کاوشگران دانشگاه تهران در گورستان عصر آهن ۲ و ۳ قره‌تپه سگزآباد به یافته‌‌های جدیدی رسیدند

به گزارش روابط عمومی دانشگاه تهران، در کاوش‌های باستان‌شناسی گورستان نو یافته عصر آهن ۲ و ۳ قره‌تپه سگزآباد که به سرپرستی دکتر مصطفی ده‌پهلوان، رئیس مؤسسه باستان‌شناسی دانشگاه تهران، انجام شد، کاوشگران دانشگاه تهران توانستند به یافته‌های جدیدی دست یابند.
رئیس مؤسسه باستان‌شناسی دانشگاه تهران، ضمن اعلام این خبر گفت: «در ادامه کاوش‌های باستان‌شناسی تصمیم بر این گرفته شد که تمامی تمرکز پروژه کاوش بر ترانشه ۱۲ گورستان نویافته مورد اشاره باشد و بتوان گاهنگاری دقیق و درستی از این گورستان ارائه کرد و به درک بهتری از شیوه‌ها و سنت‌های تدفین دوره‌های مذکور دست یافت».
وی افزود: «بررسی‌های انسان‌شناسی جسمانی و پژوهش‌های ژنتیک، باستان جانورشناسی، سنت‌های تدفینی نادر و شواهد غنی، حاکی از تعاملات و پیوندهای فرهنگی و اقتصادی ساکنان این محوطه با مناطق دور دست لبه غربی فلات ایران و حوزه سیاسی فرهنگی حکومت‌هایی از قبیل آشور و حوزه‌های فرهنگی غرب، شمال و شمال غرب ایران است».
دکتر ده‌پهلوان، با اشاره به کاوش‌های صورت گرفته در تابستان ۱۳۹۷ خاطرنشان کرد: «در کاوش ترانشه ۱۲ تابستان ۹۷، در گورستان شرقی قره‌تپه شواهد مهمی از چهار لایه تدفین بر روی هم و در سطح گسترده‌ای به دست آمد. به دلیل محدودیت زمان و کمبود اعتبار مالی مورد نیاز کاوش در لایه‌های زیرین امکان پذیر نبود و هنوز اطمینانی از لایه‌های بیشتر تدفین و خاک بکر حاصل نشده بود. در تابستان سال ۱۳۹۸، برای آگاهی از ماهیت این گورستان و تکمیل فرایند پروژه، کاوش در ترانشه ۱۲ از سر گرفته شد».
سرپرست پروژه کاوش، با بیان اینکه در این گورستان گورها جهت خاصی ندارند، اظهار کرد: «حاشیه این گورها با چند رج خشت احاطه شده است. بدون استثنا در تمامی گورها بقایای جانورانی از قبیل بز، گوسفند نابالغ، گاو، شتر و اسب به دست آمده که نشان از تدفین حیوانات در کنار مردگان دارد. در این گورها اشیا دیگری از قبیل مهر‌های استوانه‌ای، زیورآلات فلزی، سفالی و سنگی و ظروف سفالی متعلق به دوران آهن ۲ و ۳ وجود داشت. برخی از این ظروف از گونه ظروف آشپزخانه‌ای بزرگ هستند که در گورستان‌های عصر آهن همزمان به ندرت مشاهده می‌شود. دیگ‌های سفالی پخت و پز را به تدفین جنین و نوزادان اختصاص داده‌اند».
وی در ادامه تصریح کرد: «در روند کاوش در این ترانشه و در عین ناباوری با لایه پنجم تدفین نیز مواجه شدیم. در این لایه پیکر یک اسب‌سان به دست آمده بود که به دلیل تراکم لایه‌های تدفینی کاوش در بافت این لایه امکان‌پذیر نشد و به فصل آینده موکول شده است».
به گفته دکتر ده‌پهلوان، در این کاوش ۳۵ مهر استوانه‌ای از نوع مهرهای محلی و ایالتی آشوری به دست آمده که نشان از جایگاه قابل توجه این محوطه در حوزه فرهنگی آشور دارد. هم‌چنین در میان یافته‌های این گورستان مهره‌های زینتی از جنس آنتیموان با خلوص بالای ۹۰ درصد یافت شده که گویای پیچیدگی کارگاه‌های فلزکاری این عصر است.
رئیس مؤسسه باستان شناسی، گفت: «تاریخ‌گذاری مطلق یافته‌ها با کمک مؤسسه باستان‌شناسی دانشگاه ورشو در دانشگاه آکسفورد انجام گرفت و نتایج آن مهر تأییدی بر تاریخ‌گذاری نسبی مواد فرهنگی عصر آهن ۲ و ۳ این محوطه از ۱۰۵۰ تا ۸۲۰ پیش از میلاد است».
وی در بخش دیگری از سخنان خود بیان کرد: «تا کنون بر روی یافته‌های این گورستان پانزده پایان‌نامه کارشناسی ارشد و رساله دکترا در حوزه‌های باستان‌شناسی، باستان‌سنجی و مرمت در حال انجام و مقالاتی در دست انتشار است که امید داریم، نتایج علمی این پروژه بتواند سهم مهمی در روشن ساختن ابهامات دانش باستان‌شناسی عصر آهن ۲ و ۳ شمال فلات ایران ارائه دهد».
سرپرست پروژه کاوش، اظهار کرد: «در این پروژه کاوش آموزشی، بخش عمده‌ای از توجه و توان هیأت کاوش صرف آموزش مهارت‌های فنی و عملی دانشجویان در کاوش‌ها و بررسی‌های باستان‌شناختی از قبیل، عکاسی حرفه‌ای در حین کاوش، طراحی فنی یافته‌ها، نقشه‌برداری، حفاظت و مرمت، شیوه‌های درست نمونه‌برداری یافته‌ها برای بررسی‌های آزمایشگاهی، باستان جانورشناسی، انسان‌شناسی جسمانی و … شده است».
دکتر ده پهلوان، خاطر نشان کرد: «هیأت کاوش در گورستان قره تپه سگزآباد آمادگی خود را برای انجام همکاری‌های علمی میان رشته‌ای با متخصصان داخلی و خارجی در جهت باستان زمین‌شناسی، انسان‌شناسی جسمانی و فرهنگی (ژنتیک، تغذیه، بیماری‌های کهن)، باستان جانورشناسی، باستان گیاه‌شناسی، باستان‌سنجی به‌ویژه فلزگری کهن، تولید و توزیع زیورآلات کهن اعلام می‌کند».
رئیس مؤسسه باستان شناسی دانشگاه تهران، در پایان سخنان خود از زحمات و تلاش‌های مدیران و استادان دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران، مسئولان پژوهشکده باستان‌شناسی، اداره کل میراث فرهنگی استان قزوین و همکارانی که یاری‌رسان هیأت کاوش بودند، تشکر و قدردانی کرد.