دانشجویان جذاب است و سبب علاقه و توجه بیشتر آنان به موضوع درس می‌شود. در بخش پایانی کلاس همواره وقتی را برای پاسخ به پرسش‌های دانشجویان اختصاص می‌دهم. البته در طی سه ترم گذشته که تدریس مجازی در اغلب موارد جایگزین تدریس حضوری شده است، استادان با چالش جدیدی روبه‌رو شده‌اند که به ناچار می‌بایست خود را با شرایط جدید هماهنگ کنند. من با توجه به اینکه طی ۲۰ سال گذشته مسئولیت مرکز کامپیوتر بیمارستان دامپزشکی را همزمان برعهده داشته‌ام، لذا همواره از کامپیوتر حداکثر استفاده را در برگزاری کلاس‌هایم داشته‌ام و خوشبختانه از همان ابتدای شیوع پاندمی کرونا، جزو اولین نفرات جهت برگزاری کلاس‌های آنلاین در سامانه آموزش مجازی دانشگاه تهران بودم و در این مدت کمتر از آموزش آفلاین استفاده کرده‌ام.
در مورد دروس عملی نیز همواره در مقدمه هر جلسه خلاصه‌ای از دروس پیش نیاز مرتبط با بحث کلاسی ارائه می‌دهم تا موضوع‌هایی که معمولاً چند ترم قبل برای دانشجویان عنوان شده را یادآوری کنم تا بر این اساس بتوانند مباحث مربوط به درس جاری را دقیق‌تر دنبال کنند. در طی هر کلاس از سیستم‌های سمعی بصری کامپیوتری حداکثر استفاده را برای آموزش می‌کنم. همچنین ۳۰ درصد وقت کلاس عملی را برای تمرین دانشجویان اختصاص می‌دهم.
 

• آموخته یا درس گرفته‌ای در این مسیر داشتید که بتواند به استادان جدید کمک بکند؟ به‌واقع توصیه شما به اعضای هیأت علمی تازه وارد در این حوزه چه مواردی است؟

اعضای هیأت علمی جدید که جذب دانشکده دامپزشکی و به‌ویژه گروه علوم بالینی می‌شوند، ضمن توجه به نکاتی که به آن اشاره شد، لازم است در جهت تقویت تجارب عملی خود در کنار مباحث نظری کوشا باشند تا بتوانند کلاس‌های درس موفق‌‌تری را برگزار کنند. همواره تلاش کنند در کنار استفاده از کتاب‌های مرجع، مقالات روز مرتبط با تخصص خود را نیز مطالعه کنند. همچنین ارتباط علمی خود را با سایر محققان و استادان پیشکسوت ملی و بین‌المللی حفظ کرده و آن را گسترش دهند. نکته مهم دیگر این است که استادان همواره تلاش کنند تا از نقطه‌نظرهای دانشجویان در مورد شیوه تدریس خود آگاه شوند و این فرصت را به دانشجو بدهند که انتقادها و پیشنهادهای خود را به راحتی مطرح و بر اساس آن نقاط ضعف خود را اصلاح کنند.
 

• برای تحقق اهداف یادگیری عمقی از چه شیوه و روش‌هایی بهره برده‌اید؟ لطفاً در مورد نحوه آموزش کارگروهی به دانشجویان نیز توضیح دهید.

در پاسخ می‌توان گفت کلاس‌های دروس علوم بالینی باید هر دو بُعد را دارا باشند. استاد باید تسلط کامل به درس داشته و دانشجو را نیز باید همواره تشویق کند که در مباحث نظری و به‌ویژه عملی مشارکت فعال داشته باشد. به نظر من برای تشویق و ایجاد انگیزه در دانشجو لازم است، استاد ضمن تبیین نقاط مثبت حرفه آینده آنان و عنوان تجربه‌های خود، نحوه استفاده بهینه از آموخته‌های کلاسی را به دانشجو منتقل کند. در این راستا لازم است از امکانات به‌روز شده و سیستم‌های سمعی بصری در رابطه با موضوع درس حداکثر بهره لازم را ببرد.
در خصوص کار گروهی نیز، در درس‌های عملی و بالینی دامپزشکی که نیازمند انجام کار عملی است، بهترین روش برای یاگیری دانشجویان، تقسیم آنان به چند گروه پنج نفری و انجام عملیات و تمرین آنها به‌صورت چرخشی در داخل هر گروه با نظارت استاد است. البته گاهی نیز در کلاس‌های نظری یک موضوع جهت تحقیق گروهی به تعدادی از دانشجویان علاقه‌مند پیشنهاد می‌شود تا طی دو هفته آماده و در کلاس به‌شکل سمینار ارائه شود.
 

• لطفاً در پایان خاطره‌ای جالب از کلاس‌هایتان تعریف بفرمائید.

من دانشگاه را مکانی برای اجتماع انسان‌های علاقه‌مند و عاشق، بااستعداد، تلاشگر و خدمتگزار، مستعد و مطلع از علوم روز می‌دانم. اکنون نیز بعد از گذشت سی‌سال، تلاش می‌کنم خودم را دانشجو بدانم و دانشجو بمانم. یکی از خاطرات جالب برای من روزی بود که وقتی وارد کلاس شدم، بلافاصله یکی از دانشجویان پسر با یک جعبه شیرینی آمد سر کلاس و ضمن تعارف به من اجازه خواست که به حاضران در کلاس هم شیرینی بدهد، پرسیدم موضوع چیست؟ با خوشحالی گفت: به مناسبت ازدواجش با یکی از همکلاس‌های دختر است. این مسأله خیلی برای من دلنشین و خوشحال کننده بود و برایشان آرزوی خوشبختی و سعادت کردم.